Witold Grabowski

Witold Grabowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

13 marca 1898
Batumi, obwód batumski, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

25 października 1966
Londyn, Wielka Brytania

Minister sprawiedliwości, naczelny prokurator
Okres

od 16 maja 1936
do 30 września 1939

Przynależność polityczna

Obóz Zjednoczenia Narodowego

Poprzednik

Czesław Michałowski

Następca

Władysław Sikorski (na uchodźstwie)

Witold Grabowski (ur. 13 marca 1898 w Batumi, zm. 25 października 1966 w Londynie) – polski prawnik, minister sprawiedliwości, naczelny prokurator od 16 maja 1936 do 30 września 1939, oskarżyciel w procesie brzeskim.

Życiorys

Urodził się w Batumi (Kaukaz Południowy). Szkołę średnią ukończył w Rostowie nad Donem[1]. W czasie wojny domowej w Rosji walczył w 4 Dywizji Strzelców Polskich pod komendą gen. Żeligowskiego[1] na Kubaniu i w 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich. W 1919 podjął pracę w Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich okręgu mińskiego[1]. W roku następnym wstąpił ochotniczo do wojska i brał udział w walkach o Wilno[1]. W 1922 ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, po czym podjął pracę w Delegaturze Rządu Polskiego przy rządzie Litwy Środkowej, następnie w okręgowej Izbie Kontroli Państwa w Wilnie[1].

Po odbyciu aplikacji sądowej został w 1926 podprokuratorem w Wilnie, a rok później w Piotrkowie Trybunalskim[1]. W 1928 został wiceprezesem Sądu Okręgowego w Warszawie, a od 1930 pełnił funkcję prokuratora Sądu Apelacyjnego w Warszawie[1]. W 1931 oskarżał w procesie brzeskim. Od 15 maja 1936 do wybuchu wojny był ministrem sprawiedliwości w rządzie Felicjana Sławoja Składkowskiego. W 1938 został wybrany do Senatu V kadencji z ramienia Obozu Zjednoczenia Narodowego.

Po agresji ZSRR na Polskę 18 września 1939 w Kutach przekroczył wraz z rządem RP granicę polsko-rumuńską. Został internowany, w połowie 1940 zbiegł przez Bułgarię do Turcji, skąd w październiku 1940 dotarł do Palestyny. Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, wkrótce na wniosek gen. Władysława Sikorskiego urlopowany bezterminowo. Rozpoczął służbę w wojsku brytyjskim, walczył w kampanii libijskiej. Od 1943 w składzie Wojskowej Administracji Brytyjskiej (BMA) w Erytrei.

W latach 1943–1951 był prezesem Sądu Okręgowego w Asmarze. Pracował jako sędzia w Etiopii, m.in. jako prezes Wydziału Karnego Sądu Okręgowego w Addis Abebie, uczestniczył w kodyfikacji prawa etiopskiego.

Wykładowca Uniwersytetu w Addis Abebie. W 1957 zamieszkała z nim żona Irena, która wcześniej pracowała w USA, m.in. w Sekcji Polskiej Rozgłośni „Głos Ameryki” i współtworzyła Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce. W maju 1966 przeniósł się wraz żoną stałe do Wielkiej Brytanii, gdzie w październiku zmarł.

Pochowany na cmentarzu Putney Vale(ang.) - kwatera U, grób 1060.

W czasach studenckich uczestniczył w turniejowym życiu szachowym Wilna. W latach 30. XX w. wchodził w skład Rady Naczelnej Polskiego Związku Szachowego, a od 1938 był ostatnim prezesem związku przed wybuchem II wojny światowej. Jedna z jego partii, stoczona w styczniu 1938 w kasynie oficerskim Yacht Clubu w Warszawie, została opublikowana na łamach „Polski Zbrojnej” przez przeciwnika Grabowskiego, Mariana Steifera.

Przypisy

  1. a b c d e f g Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 225.

Bibliografia, linki

Media użyte na tej stronie

Godło II Rzeczypospolitej.png
Godło Rzeczypospolitej Polskiej ustalone Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach (Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980)
FSSkladkowski (HistoriaPolski str.247).jpg
Felicjan Sławoj-Składkowski
Witold Grabowski 1936.jpg
Witold Grabowski (1898-1965) – Polish lawyer, Minister of Justice 1936-39