Witold Staniewicz

Witold Staniewicz

Data i miejsce urodzenia	16 września 1887 Wilno
Data i miejsce śmierci	14 czerwca 1966 Poznań
Minister reform rolnych
Okres	od 26 czerwca 1926 do 23 sierpnia 1930
Poprzednik	Józef Raczyński
Następca	Leon Kozłowski
Odznaczenia

Witold Cezary Staniewicz, (ur. 16 września 1887 w Wilnie, zm. 14 czerwca 1966 w Poznaniu) – polski naukowiec (ekonomista rolny), działacz państwowy II Rzeczypospolitej, poseł na Sejm RP II i III kadencji (1928–1932), minister reform rolnych (1926–1930), członek loży wolnomularskiej w Wilnie w czasach II Rzeczypospolitej^[1], członek Rady Głównej Centralnego Towarzystwa Organizacji i Kółek Rolniczych od 1934^[2].

Życiorys

Urodził się w polskiej rodzinie inteligenckiej. Gimnazjum ukończył w rodzinnym Wilnie. Odbył studia biologiczne, rolnicze i ekonomiczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium oraz uzupełniające we Francji i Włoszech. W 1911 uzyskał doktorat na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, w 1913 tytuł inżyniera rolnika na Politechnice Monachijskiej. Następnie objął swój majątek Ginejciszki pod Wilnem. Podczas I wojny światowej działał w Polskiej Organizacji Wojskowej, należał do Samoobrony Wileńskiej. W 1922 był posłem na Sejm Litwy Środkowej. Również w 1922 objął stanowisko asystenta katedry ekonomii społecznej na Uniwersytecie Stefana Batorego. W 1923 uzyskał habilitację na Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. W latach 1924–1926 wykładał ekonomię rolnictwa na Uniwersytecie Stefana Batorego i odbył dłuższą podróż naukową do Szwajcarii i Włoch.

Po przewrocie majowym w okresie od 20 czerwca 1926 do 4 grudnia 1930 minister reform rolnych w ośmiu kolejnych gabinetach. Był też posłem na Sejm w dwóch kadencjach z listy Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. Zachowywał niezależne stanowisko – w 1930 odmówił głosowania nad wnioskiem o przejściu do porządku dziennego nad interpelacją opozycji w sprawie traktowania więźniów w Brześciu, a w 1932 zrzekł się mandatu, gdyż nie zgadzał się ze stanowiskiem swego klubu podczas głosowania nad ustawą ograniczającą autonomię uniwersytetów.

Do 1931 profesor Politechniki Lwowskiej, w latach 1931–1939 Uniwersytetu Stefana Batorego (w latach 1933–1936 jego rektor). Od 1930 kierownik wydziału ekonomiki drobnych gospodarstw wiejskich Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego (PINGW) w Puławach. Kierownik sekcji gospodarczej Instytutu Naukowo-Badawczego Europy Wschodniej w Wilnie – pionierskiej polskiej placówki sowietologicznej. Od 12 czerwca 1928, obok Kazimierza Okulicza i Witolda Abramowicza jeden z trzech współudziałowców spółki z o.o., wydawcy „Kuriera Wileńskiego”^[3]. Od listopada 1939 do czerwca 1940 (okupacji Litwy przez Armię Czerwoną) był wydawcą „Kuriera Wileńskiego” – kontynuacji przedwojennego pisma.

Lata II wojny światowej spędził w Wilnie. Uczestniczył w tajnym nauczaniu oraz w działalności ZWZ-AK. Po wojnie przeniósł się do Poznania, objął katedrę ekonomiki rolniczej i polityki agrarnej na Uniwersytecie Poznańskim. W latach 1951–1956 w stanie spoczynku, po dojściu do władzy Władysława Gomułki reaktywowany. Do przejścia na emeryturę w 1960 kierował katedrą ekonomiki i organizacji rolnictwa Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu. Brał udział w pracach wielu instytucji i towarzystw naukowych.

Jest autorem prac z zakresu ekonomiki rolnictwa oraz polityki agrarnej.

Został pochowany na Cmentarzu parafialnym św. Jana Vianneya w Poznaniu^[4] (kwatera grobowce, rząd 17, miejsce 3).

Jego synem był Restytut Staniewicz (1929–2011), historyk, pracownik naukowy Instytutu Zachodniego w Poznaniu.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari^[5]
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)^[6][7]
• Krzyż Walecznych^[5][7]
• Złoty Krzyż Zasługi^[5][7]
• Medal Niepodległości (9 listopada 1931)^[8]
• Krzyż Wielki Orderu Świętego Sawy (Jugosławia)^[5]
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi (Węgry)^[5]

Wybrane prace

• Deflacja polska w latach 1929–1936. Wstęp i oprac. Kazimierz Badziak i Małgorzata Łapa. Łódź: Ibidem, 2003 ISBN 83-88679-35-X.

Przypisy

Bibliografia

• Staniewicz Witold [w:] Kto był kim w II Rzeczypospolitej, (redakcja naukowa Jacek Majchrowski przy współpracy Grzegorza Mazura i Kamila Stepana), Warszawa 1994, wyd. BGW, ISBN 83-7066-569-1 s. 68 i 69.