Wirtembergowie

Herb książąt Wirtembergii w herbarzu J. Siebmachera, 1605 – pierwszy z prawej, dolny rząd

herb rodziny Wirtembergów na bramie pałacu w Altshausen

Zamek Wirtemberg w 1600 roku

Wirtembergowie – dynastia niemiecka (Haus Württemberg), która rządziła od XI w. krainą geograficzną Wirtembergią. Nazwę wzięła od zamku Wirtemberg, w którym pierwszy władca Konrad I Wirtemberski miał swoją siedzibę.

Dzieje rodziny

Konrad I Wirtemberski był pierwszym panem na zamku Wirtemberg. Kolejni członkowie dynastii używali od XII wieku tytułu hrabiowskiego. W 1495 roku Eberhard V Wirtemberski otrzymał od cesarza Maksymiliana I tytuł książęcy. Eberhard zmarł rok po otrzymaniu tytułu, jego kuzyn Eberhard II został jego następcą, jednak nie spodobało się to mieszkańcom Wirtembergii. Po interwencji cesarza tytuł książęcy przypadł Ulrykowi.

W 1519 roku rodzina została pozbawiona władzy i wygnana z Wirtembergii. Po powrocie książę przyjął protestantyzm.

Książę Jan Fryderyk Wirtemberski podzielił tereny Wirtembergii pomiędzy swoich braci:

• Ludwik otrzymał tereny Mompelgard, które były w posiadaniu jego potomków jedynie do 1723 r., kiedy to zmarł wnuk Ludwika – Leopold.
• Juliusz otrzymał tereny Weiltingen, tereny te były w posiadaniu jego potomków do 1705, gdy umarł jego wnuk Fryderyk Wirtemberski-Weiltingen. Syn księcia Juliusza przez małżeństwo z Elżbietą Marią Podiebrad został księciem oleśnickim. Wirtembergowie panowali w Oleśnicy do 1792, gdy umarł Karol Krystian. Po jego śmierci mąż jego córki został księciem oleśnickim, jednak rezydencja w Pokoju pozostała w rękach rodziny.
• Fryderyk otrzymał tereny Wirtembergii–Neuenstadt, nie miał jednak dzieci, dlatego też tereny te wróciły do głównej gałęzi rodu reprezentowanej przez Eberharda III.
• Magnus, najmłodszy z braci, nie miał potomków i po jego śmierci tereny Wirtembergii-Neuenbürg również wróciły do głównej gałęzi rodu.

Wirtmebergowie brali udział w wojnie trzydziestoletniej. Książę Eberhard III nadał swoim braciom Fryderykowi i Ulrykowi tytuł książęcy wraz z terenami Neuenstadt i Neuenbürg. Po bezpotomnej śmierci Ulryka jego ziemia wróciła do księcia Eberharda III. Zaś potomkowie Fryderyka rządzili w Neuenstadt do 1742, gdy umiera syn Fryderyka Karol Wirtemberski-Neuenstadt.

Syn Eberharda III – Wilhelm Ludwik Wirtemberski nadał swojemu bratu Fryderykowi tytuł księcia Wirtembergii-Winnental.

W 1677 roku na tron wstąpił książę Eberhard Ludwik Wirtemberski, który jednak nie miał synów, dlatego tytuł przejęła katolicka linia Wirtembergów z księciem Karolem Aleksandrem na czele. Książę brał udział w wojnie o sukcesję hiszpańską i polską. Jego trzech synów było kolejnymi książętami Wirtembergii.

Najmłodszy z nich Fryderyk Eugeniusz Wirtemberski był księciem w latach 1795–1797, dzięki jego polityce rodzina uzyskała znaczne wpływy w Europie, książę prowadził również politykę przez związki małżeńskie swoich dzieci (znowu wyznania luterańskiego):

• Najstarszy syn Fryderyk I Wirtemberski został królem Wirtembergii.
• Jego z kolei córka Katarzyna wyszła za brata Napoleona Bonaparte Hieronima.
• Drugi syn Ludwik Wirtemberski został generałem rosyjskim, był mężem Marii Czartoryskiej, a następnie Henrietty von Nassau Weilburg. Jego prawnuk był ojcem królowej Wielkiej Brytanii Marii.
• Eugeniusz Fryderyk Wirtemberski odziedziczył rezydencje w Pokoju, gdzie jego potomkowie panowali do 1903 roku.
• Córka Zofia została żoną cara Rosji Pawła I, od tego czasu członkowie rodziny Wirtembergów często podróżowali do Rosji, jak również sprawowali tam funkcje publiczne i wojskowe.
• Trzeci syn Wilhelm Fryderyk Wirtemberski został dziadkiem króla Litwy Mendoga II.
• Kolejna córka Elżbieta została żoną przyszłego cesarza Franciszka II, umarła jednak dwa lata przed objęciem przez męża tronu.
• Najmłodszy syn Aleksander został protoplastą katolickiej gałęzi rodu, której przedstawiciel został w 1921 roku głową rodziny Wirtembergów.

Syn pierwszego króla Wirtembergii Fryderyka I – Wilhelm I Wirtemberski stworzył uniwersytet oraz dbał o rozwój państwa. Jego córka wyszła za króla Holandii Wilhelma II, zaś następcą został syn Karol Wirtemberski, jednak nie doczekał on dzieci, więc tron przeszedł na wnuka Wilhelma I – Wilhelma II, który po klęsce wojennej abdykował w 1918 roku. Po jego śmierci trzy lata później głową rodziny został Albrecht Wirtemberski, potomek Aleksandra.

Obecnie głową rodziny jest Karol Maria Wirtemberski, który oprócz tego zarządza również Kamerą Dworską Rodziny Wirtembergów, czyli przedsiębiorstwa do którego należą lasy, winnice, nieruchomości i ziemia w Niemczech, Kanadzie, Austrii i Hiszpanii, manufaktura porcelany, biuro projektowe, biuro nieruchomości.

Drzewo genealogiczne

Linki zewnętrzne

• Drzewo genealogiczne rodziny w serwisie euweb
• Kamera Dworska Rodziny Wirtembergów