Wniebowzięcie Marii (obrazy El Greca)

Wniebowzięcie Marii

Autor	El Greco
Data powstania	1577
Medium	olej na płótnie
Wymiary	401 × 229 cm
Miejsce przechowywania
Lokalizacja	Art Institute of Chicago

Wniebowzięcie Marii – obraz olejny hiszpańskiego malarza pochodzenia greckiego Dominikosa Theotokopulosa, znanego jako El Greco. Dzieło pierwotnie zdobiło ołtarz kościoła bernardynów Santo Domingo de Silos w Toledo, obecnie znajduje się w Art Institute w Chicago. Jest datowany i sygnowany nazwiskiem malarza, greckimi literami: domènikos theotokópoulos krès ó deixas.

Assunte Tycjana

Obrazy do trzech nastaw ołtarzowych w kościele w Toledo było jednym z dwóch zamówień otrzymanych po przybyciu do tego miasta. Drugim zleceniem było namalowanie Obnażenie z szat. Najważniejszym obrazem było Wniebowzięcie Marii.
El Greco bardzo chciał by wykonane prace przypadły do gustu donatorom i korzystając z powszechnej opinii, iż był uczniem Tycjana, maluje obraz utrzymany w stylu włoskiego mistrza. Jego Wniebowzięcie w dużym stopniu przypomina Assunte Tycjana i jest utrzymany w podobnej kompozycji. Obraz podzielony jest na dwie strefy: ziemską i nadprzyrodzoną, oddzielone od siebie płaskim obłokiem. Każda z postaci jest jednocześnie zindywidualizowanym anonimowym portretem co widać na przykładzie główki dziecka wyglądającego z góry spoza obłoków, przy czym np. apostołowie są modelami z jego poprzednich prac: Chrystus uzdrawiający ślepca i Wypędzenie przekupniów ze świątyni. Portrety Aniołów są równie cielesne co postacie apostołów.

W odróżnieniu od wersji tycjanowskiej, apostołowie nie wznoszą ku górze wzroku by obserwować cud (poza jednym uczniem), lecz skupieni są na pustym grobie i rozmowie pomiędzy sobą. Madonna ma typowe rysy włoskie, drobne kobiece dłonie skierowane ku niebu przypominają te z obrazów Jacopa Pontorma. El Greco poszedł jeszcze dalej w naśladownictwie włoskiego stylu i chcąc wywołać głębię namalował skośnie ustawiony sarkofag. Popełnił jednak kilka błędów w perspektywie rezultatem czego zahamowały one wrażenie tego zaznaczonego kierunku i obraz pozostał płaski i ograniczony do pierwszego planu^[1] Prawdopodobnie zdawał sobie sprawę z niedoskonałości obrazu, z nadmiaru obcej mu koncepcji malarskiej przez co wbrew swoim zwyczajom nigdy więcej nie powrócił do tego tematu.

Przypisy

Bibliografia

• Antonina Vallentin: El Greco. Warszawa: PIW, 1958.
• Geniusz sztuki El Greco. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1985.
• Michael Scholz-Hänsel: El Greco. Köln/Warszawa: Taschen, 2005. ISBN 83-89192-90-X.
• Leo Bronstein: El Greco. London: The Idehurst Press, 1951.