Wiola opolska

Wiola (zm. 7 września 1251 r.) – księżna opolsko-raciborska, żona Kazimierza I opolskiego, babka Władysława I Łokietka.

Pochodzenie

Pochodzenie Wioli pozostaje dyskusyjne. Kronikarz Jan Długosz przekazał informację, że pochodziła z Bułgarii. Sporą popularnością cieszyła się hipoteza Władysława Dziewulskiego, że Wiola była Bułgarką i córką cara Kałojana albo jego następcy Boriła[1]. Pogląd ten został zakwestionowany przez Wincentego Swobodę[2]. Jerzy Horwat wysunął domysł, że Wiola mogła być księżniczką węgierską, córką Beli III z drugiego małżeństwa albo jego syna i następcy Emeryka węgierskiego[3]. Obecnie zdaje się przeważać pogląd, że pochodzenie Wioli należy uznać za nieznane[3].

Data i okoliczności zawarcia małżeństwa

Wiola wyszła za mąż za Kazimierza I, księcia opolskiego między 1212 a 1220 r.

Zwolennicy teorii o bułgarskim pochodzeniu księżnej opolskiej wiążą zawarcie małżeństwa Wioli i Kazimierza z udziałem niewymienionego z imienia polskiego księcia w V wyprawie krzyżowej. Badacze w większości identyfikują tego księcia z Kazimierzem I opolskim[3]. Zwolennicy hipotezy o bułgarskim pochodzeniu Wioli przypuszczają, że małżeństwo zostało zapośredniczone przez węgierskiego króla Andrzeja II węgierskiego. Ten ostatni w drodze powrotnej z wyprawy krzyżowej zaręczył swoją córkę Annę Marię z bułgarskim carem Iwanem Asenem II. Przy okazji krewną cara, Wiolę, wydano za mąż za Kazimierza I, wracającego wraz z Andrzejem.

Według innej hipotezy Kazimierz I opolski był identyczny z bliżej nieznanym rycerzem węgierskim, krewnym króla i dowódcą oddziału, który w styczniu 1218 r. został zdziesiątkowany w górach Libanu. Sugerowałoby to, że Kazimierz poślubił królewską krewną, Wiolę, jeszcze przed wyruszeniem na krucjatę, czyli najpóźniej w 1217 r[3].

Dalsze losy

Wiola owdowiała 13 maja 1229 albo 1230 r. Próbowała rządzić w imieniu małoletnich synów; ostatecznie jednak musiała zgodzić się na regencję kuzyna zmarłego męża – Henryka I Brodatego.

Na mocy testamentu swojego syna, Mieszka II Otyłego, otrzymała w 1246 r. kasztelanię cieszyńską, jako oprawę wdowią.

Wiola miała z Kazimierzem 2 synów: Mieszka Otyłego i Władysława opolskiego oraz 2 córki: Więcesławę i Eufrozynę. Przez tę ostatnią była babką po kądzieli króla Władysława I Łokietka.

Być może po śmierci została pochowana, tak jak jej małżonek, w klasztorze w Czarnowąsach[4].

Bibliografia

Przypisy

  1. ↑ Władysław Dziewulski, Bułgarka księżną opolską?, Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka, Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Historii, Wrocław 1969, z. 2, s. 171
  2. ↑ Wincenty Swoboda: Księżna kaliska Bułgarką? Przyczynek do rozbioru krytycznego Annalium Długosza. W: Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza. T. 3. 1980, s. 61-78.
  3. ↑ a b c d Jerzy Horwat: Książęta górnośląscy z dynastii Piastów: uwagi i uzupełnienia genealogiczne. Ruda Śląska: Drukarnia Archidiecezjalna. Wydawnictwo własne, 2005, s. 25-27.
  4. ↑ Henryk Kałuża: Nasz brynicki kościół. Brynica: 1996, s. 10, seria: Nasza mała ojczyzna. (pol.)

Linki zewnętrzne