Wirynka

Wirynka
Wirenka
Ilustracja
Wirynka w pobliżu ujścia
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Lokalizacja

woj. wielkopolskie

Rzeka
Długość18,31 km
Źródło
Współrzędne

52°24′33″N 16°45′19″E/52,409167 16,755278

Ujście
Recypient

Warta

Miejscena wschód od Łęczycy
Wysokość

ok. 54 m n.p.m.[1]

Współrzędne

52°18′17″N 16°53′12″E/52,304722 16,886667

Położenie na mapie powiatu poznańskiego
Mapa konturowa powiatu poznańskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast na dole znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „źródło”, poniżej na prawo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „źródło”, poniżej na prawo znajduje się również punkt z opisem „ujście”

Wirynka (Wirenka[2]) – rzeka znajdująca się w gminach Komorniki i Dopiewo, lewy dopływ Warty[3] o długości 18,31 km[4].

Charakterystyka

Rzeka płynie w Wielkopolsce. Uchodzi do Warty na wysokości wsi Łęczyca. Zasilana jest m.in. dwoma rowami: jednym wypływającym z miejscowości Gołuski, oraz drugim z okolic Jeziora Szreniawskiego. W środowym i dolnym biegu rzeki koryto przyjmuje kręty charakter. Średni spadek zlewni wynosi 1,63 ‰, natomiast średni przepływ z wielolecia to 0,3 m³/s[5]. Nie ma na niej wodowskazów. Zacienienie koryta przekracza 50%, a w dolinie rzeki przeważają użytki orne[6]. Dolina jest szeroka i ma łagodne, nadające się pod zabudowę stoki[7]. Bezpośredni wpływ na ukształtowanie się doliny rzeki i jej okolic pod względem morfologicznym miało ostatnie zlodowacenie plejstoceńskie obejmujące Polskę (zlodowacenie północnopolskie)[8].

Przyroda

W 2011 rzeka została zaliczona do dolnej strefy klasy I (bardzo dobrej)[9], a w 2016 do klasy III[8]. Stanowi odbiornik ścieków oczyszczonych przetwarzanych w oczyszczalni ścieków w Łęczycy[5].

W 1988 w zlewni Wirynki (kiedy na obszarze wododziałowym spadło w przeciągu trzech godzin 220 mm wody) rzeka, która jest ciekiem o szerokości około 2 metrów, wylała i osiągnęła szerokość ponad 30 metrów[10].

Niekiedy podawanym w wątpliwość faktem jest gniazdowanie nad rzeką pluszcza zwyczajnego. 29 kwietnia 1962 w ujściu rzeki znaleziono na małym buku zwyczajnym rosnącym dwa metry od nurtu nieuszkodzone gniazdo z jajami zbudowane z pędów roślin i suchych liści, prawdopodobnie należące do pluszcza. Był to pierwszy pewny i jedyny współczesny (po 1950) przypadek gniazdowania tego ptaka w Wielkopolsce[11].

Turystyka

Rzeka nie jest spływalna kajakiem z powodu licznych wypłyceń w okolicy Palędzia i tamy w okolicach stacji energetycznej w Plewiskach.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Wirynka na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Główny Geodeta Kraju. [dostęp 2017-03-15].
  2. ↑ Wirynka na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej (wynik wyszukiwania), Główny Geodeta Kraju, za: Nazwy geograficzne Rzeczypospolitej Polskiej (gazeter) PPWK - Warszawa 1991; Mapa topograficzna w skali 1:10 000; Protokół z posiedzenia KUNMiOF w dniach 20 - 21 kwietnia 2004 [dostęp 2017-03-15].
  3. ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. s. 315. [dostęp 2017-03-15].
  4. ↑ Wirynka na mapie Geoportalu Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej. Moduł: Obszary dorzeczy (wynik wyszukiwania). Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. [dostęp 2017-03-15].
  5. ↑ a b PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO projektu Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Komorniki na lata 2013 – 2016 z perspektywą na lata 2017 - 2020, s. 51.
  6. ↑ Piotr Ilnicki, Krzysztof Górecki, Mirosław Grzybowski, Alicja Krzemińska, Piotr Lewandowski, Mariusz Sojka, BADANIA HYDROMORFOLOGII CIEKÓW NIZINNYCH ZA POMOCĄ METODY MHR, w: WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE, Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, tom 11, zeszyt 1, 2011, s. 106-107
  7. ↑ Sylwia Dusza, Anna Nowak, Analiza zmian sieci hydrograficznej na terenie Poznania w ujęciu historycznym, Wojciech Tołłoczko (red.), „Zagospodarowanie dolin rzecznych”, Łódź 2007, s. 10.
  8. ↑ a b Jarosław Kamiński, Prognoza oddziaływania na środowisko projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla lokalizacji we wsi Plewiska inwestycji celu publicznego, jaką jest dwutorowa napowietrzna linia elektroenergetyczna 400 kV Piła Krzewina – Plewiska, s. 17, 20.
  9. ↑ P. Lewandowski, Stan elementów hydromorfologicznych rzeki Wirynki określony przy użyciu metody MHR, „Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie”, 4 (54), 2011, ISSN 0510-4262 [dostęp 2022-01-11] (pol.).
  10. ↑ B. Raszka, Przyrodnicze uwarunkowania zagospodarowania doliny Warty w Poznaniu, „Architektura Krajobrazu”, nr 1, 2008, s. 33–38, ISSN 1641-5159 [dostęp 2022-01-11] (pol.).
  11. ↑ Przemysław Żurawlew, Jacek Więckowski, Występowanie pluszcza "Cinclus cinclus" w Wielkopolsce, s. 88, 90.

Media użyte na tej stronie

Poznań County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Poznań County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 52.69 N
  • S: 52.14 N
  • W: 16.43 E
  • E: 17.41 E
Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Greater Poland Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.70 N
  • S: 51.05 N
  • W: 15.68 E
  • E: 19.19 E
Wirenka WPN RB2.JPG
Autor: Radomil, Licencja: GFDL 1.2
Wirenka w pobliżu ujścia do Warty, Wielkopolski Park Narodowy