Wirginia Zachodnia

Wirginia Zachodnia

State of West Virginia

stan
35. stan od 20 czerwca 1863
Pieczęć Flaga
Dewiza: Montani semper liberi
Państwo	Stany Zjednoczone
Stolica	Charleston
Kod ISO 3166-2	US-WV
Gubernator	Jim Justice (R)
Powierzchnia	62 756 km²[1]
Populacja (2020) • liczba ludności	1 793 716
• gęstość	29,8 os./km²
Strefa czasowa	UTC-5:00 UTC-4:00
Języki urzędowe	angielski
Położenie na mapie USA
Strona internetowa
Portal Stany Zjednoczone

Wirginia Zachodnia (ang. West Virginia, wymowa: /ˌwɛst vərˈdʒɪnjə/) – stan we wschodniej części Stanów Zjednoczonych. Na północy graniczy z Pensylwanią i Maryland, od wschodu i południa z Wirginią, a na zachodzie z Kentucky i Ohio. Stolicą stanu jest Charleston.

Wirginia Zachodnia, położona w regionie Appalachów, ma jedne z najbardziej nierównych terenów w kraju. Faliste góry, wzgórza i doliny tego stanu sprawiły, że zyskał przydomek The Mountain State (Górzysty Stan) i jest dobrze znanym z szerokiej gamy zajęć na świeżym powietrzu, w tym turystyki pieszej, kolarstwa górskiego, narciarstwa i raftingu^[2].

W latach 2010–2020 Wirginia Zachodnia odnotowała najwyższy procentowy spadek swoich mieszkańców wśród stanów USA. Spadek populacji spowodowany jest głównie starzeniem się populacji i wzrostem bezrobocia spowodowanym zamykaniem kopalń^[3][4].

Młyn wodny w parku stanowym Babcock.

Historia

• 1716 – Alexander Spotswood przybył na tereny obecnej Wirginii Zachodniej i zajął je dla Anglii
• 1730 – przybyli pierwsi osadnicy
• 25 czerwca 1788 – ratyfikacja Konstytucji przez Wirginię.

Kiedy Wirginia odłączyła się od Unii w 1861 roku, część znana obecnie jako Wirginia Zachodnia oderwała się, tworząc własny stan. Przyjęta w roku 1863 Wirginia Zachodnia była jedynym stanem powstałym z oderwania się od stanu konfederackiego podczas wojny secesyjnej i odegrała kluczową rolę jako stan graniczny^[2].

Warunki naturalne

Przeważającą część powierzchni tego stanu zajmują tereny wyżynne i górskie. Dwa pasy ziemi wcinające się między sąsiadujące stany to:

• Eastern Panhandle
• Northern Panhandle

Z północnego wschodu na południowy zachód przebiega pasmo górskie Appalachów, które zajmuje znaczną część powierzchni stanu. Na zachód od Appalachów znajdują się Wyżyny Appalaskie, które zajmują prawie całą pozostałą część stanu. Najwyższy szczyt stanu to Spruce Knob (1482 m n.p.m.).

Warunki hydrologiczne

Główne rzeki: Ohio, Guyandotte i Greenbrier.

Większe jeziora: Tygart i Bluestone.

Większe miasta

Demografia

(c) JimIrwin z angielskojęzycznej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0

Gęstość zaludnienia (w milach kwadratowych)

Na podstawie spisu ludności z roku 2020 stwierdzono, że stan Wirginia Zachodnia liczył 1 793 716 mieszkańców, co oznaczało spadek o 59 278 (3,2%) w porównaniu z poprzednim spisem z roku 2010^[6]. Dzieci poniżej piątego roku życia stanowiły 5,2% populacji, 20,1% mieszkańców nie ukończyło jeszcze osiemnastego roku życia, a 20,5% to osoby mające 65 i więcej lat. 50,5% ludności stanu stanowiły kobiety^[7].

Język

W 2010 roku najpowszechniej używanymi językami były^[8]:

• język angielski – 97,67%,
• język hiszpański – 1,07%.

