Witalis Ugrechelidze-Ugorski

Witalis Ugrechelidze-Ugorski
ვიტალი უგრეხელიძე
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

11 maja 1902
Kutaisi

Data i miejsce śmierci

8 stycznia 1983
Londyn

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari

Witalis Ugrechelidze-Ugorski (gruz. ვიტალი უგრეხელიძე; ur. 28 kwietnia?/ 11 maja 1902 w Kutaisi, zm. 8 stycznia 1983 w Londynie[1]) – gruziński oficer, major Wojska Polskiego, kawaler Virtuti Militari, przetłumaczył Pana Tadeusza na język gruziński.

Biografia

Urodził się w Kutaisi[2]. Po ukończeniu Gruzińskiego Gimnazjum Szlacheckiego wstąpił do szkoły oficerskiej w Tbilisi[2]. Walczył o niepodległość Gruzji, a po klęsce udał się na emigrację do Turcji[2]. Gdy w 1921 roku Józef Piłsudski zaprosił gruzińskich oficerów do Polski, przyjechał wraz z innymi oficerami. Służył w wojsku polskim. Ożenił się z Haliną Troicką[3]. Za udział w kampanii wrześniowej otrzymał order Virtuti Milliari[4]. Po zwolnieniu z obozu jenieckiego w Luckenwalde włączył się w działalność konspiracyjną w Warszawie. Przed powstaniem warszawskim przedostał się do Włoch, gdzie dołączył do II Korpusu. Następnie wraz z nim wyjechał do Wielkiej Brytanii. Mieszkał w Londynie utrzymując rodzinę z pracy fizycznej. Witalis Ugrechelidze-Ugorski zmarł w 1983 roku w Londynie. W 2014 jego prochy zostały złożone na cmentarzu zasłużonych w Tbilisi.

Tłumaczenie „Pana Tadeusza”

W latach 50. XX wieku Ugrechelidze przetłumaczył na język gruziński „Pana Tadeusza”[2]. Po raz pierwszy przedstawił swoje tłumaczenie w 1955 roku podczas posiedzenia Sekcji Brytyjskiej Ogólnego Komitetu Mickiewiczowskiego[5], a publicznie w 1956 roku podczas obchodów 100 lecia śmieci Adama Mickiewicza w Instytucie Sikorskiego w Londynie na spotkaniu "Najnowsze tłumaczenia Mickiewicza"[2]. Niestety nie zostało ono wtedy wydane. Rękopis został odnaleziony po latach [6]. Do druku przygotował go wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego Dawid Kolbaia. Książka została wydana w 2011 roku przez Studium Europy Wschodniej UW i Ossolineum[6].

Przypisy

  1. ↑ Tadeusz Łaszczewski Lubelszczyzna – 1939 r. Nazwiska osób na literę T – Ż
  2. ↑ a b c d e Taylor-Terlecka N. Mickiewicz na Kaukazie. Dzieje zagubionego rękopisu – Pan Tadeusz po gruzińsku W: Kolbaia D., Hlebowicz P., Warise P. Gruzja nieznana. Wspólne losy Gruzinów i Polaków 2011 s. 94-97
  3. ↑ Ostapczuk J. Z życia prawosławnej emigracji gruzińskiej w międzywojennej Polsce na przykładzie rodziny Bagrationich Rocznik Teologiczny 2016 z. 2 s. 275
  4. ↑ Janusz Stankiewicz, KAWALEROWIE ORDERU VIRTUTI MILITARI, www.stankiewicze.com [dostęp 2018-04-07] [zarchiwizowane z adresu 2008-05-06].
  5. ↑ Polskie życie kulturalne. Pan Tadeusz po gruziński Orzeł Biały 1955 nr 28 z 9 lipca s. 3
  6. ↑ a b Czarny porucznik przełożył "Pana Tadeusza", „PolskieRadio.pl” [dostęp 2018-04-08].

Bibliografia

  • Diana Zadura. Witalis Ugrechelidze-Ugorski (1902-1983) – oficer, jeździec i tłumacz. W: Pro Georgia: journal of kartvelological studies, No 29, 2019.
  • Witalis Ugrechelidze-Ugorski. Wspomnienia kresowego ułana. Oprac. Diana Zadura. W: Pro Georgia: journal of kartvelological studies, No 29, 2019.

Media użyte na tej stronie

Witalis Ugrechelidze w polskim mundurze.jpg
Witalis Ugrechelidze w polskim mundurze, fotografia z legitymacji wojskowej