Witold Leszczyński
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 1 września 2007 |
| Zawód |
Witold Leszczyński (ur. 16 sierpnia 1933 w Łodzi, zm. 1 września 2007 tamże) – polski reżyser, scenarzysta i operator filmowy, pedagog.
Życiorys
Absolwent Wydziału Elektroniki Politechniki Warszawskiej. W 1962 ukończył studia na Wydziale Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi (w 1967 obronił dyplom). Od 1997 był wykładowcą w PWSFTviT.
Sławę zyskał adaptacją powieści Ptaki Tarjei Vesaasa, Żywotem Mateusza (1967). Nakręcony w mazurskich plenerach dramat psychologiczny ukazywał losy tytułowego nadwrażliwego „wiejskiego głupka” (Franciszek Pieczka), przywiązanego do życia w świecie przyrody. Dzięki wyczynowi operatorskiemu Andrzeja Kostenki oraz umiejętnie wplecionym w treść filmu fragmentom Concerto grosso Arcangela Corellego film wywołał poruszenie wśród krytyków, zdobywając Grand Prix młodzieżowej sekcji Festiwalu Filmowego w Cannes[1][2].
Po nieudanej Rewizji osobistej (1972), nagrodzonej Skisłym Gronem w Łagowie dla najgorszego filmu[3], oraz autobiograficznych Rekolekcjach (1977)[4], Leszczyński nakręcił w 1981 roku adaptację Konopielki Edwarda Redlińskiego. Jej główny bohater, chłop mieszkający w zapadłej wsi na północnym wschodzie Polski na początku lat 50. XX wieku, ze sceptycyzmem podchodzi do agitatorów promujących władzę ludową, nawet mimo fascynacji nauczycielką niosącą kaganek oświaty[5]. Spełnieniem reżysera okazała się zrealizowana w 1986 roku adaptacja powieści Edwarda Stachury Siekierezada, której dwójka bliźniaczych bohaterów reprezentuje różne warianty osobowości tragicznie zmarłego poety: jeden wybiera życie, drugi zaś popełnia samobójstwo. Siekierezada otrzymała Nagrodę Forum Młodego Kina na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie oraz Grand Prix Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych[6].
Swoimi kolejnymi filmami, Koloss (1993) według powieści Finna Alnaesa[7] oraz Requiem (2001) według scenariusza Redlińskiego, Leszczyński nawiązywał poetyką do Żywotu Mateusza[8]. Jego ostatni film, Stary człowiek i pies (2007), ukazywał historię starzejącego się mężczyzny na marginesie życia, który przygarnia zbłąkanego, rannego psa i bierze go w opiekę[9]. Reżyser zdążył jedynie rozpocząć realizację filmu – w trzecim dniu zdjęciowym uległ nieszczęśliwemu wypadkowi na planie i dwa tygodnie później zmarł w szpitalu. Film ukończył według jego zamysłów współpracujący z nim wielokrotnie jako operator Andrzej Kostenko[10].
Witold Leszczyński został pochowany na Cmentarzu Zarzew w Łodzi.
Wybrana filmografia
- 1963: Mansarda – współpraca reżyserska
- 1963: Przygoda noworoczna – operator kamery
- 1967: Żywot Mateusza – reżyseria, scenariusz, obsada aktorska (mężczyzna w zagranicznym samochodzie; nie występuje w czołówce)
- 1972: Rewizja osobista – reżyseria, scenariusz, zdjęcia
- 1977: Rekolekcje – reżyseria, scenariusz, dialogi
- 1979: Pełnia – zdjęcia
- 1981: Konopielka – reżyseria, scenariusz
- 1985: Siekierezada – reżyseria, scenariusz
- 1993: Kolos – reżyseria, scenariusz
- 2001: Requiem – reżyseria
- 2005: Po sezonie – II reżyser
- 2007: Stary człowiek i pies – reżyseria, scenariusz
Przypisy
- ↑ Lubelski 2015 ↓, s. 335.
- ↑ Żywot Mateusza, FilmPolski [dostęp 2019-12-20] (pol.).
- ↑ Rewizja osobista, FilmPolski [dostęp 2019-12-20] (pol.).
- ↑ Rekolekcje, FilmPolski [dostęp 2019-12-20] (pol.).
- ↑ Konopielka, FilmPolski [dostęp 2019-12-20] (pol.).
- ↑ Siekierezada, FilmPolski [dostęp 2019-12-20] (pol.).
- ↑ Koloss, FilmPolski [dostęp 2019-12-20] (pol.).
- ↑ Requiem, FilmPolski [dostęp 2019-12-20] (pol.).
- ↑ Stary człowiek i pies, FilmPolski [dostęp 2019-12-20] (pol.).
- ↑ Wirtualna Polska Media S.A, Witold Leszczyński, film.wp.pl, 12 marca 2009 [dostęp 2020-11-04] (pol.).
Bibliografia
- Tadeusz Lubelski, Historia kina polskiego 1895-2014, Kraków: Universitas, 2015, ISBN 978-83-242-2707-5.
Linki zewnętrzne
- Witold Leszczyński w bazie filmpolski.pl
- Witold Leszczyński na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”