Wniebowstąpienie (film 1976)

Wniebowstąpienie (ros. Восхождение Woschożdienije) – czarno-biały film radziecki z 1976 roku, w reżyserii Łarisy Szepitko.

Literacką podstawą tego obrazu było opowiadanie Sotnikow (1970) białoruskiego pisarza Wasila Bykaua (Bykowa). W 1977 roku na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie Wniebowstąpienie zostało nagrodzone Złotym Niedźwiedziem oraz nagrodami FIPRESCI i OCIC. Ponadto zdobyło nagrodę główną na WFF w Rydze w 1977 roku. W Polsce film miał 310 tys. widzów^[1]. Był ostatnim ukończonym przed tragiczną śmiercią twórczyni w wypadku samochodowym w 1979 roku.

Chrystus Zbawca świata w ujęciu El Greca (wygląd Sotnikowa odwołuje się do podobnych wyobrażeń)

Treść

Akcja filmu toczy się podczas II wojny światowej zimą 1942 roku i opisuje wędrówkę dwóch radzieckich partyzantów, wysłanych przez dowódcę w poszukiwaniu żywności. Głodni i bez możliwości zdobycia pożywienia, wędrują w otwartym terenie zajętym przez okupantów niemieckich. Podczas wymiany strzałów z wrogiem, jeden z nich – Sotnikow zostaje ranny. Próbuje popełnić samobójstwo, lecz jego towarzysz Rybak ratuje go z opresji. Docierają do chaty na uboczu, a jej właścicielka Awginia na widok nadciągającej obławy zmuszona jest ukryć partyzantów. Zdradza ich atak kaszlu Sotnikowa. Zostają ujęci i przesłuchiwani przez śledczego Portnowa – przed wojną partyjnego aktywisty i agitatora, a teraz kolaboranta. Stawiający opór Sotnikow jest poddawany torturom, natomiast Rybak godzi się na współpracę. Sotnikow ginie w publicznej egzekucji, a Rybak w ostatniej scenie, już jako zwerbowany do policji kolaborant, próbuje popełnić samobójstwo.

Skrajnie różne postawy – bohatera Sotnikowa i zdrajcy Rybaka oraz towarzyszących im osób są przejmującą ilustracją i dogłębną analizą postaw obywateli ZSRR wobec niemieckiego okupanta podczas II wojny światowej. W filmie radzieckim po raz pierwszy ukazano je z taką jawnością i szczerością.

Główne role

• Władimir Gostiuchin – Kola Rybak
• Boris Płotnikow – Borys Sotnikow (głos: Aleksandr Diemjanienko)
• Anatolij Sołonicyn – śledczy Portnow
• Ludmiła Poljakowa – Awginia Okuń (Demczycha)
• Siergiej Jakowlew – starosta Piotr Sycz
• Nikołaj Siektimienko – Staś Gamaniuk, policjant
• Aleksandr Pjatkow – „Rudy”, żołnierz niemiecki
• Wasilij Krawcow – niemiecki oficer
• Wiktoria Goldentuł – Basia Majerówna
• Maria Winogradowa – żona sołtysa

Nagrody

• Nagroda Główna na Wszechzwiązkowym Festiwalu Filmowym w Rydze (1977)
• Złoty Niedźwiedź oraz nagrody FIPRESCI i OCIC na XVIII Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie Zachodnim (1977)^[2]

Głosy krytyków

Zobacz też

• Idź i patrz

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Plakat do filmu
• Wniebowstąpienie w bazie IMDb (ang.)
• Wniebowstąpienie w bazie Filmweb