Wireonek czerwonooki

Wireonek czerwonooki
Vireo olivaceus[1]
(Linnaeus, 1766)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

wireonkowate

Rodzaj

Vireo

Gatunek

wireonek czerwonooki

Synonimy
  • Muscicapa olivacea Linnaeus, 1766[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
Status iucn3.1 LC pl.svg
Zasięg występowania
Mapa występowania

     w sezonie lęgowym

     przeloty

     zimowiska

Wireonek czerwonooki[4] (Vireo olivaceus) – gatunek niewielkiego ptaka wędrownego z rodziny wireonkowatych (Vireonidae). W sezonie lęgowym zamieszkuje Amerykę Północną, zimuje w Ameryce Południowej. Bardzo liczny, nie jest zagrożony.

Występowanie

Zamieszkuje wschodnie i środkowe USA oraz pas południowej Kanady od Atlantyku po Pacyfik. Zimuje w Ameryce Południowej na wschód od Andów, na południu po Urugwaj i północno-wschodnią Argentynę[3].

Odnotowuje się jego pojawienia w Europie, najliczniejsze w Wielkiej Brytanii i Irlandii[5]. W Polsce stwierdzony tylko raz, w 2000 roku w Darłówku; ptak został schwytany i sfotografowany w punkcie obrączkowania[6].

Systematyka

Obecnie Vireo olivaceus jest uznawany za gatunek monotypowy. W starszym ujęciu systematycznym do taksonu tego zaliczano także 9 podgatunków zamieszkujących Amerykę Południową[2]. Na podstawie szczegółowych badań (Battey & Klicka, 2017) wydzielono południowoamerykańskie podgatunki do odrębnego gatunku o nazwie wireonek białobrewy (Vireo chivi)[7][8].

Morfologia

Wygląd
Wierzch ciała ciemnooliwkowy, spód jasny. Szara czapeczka, biała brew, czerwona tęczówka. Obie płci ubarwione jednakowo.
Wymiary średnie
długość ciała ok. 13,8–15,6 cm[2]
rozpiętość skrzydeł około 25 cm
masa ciała ok. 12–25,1 g[2]

Ekologia i zachowanie

Biotop
Lasy, zarówno liściaste, jak i mieszane, z gęstym piętrem koron. Występują od poziomu morza do około 2000 m n.p.m. (w Górach Skalistych). Na zimowiskach preferują lasy tropikalne, zarośla wtórne, plantacje i skraje lasów, maksymalnie do 3000 m n.p.m.[9]
Ptak w gnieździe
Gniazdo
W rozwidleniu gałęzi. Ma kształt kubeczka, zbudowane jest z traw, gałęzi, korzeni, fragmentów kory i pajęczyn. Wyściółkę stanowią trawy, igły sosnowe, niekiedy sierść[9].
Jaja
Lęg w okresie od środka kwietnia do sierpnia, jaja w liczbie 3 do 5 (zazwyczaj 4)[9].
Wysiadywanie
Jaja wysiadywane przez okres 11 do 14 dni przez samicę. Młode są karmione przez oba ptaki z pary; po wykluciu ważą 1,5–1,8 g. Pisklęta opuszczają gniazdo po 10 do 12 dniach, a po kolejnych 25 przestają być karmione przez rodziców i uzyskują samodzielność[9].
Pożywienie
Wiosną i latem głównie owady i inne stawonogi wzbogacone pokarmem roślinnym; zimą zjada niemal wyłącznie owoce[9].

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje wireonka czerwonookiego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Jest to ptak wyjątkowo liczny – w 2017 roku, jeszcze przed podziałem na dwa odrębne gatunki, szacowano liczebność populacji na 180 milionów dorosłych osobników[3]. Trend liczebności populacji uznawany jest za wzrostowy[3].

W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej[10].

Zobacz też

Przypisy

  1. Vireo olivaceus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. a b c d Brewer, D.: Red-eyed Vireo (Vireo olivaceus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-25)].
  3. a b c d Vireo olivaceus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  4. P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Vireonidae Swainson, 1837 - wireonkowate - shrike-babblers, erpornis and vireos (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-07].
  5. wynik wyszukiwania: Vireo olivaceus. [w:] Tarsiger.com [on-line]. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).
  6. Dominik Marchowski: Ptaki Polski. Kompletna lista 450 stwierdzonych gatunków. Wyd. 1. Warszawa: SBM, 2015, s. 270. ISBN 978-83-7845-983-5.
  7. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Shrikes, vireos, shrike-babblers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-07]. (ang.).
  8. Battey, C.J. & J. Klicka. Cryptic speciation and gene flow in a migratory songbird Species Complex: Insights from the Red-Eyed Vireo (Vireo olivaceus). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 113, s. 67–75, 2017. DOI: 10.1016/j.ympev.2017.05.006. (ang.). 
  9. a b c d e Rachelle Sterling: Vireo olivaceus. Red-eyed vireo. [w:] Animal Diversity Web [on-line]. University of Michigan, 2011. [dostęp 2016-04-25].
  10. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Red-eyed Vireo - Texas - Usa H8O0679 (22586282717).jpg
Autor: Francesco Veronesi from Italy, Licencja: CC BY-SA 2.0
Red-eyed Vireo - Texas - Usa_H8O0679
Red-eyed-vireo-cook-forest-pa.jpg
Autor: unknown, Licencja: Attribution
Vireo olivaceus map 2.svg
Autor: Cephas, Licencja: CC BY-SA 4.0
Range map of Red-eyed Vireo (Vireo olivaceus).
 
Non-Breeding
 
Breeding
 
Migration