Wladimir Vogel

Wladimir Vogel
Imię i nazwiskoWladimir Rudolfowicz Vogel
Data i miejsce urodzenia29 lutego 1896
Moskwa
Pochodzenieniemiecko-rosyjskie
Data i miejsce śmierci19 czerwca 1984
Zurych
Gatunkimuzyka poważna, muzyka współczesna
Zawódkompozytor

Wladimir Rudolfowicz Vogel (ur. 29 lutego 1896 w Moskwie, zm. 19 czerwca 1984 w Zurychu[1][2]) – szwajcarski kompozytor.

Życiorys

Jego ojciec był Niemcem, matka natomiast Rosjanką[2]. Po wybuchu I wojny światowej w 1914 roku ze względu na niemieckie pochodzenie został internowany w Birsku[1]. Po zakończeniu działań wojennych wyjechał w 1918 roku do Berlina[1][2]. Studiował dekoratorstwo w Kunstgewerbeschule, w latach 1919–1921 uczył się też prywatnie kompozycji u Heinza Tiessena[1]. Od 1921 do 1924 roku studiował na berlińskiej Akademie der Künste, gdzie jego nauczycielem był Ferruccio Busoni[1]. Podczas studiów związał się z kręgiem ekspresjonistów[1]. W latach 1929–1933 wykładał kompozycję w Klindworth-Schwarwenka-Konservatorium w Berlinie[1][2]. Na początku lat 30. zaangażował się też w działalność ruchów robotniczych[1]. Po dojściu do władzy nazistów w 1933 roku został zmuszony do opuszczenia Niemiec i wyjechał do Szwajcarii[1][2]. W 1954 roku przyznano mu szwajcarskie obywatelstwo[1][2].

Honorowy członek Accademia Filarmonica Romana (1955) i Akademii Muzycznej św. Cecylii w Rzymie (1956)[1]. Od 1959 roku był członkiem zwyczajnym berlińskiej Akademie der Künste[1]. Laureat nagrody muzycznej miasta Berlina (1960) i Zurychu (1970)[1]. Do jego uczniów należeli Rolf Liebermann, Jacques Wildberger oraz Einojuhani Rautavaara[1].

Twórczość

Początkowo pozostawał pod wpływem twórczości Skriabina, później tworzył utrzymane w duchu ekspresjonistycznym utwory dodekafoniczne[1]. W swoich kompozycjach dbał o klarowną konstrukcję utworu, logikę przebiegu traktowanej zazwyczaj melodycznie serii i przejrzystość faktury[1]. W utworach wokalno-instrumentalnych przywiązywał duże znaczenie do adekwatnego wyrażenia muzyką wykorzystanego tekstu poetyckiego, od Arnolda Schönberga zapożyczył technikę operowania chórem mówionym[1]. Wiele dzieł Vogla powstało z inspiracji innymi dziedzinami sztuki, w tym poglądami architektów z kręgu Bauhausu[1].

Ważniejsze kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych[1][2])

Utwory orkiestrowe

  • Sinfonia fugata in memoriam F. Busoni (1928)
  • 4 Studies: Ritmica funèbre, Ritmica scherzosa, Ostinato perpetuo, Ritmica ostinata (1930–1932)
  • Rallye (1932)
  • Tripartita (1933)
  • Koncert skrzypcowy (1937)
  • Passacaglia (1946)
  • 7 Aspekte einer Zwölftonreihe (1949–1950)
  • Spiegelungen (1952)
  • Interludio lirico (1954)
  • Preludio, interludio lirico, postludio (1954)
  • Koncert wiolonczelowy (1955)
  • Hörformen I (1967)
  • Hörformen I (1969)
  • Cantique en forme d’un canon à quatre voix (1969)
  • Hörformen na fortepian i orkiestrę smyczkową (1972)
  • Abschied na smyczki (1973)
  • Meloformen na smyczki (1974)
  • Hommage na smyczki (1974)
  • Verstrebungen (1977)

Utwory kameralne

  • La Ticinella na flet, obój, klarnet, saksofon i fagot (1941)
  • 12 Variétudes sur une série de douze-tons non transposée na flet, klarnet, skrzypce i wiolonczelę (1942)
  • Inspiré par Jean Arp na flet, klarnet, skrzypce i wiolonczelę (1965)
  • Analogien na kwartet smyczkowy (1973)
  • Monophonie na skrzypce (1974)
  • Für Flöte, Oboe, Klarinette, und Fagott (1974)
  • Poème na wiolonczelę (1974)
  • Terzet na flet, klarnet i fagot (1975)
  • Musik na kwartet dęty i smyczki (1975)
  • Graphique na trio smyczkowe (1976)

Utwory fortepianowe

  • Nature vivante (1917–1921)
  • Einsames Getröpfel und Gewuschel (1921, wersja zrewidowana 1968)
  • Dai tempi più remoti (1922–1931, wersja zrewidowana 1968)
  • Etude-Toccata (1926)
  • Epitaffio per A. Berg (1936)
  • Klavier-eigene Interpretationsstudie einer varierten Zwölftonfolge (1972)
  • 4 Versionen einer Zwölftonfolge (1973)

Utwory wokalno-instrumentalne

  • 3 Sprechlieder na baryton i orkiestrę, słowa August Stramm (1922)
  • Der heimliche Aufmarsch gegen die Sowjetunion na głos, chór i fortepian, słowa Erich Weinert (1930)
  • kantata Wagadus Untergang durch die Eitelkeit na 3 solistów, chór mieszany, chór mówiony i 5 saksofonów, słowa Leo Frobenius (1930)
  • oratorium Thyl Claes, słowa Charles de Coster (część 1 1938, część 2 1943–1945)
  • Arpiade na sopran, chór recytujący, flet, klarnet, altówkę, wiolonczelę i fortepian, słowa Hans Arp (1954)
  • An die Jugend der Welt na chór i orkiestrę kameralną (1954)
  • Goethe- Aphorismen na sopran i smyczki (1955)
  • Eine Gotthardkantate na baryton i smyczki (1956)
  • Jona ging doch nach Ninive na baryton, solistów recytujących i chór, chór mieszany i orkiestrę, słowa Martin Buber (1958)
  • Meditazione su Amadeo Modigliani na 4 solistów, narratora, chór i orkiestrę, słowa Felice Filippini (1962)
  • oratorium dramatycze Die Flucht, słowa Martin Walser (1963–1964)
  • Schritte na alt i orkiestrę (1968)
  • Gli Spaziali na recytatorów, wokalistów i orkiestrę do pism Leondarda da Vinci, tekstu Z Ziemi na Księżyc Verne’a i słów amerykańskich astronautów (1969–1971)

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 11. Część biograficzna t–v. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2009, s. 306. ISBN 978-83-224-0905-3.
  2. ↑ a b c d e f g Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 6 Stre–Zyli. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3799–3800. ISBN 0-02-865571-0.