Witold Gorczyński

Witold Gorczyński

Podpułkownik
Data i miejsce urodzenia	1878 Bieniewo
Data śmierci	1929
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa
Późniejsza praca	członek Pogotowia Patriotów Polskich

Witold Gorczyński (ur. 1878 w majątku Bieniewo, zm. 1929) – podpułkownik, organizator Legionów Polskich w służbie rosyjskiej, pierwszy dowódca Legionu Puławskiego.

Właściciel majątku Auksztelki w powiecie szawelskim. Przeprowadzał częste wypady do zaboru austriackiego, gdzie nawiązał kontakty z działaczami konspiracji niepodległościowej. Należał do Sokoła.

Po wybuchu I wojny światowej wystąpił z projektem utworzenia ochotniczych formacji polskich przy boku Armii Rosyjskiej. 1 grudnia 1914 mianowany naczelnikiem Legionów Ochotniczych Polskich. Po fiasku tego przedsięwzięcia wszedł w 1915 do siedmioosobowego Komitetu Organizacyjnego polskich batalionów pospolitego ruszenia u boku wojsk rosyjskich. Z komitetu odszedł na tle konfliktu osobistego, urażony odsunięciem od dowodzenia 739 Nowoaleksandryjskiej drużyny (dawny 1. Legion Puławski).

Był pracownikiem kontrwywiadu rosyjskiego, brał udział w tworzeniu oddziałów łotewskich, doradcą w sprawach polskich. Po rewolucji październikowej przeniósł się na stałe do Polski. W czasie wojny polsko-bolszewickiej walczył na czele stworzonego przez siebie oddziału pod Włocławkiem.

W 1923 brał udział w tworzeniu tajnej prawicowej organizacji spiskowej, typu faszystowskiego Pogotowie Patriotów Polskich. W końcu organizacja ta przygotowała plan opanowania Warszawy drogą zbrojnego zamachu. W nocy z 11 na 12 stycznia 1924 został aresztowany.

Bibliografia

• Jan Pachoński, Witold Gorczyński, w: Polski Słownik Biograficzny, t. VIII, 1959-1960, s. 297-298.