Wiszogronowiec

Wiszogronowiec
Ilustracja
Owoce gatunku Unonopsis bahiensis
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

magnoliopodobne

Rząd

magnoliowce

Rodzina

flaszowcowate

Rodzaj

wiszogronowiec

Nazwa systematyczna
Unonopsis R.E.Fr.
Kongl. Svenska Vetenskapsakad. Handl. ser. 2. 34(5): 26. Jul-Dec 1900[3]
Typ nomenklatoryczny

U. angustifolia (Benth.) R.E.Fr.[3]

Wiszogronowiec (Unonopsis R.E.Fr.) – rodzaj roślin z rodziny flaszowcowatych (Annonaceae Juss.). Według The Plant List w obrębie tego rodzaju znajduje się 48 gatunków o nazwach zweryfikowanych i zaakceptowanych, podczas gdy kolejne 3 taksony mają status gatunków niepewnych (niezweryfikowanych)[4]. Występuje naturalnie w klimacie tropikalnym obu Ameryk[5][6]. Gatunkiem typowym jest U. angustifolia (Benth.) R.E.Fr.[3]

Morfologia

Pokrój
Zimozielone drzewa lub krzewy[6].
Liście
Naprzemianległe, pojedyncze, całobrzegie[6].
Kwiaty
Promieniste, obupłciowe, niepozorne, zebrane w kwiatostany, rozwijają się w kątach pędów lub bezpośrednio na pniach i gałęziach (kaulifloria). Mają 3 małe, wolne działki kielicha, nienakładające się na siebie. Płatków jest 6, ułożonych w dwóch okółkach, wolne, nienakładające się na siebie, prawie takie same. Kwiaty mają 10–200 wolnych pręcików. Zalążnia jest górna, składająca się z 10–60 wolnych owocolistków, z których każdy zawiera jedną komorę z 6–8 bocznie ułożonymi zalążkami[6].
Owoce
Pojedyncze, siedzące lub osadzone na szypułkach[6].

Systematyka

Pozycja według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Rodzaj wraz z całą rodziną flaszowcowatych w ramach rzędu magnoliowców wchodzi w skład jednej ze starszych linii rozwojowych okrytonasiennych określanych jako klad magnoliowych[2].

Lista gatunków[4]
  • Unonopsis asterantha Maas & Westra
  • Unonopsis aurantiaca Maas & Westra
  • Unonopsis aviceps Maas
  • Unonopsis bahiensis Maas & Orava
  • Unonopsis bauxitae Maas, Westra & Mello-Silva
  • Unonopsis bullata Maas & G.E. Schatz
  • Unonopsis cauliflora Maas & Westra
  • Unonopsis colombiana Maas & Westra
  • Unonopsis costanensis Maas & Westra
  • Unonopsis costaricensis R.E. Fr.
  • Unonopsis darienensis Maas & Westra
  • Unonopsis duckei R.E. Fr.
  • Unonopsis elegantissima R.E. Fr.
  • Unonopsis esmeraldae Maas & Westra
  • Unonopsis floribunda Diels
  • Unonopsis glaucopetala R.E.Fr.
  • Unonopsis guatterioides (A.DC.) R.E.Fr.
  • Unonopsis hammelii G.E. Schatz & Maas
  • Unonopsis heterotricha Maas & Westra
  • Unonopsis longipes Maas & Westra
  • Unonopsis macrocarpa Maas & Setten
  • Unonopsis magnifolia R.E. Fr.
  • Unonopsis megalophylla Maas & Westra
  • Unonopsis megalosperma Maas & Westra
  • Unonopsis mexicana Maas & Westra
  • Unonopsis monticola Maas & Westra
  • Unonopsis onychopetaloides Maas & Westra
  • Unonopsis osae Maas & Westra
  • Unonopsis pacifica R.E. Fr.
  • Unonopsis panamensis R.E. Fr.
  • Unonopsis penduliflora G.E. Schatz & Maas
  • Unonopsis perrottetii (A. DC.) R.E. Fr.
  • Unonopsis peruviana R.E. Fr.
  • Unonopsis pittieri Saff.
  • Unonopsis renatoi Maas & Westra
  • Unonopsis riedeliana R.E. Fr.
  • Unonopsis rufescens (Baill.) R.E. Fr.
  • Unonopsis sanctae-teresae Maas & Westra
  • Unonopsis sericea Maas & Westra
  • Unonopsis sessilicarpa Maas & Westra
  • Unonopsis silvatica R.E. Fr.
  • Unonopsis spectabilis Diels
  • Unonopsis stevensii G.E. Schatz
  • Unonopsis stipitata Diels
  • Unonopsis storkii Standl. & L.O.Williams
  • Unonopsis theobromifolia N. Zamora & Poveda
  • Unonopsis umbilicata (Dunal) R.E.Fr.
  • Unonopsis veneficiorum (Mart.) R.E. Fr.

Zastosowanie

W górnej Amazonii plemiona indiańskie stosują ekstrakt z gatunku U. veneficiorum do zatruwania strzał i dmuchawek. Substancja ta ma efekt podobny do kurary – paraliżuje ludzi oraz niektóre zwierzęta[7]. Ponadto wyciąg z tego gatunku wiszogronowca służy jako środek antykoncepcyjny[5].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).
  3. ↑ a b c Unonopsis. Index Nominum Genericorum (ING). [dostęp 2015-12-04]. (ang.).
  4. ↑ a b Unonopsis. The Plant List. [dostęp 2015-12-04]. (ang.).
  5. ↑ a b D.J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants (Second Edition). Cambridge University Press, 1997, s. 737. ISBN 978-0-521-41421-0. (ang.).
  6. ↑ a b c d e Unonopsis. Plantes & botanique. [dostęp 2015-12-04]. (fr.).
  7. ↑ Unonopsis veneficiorum, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2015-12-04] (ang.).

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.