Wirusowe zapalenie wątroby
| ||
| Hepatitis viralis | ||
| ICD-10 | B15 Ostre wirusowe zapalenie wątroby typu A | |
|---|---|---|
| ICD-10 | B16 Ostre wirusowe zapalenie wątroby typu B | |
| ICD-10 | B17 Inne ostre wirusowe zapalenia wątroby | |
| ICD-10 | B18 Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby | |
| ICD-10 | B19 Nieokreślone wirusowe zapalenie wątroby | |
Wirusowe zapalenie wątroby, WZW (łac. hepatitis viralis[1]) – choroba wątroby wywołana zakażeniem wirusowym. Często potocznie nazywana „żółtaczką”, jest to jednak określenie nieprawidłowe i niemedyczne (w medycynie termin ten oznacza jedynie objaw zażółcenia powłok skórnych) oraz nieścisłe, z uwagi na różnorodny przebieg wirusowych zapaleń wątroby (które mogą przebiegać także bez zażółcenia skóry).
Czynniki etiologiczne
Wśród wirusów hepatotropowych możemy rozróżnić:
- wirus zapalenia wątroby typu A, który wywołuje wirusowe zapalenie wątroby typu A
- wirus zapalenia wątroby typu B, który wywołuje wirusowe zapalenie wątroby typu B
- wirus zapalenia wątroby typu C, który wywołuje wirusowe zapalenie wątroby typu C
- wirus zapalenia wątroby typu D, który wywołuje wirusowe zapalenie wątroby typu D
- wirus zapalenia wątroby typu E, który wywołuje wirusowe zapalenie wątroby typu E
- wirus zapalenia wątroby typu G, który wywołuje wirusowe zapalenie wątroby typu G
Inne wirusy, pierwotnie niehepatotropowe, mogące wywołać wirusowe zapalenie wątroby:
- adenowirusy
- Wirus grypy
- Coxsackie B
- CMV – wirus cytomegalii[2]
- EBV – wirus mononukleozy zakaźnej
- wirus opryszczki pospolitej (HSV)[2]
- wirus ospy wietrznej i półpaśca (VZV)[2]
- wirus świnki
- wirus różyczki
- wirus żółtej febry
Często u chorych na WZW wykrywany jest bardzo powszechny[3] wirus Torque Teno (TTV)[2][4]. Jego obecność nie ma wpływu na przebieg naturalny oraz nie przypisano mu znaczącego udziału w wywoływaniu jakiejkolwiek choroby[3][2][4].
Wyróżnione zostało także wirusowe zapalenie wątroby typu nie-A, nie-B, nie-C, nie-D, nie-E, którego przyczyna nie jest znana, a u pacjentów nie można wykryć żadnych wirusów hepatotropowych[5]. Na podstawie badań na zwierzętach wywnioskowano, że okres wylegania tej postaci WZW wynosi około od 3 do 9 tygodni[5].
Charakterystyka wirusowych zapaleń wątroby
| Czynnik wywołujący | HAV | HBV | HCV | HDV | HEV |
|---|---|---|---|---|---|
| Rodzaj | Hepatovirus | Orthohepadnavirus | Hepacivirus | Deltavirus | Hepevirus |
| Rodzina | Picornaviridae | Hepadnaviridae | Flaviviridae | Hepeviridae | |
| Genom | RNA | DNA | RNA | RNA | RNA |
| Główna droga zakażenia | pokarmowa | pozajelitowa | pozajelitowa | pozajelitowa | pokarmowa |
| Okres inkubacji choroby | 15–60 dni | 30-180 dni | 15 – 360 dni | 20 – 90 dni | 15 – 60 dni |
| Występowanie żółtaczki | u 10% dzieci i 70 – 80% dorosłych | u 20% chorych | u 10 – 25% chorych | zmiennie | głównie u młodzieży |
| Markery zakażenia | anty-HAV, anty-HAV IgM | HBsAg, anty-HBs, HBcAg, anty-HBc, anty-HBc IgM, HBxAg, anty HBx, HBV-DNA, polimeraza DNA | anty-HCV, HCV RNA | HDAg, anty-HDV, anty-HDV IgM, HDV RNA | HEVAg |
| Śmiertelność w ostrym okresie choroby | 0,2–0,6% | 1–2% | <1% | 1–40% | 30% |
| Leczenie | objawowe | INFα, Peg-INFα, lamiwudyna, adefowir, entekawir, telbiwudyna, tenofowir | INFα, Peg-INFα, rybawiryna, boceprewir, telaprewir, sofosbuwir, ledipaswir | INFα | objawowe |
| Nosicielstwo | nie występuje | 10–90%[a] | 40–75% | 70–90% | nie występuje |
| Następstwa choroby (marskość wątroby, nowotwór złośliwy wątroby) | nie występują | częste, po powyżej 20 latach PZW bardzo częste | bardzo częste | bardzo częste | nie występuje |
| Odporność po przechorowaniu | swoista, prawdopodobnie całe życie | swoista, prawdopodobnie całe życie | brak danych | brak danych | brak danych |
| Swoista profilaktyka | surowica odpornościowa, szczepienia ochronne | surowica odpornościowa, szczepienia ochronne | brak surowicy odpornościowej | surowica anty-HBV działa ochronnie | szczepienia ochronne (dopuszczone w Chinach[6]) |
Zobacz też
Uwagi
- ↑ Związane z wiekiem; zmniejsza się wraz z upływem lat.
Przypisy
- ↑ Dziubek i Duszczyk 2017 ↓, s. 313.
- ↑ a b c d e Dziubek i Duszczyk 2017 ↓, s. 342.
- ↑ a b Robert Strassl i inni, Quantification of Torque Teno Virus Viremia as a Prospective Biomarker for Infectious Disease in Kidney Allograft Recipients, „The Journal of Infectious Diseases”, 218 (8), 2018, s. 1191–1199, DOI: 10.1093/infdis/jiy306, ISSN 1537-6613, PMID: 30007341 [dostęp 2018-09-22].
- ↑ a b Björn C. Frye i inni, Kinetics of Torque Teno Virus-DNA Plasma Load Predict Rejection in Lung Transplant Recipients, „Transplantation”, 2018, DOI: 10.1097/TP.0000000000002436, ISSN 1534-6080, PMID: 30234787 [dostęp 2018-09-22].
- ↑ a b Dziubek i Duszczyk 2017 ↓, s. 341.
- ↑ Soo Bin Park: Hepatitis E vaccine debuts (ang.). nature.com, 2012-10-29. [dostęp 2016-12-01].
Bibliografia
- Zbigniew Krzemiński: Zarys wirusologii lekarskiej. T. CCXXV. Łódź: 1997.
- Gabriel Virella: Mikrobiologia i choroby zakaźne. Wrocław: Urban & Partner, 2000. ISBN 83-85842-59-4.
- Zdzisław Dziubek, Ewa Duszczyk: Choroby zakaźne i pasożytnicze. Wyd. IV. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2017, s. 313, 341–342. ISBN 978-83-200-4534-5.
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Media użyte na tej stronie
Redirect arrow, to be used in redirected articles in Wikipedias written from left to right. Without text.
The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.
Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.