Rasy i pochodzenie

Według danych z 2019 roku 93,1% mieszkańców stanowiła ludność biała (92,0% nie licząc Latynosów), 3,7% to czarnoskórzy Amerykanie lub Afroamerykanie, 1,8% było rasy mieszanej, 0,8% to Azjaci, 0,2% to rdzenna ludność Ameryki i 0,02% to Hawajczycy i pochodzący z innych wysp Pacyfiku. Latynosi stanowili 1,5% ludności stanu^[9].

Do największych grup należały osoby pochodzenia niemieckiego (14,3%), irlandzkiego (11,9%), „amerykańskiego” (9,8%) i angielskiego (9,4%). Do innych większych grup należały osoby pochodzenia włoskiego (74 tys.), szkocko–irlandzkiego (36,2 tys.), szkockiego (32,8 tys.), polskiego (29,3 tys.), francuskiego (27 tys.) i holenderskiego (23,4 tys.)^[9].

Religia

Struktura religijna w 2014 r.^[10]:

• protestanci – 70%:
  • baptyści – 26%,
  • metodyści – 13%,
  • zielonoświątkowcy – 7%,
  • bezdenominacyjni – 6%,
  • pozostali – 18% (głównie: campbellici, uświęceniowcy, kalwini, luteranie, anglikanie i anabaptyści),
• bez religii – 18% (w tym: 1% agnostycy i 1% ateiści),
• katolicy – 6%,
• mormoni – 2%,
• pozostałe religie – 4% (w tym: świadkowie Jehowy, prawosławni, muzułmanie, hinduiści, żydzi, bahaiści, buddyści i unitarianie^[11]).

Gospodarka

Gospodarka stanu jest tak mocno uzależniona od jej zasobów mineralnych, że spadająca produkcja węgla i niskie ceny energii w ostatnich latach poważnie zaszkodziły temu stanowi. Bezpieczeństwo górnicze i kwestie ekologiczne pozostają głównymi wyzwaniami dla obszaru, który nadal produkuje większość węgla wykorzystywanego w innych stanach^[2].

Zasoby i energia

W Wirginii Zachodniej znajduje się 12% amerykańskich zasobów węgla, co daje jej pozycję w pierwszej trójce stanów, z największą ilością zasobów. Węgiel w Wirginii Zachodniej odkryto na początku XVII wieku, ale wydobycie na dużą skalę rozpoczęto dopiero w połowie XIX wieku^[12].

Ponad 90% produkcji energii elektrycznej w stanie wytwarzana jest z węgla. Pozostała część pochodzi z hydroelektrowni, elektrowni wiatrowych i urządzeń zasilanych gazem ziemnym. Wirginia Zachodnia jest jednym z siedmiu stanów na wschód od rzeki Missisipi, które nie mają żadnej elektrowni jądrowej^[12].

Wirginia Zachodnia jest także siódmym co do wielkości eksporterem gazu ziemnego, głównie przez wydobycie gazu łupkowego. W Newell, nad rzeką Ohio znajduje się jedyna w stanie rafineria ropy naftowej^[12].

Rolnictwo

W 2015 roku największy dochód przyniosły^[13]:

• hodowla bydła (211 mln $) i produkty mleczne (24,3 mln $),
• hodowla brojlerów (192 mln $),
• hodowla indyków (73,5 mln $),
• jaja kurze (53,9 mln $),
• produkcja siana (40,2 mln $),
• uprawa kukurydzy (17,7 mln $) i soi (10,7 mln $)
• jabłka (13,5 mln $) i brzoskwinie (6,06 mln $).

Sławni ludzie

• Cornstalk – wódz indiański
• Robert Byrd
• Jay Rockefeller

Uczelnie

Zobacz też

• podział terytorialny Stanów Zjednoczonych
• historia Stanów Zjednoczonych
• Kolonia Wirginia

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Witryna internetowa stanu Wirginia Zachodnia
• World Gazetteer