Wołodymyr Cełewycz

Wołodymyr Cełewycz
Ilustracja
Wołodymyr Cełewycz w 1935
Data i miejsce urodzenia

21 kwietnia 1891
Lwów

Data i miejsce śmierci

2 kwietnia 1942
Saratów

Poseł na Sejm RP II kadencji (II RP)
Okres

od 27 marca 1928
do 30 sierpnia 1930

Przynależność polityczna

Ukraińskie Zjednoczenie Narodowo-Demokratyczne

Poseł na Sejm RP IV i V kadencji (II RP)
Okres

od 4 października 1935
do 2 listopada 1939

Przynależność polityczna

Ukraińskie Zjednoczenie Narodowo-Demokratyczne

Wołodymyr Cełewycz[1], ukr. Володимир Целевич (ur. 21 kwietnia 1891 we Lwowie, zm. 2 kwietnia 1942 w Saratowie) – ukraiński działacz polityczny i społeczny, poseł na Sejm II RP II, IV i V kadencji, adwokat.

Życiorys

Ukończył szkołę średnią i Wydział Prawa na Uniwersytecie Franciszkańskim we Lwowie. Po studiach sędzia i dziennikarz, w latach 1919–1922 sekretarz Komitetu Obywatelskiego we Lwowie.

Członek Kolegium Naczelnego Ukraińskiej Organizacji Wojskowej (UWO), z której wystąpił w 1925. W latach 1925–1928 i 1932–1937 sekretarz generalny Ukraińskiego Zjednoczenia Narodowo-Demokratycznego (UNDO).

Redaktor naczelny pism „Diło” i „Swoboda” w latach 1932–1935.

Trzykrotny poseł na Sejm RP z listy UNDO: w latach 1928–1930 (okręg Złoczów) i 1935–1939 (okręgi Przemyśl i Buczacz; w 1930 nie uzyskał mandatu, startując z listy ukraińsko-białoruskiego bloku wyborczego), wiceprezes Ukraińskiej Reprezentacji Parlamentarnej.

We wrześniu 1930 uwięziony w twierdzy brzeskiej, po kilku tygodniach zwolniony bez procesu sądowego. Wraz z Wasylem Mudrym współautor polityki ugody polsko-ukraińskiej i porozumienia zawartego w 1935 z premierem Marianem Zyndram-Kościałkowskim.

Po wybuchu II wojny światowej sugerował polskim władzom wojskowym, aby uzbroiły członków stowarzyszenia Łuh w celu obrony przed potencjalnym atakiem wojsk sowieckich[2].

Po agresji ZSRR na Polskę aresztowany przez NKWD we Lwowie 27 września 1939, bezpośrednio po kapitulacji miasta, więziony na Łubiance.

Po układzie Sikorski-Majski (1941) ambasada polska w ZSRR czyniła bezskuteczne starania o jego uwolnienie z rąk sowieckich[3]. Polskie władze emigracyjne rozważały jego kandydaturę na członka Rady Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej, jednak zmarł on 2 kwietnia 1942 w szpitalu więziennym w Saratowie[4].

Przypisy

  1. ↑ Tutaj mylnie wzmiankowany jako Calewicz (zob. Wyniki wyborów do Sejmu, „Głos Narodu”. 307, s. 4, 8 listopada 1938), tutaj jako Relewicz (zob. Kandydatury poselskie do Sejmu. „Głos Narodu”. 283, s. 4, 15 października 1938).
  2. ↑ Roman Wysocki: W poszukiwaniu modelu narodowościowej reprezentacji. Sprawa udziału przedstawicieli ukraińskich w pracach Rady Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1939–1945, w: Depozyt Niepodległości. Rada Narodowa Rzeczpospolitej Polskiej na uchodźstwie (1939–1991), wyd. Adam Marszałek, Toruń 2018, s. 97.
  3. ↑ Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, pod red. Jacka M. Majchrowskiego. Warszawa, 1994, s. 248.
  4. ↑ Roman Wysocki: W poszukiwaniu modelu narodowościowej reprezentacji. Sprawa udziału przedstawicieli ukraińskich w pracach Rady Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1939–1945, w: Depozyt Niepodległości. Rada Narodowa Rzeczpospolitej Polskiej na uchodźstwie (1939–1991), wyd. Adam Marszałek, Toruń 2018, s. 90, 95, 97.

Literatura

  • Ryszard Torzecki: Kwestia ukraińska w Polsce w latach 1923–1929. Kraków, 1989. ISBN 83-08-01977-3.
  • Małgorzata Smogorzewska: Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939: słownik biograficzny. T. 1, A–D (red. naukowa Andrzej Krzysztof Kunert). Warszawa, 1998.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Celewicz Włodzimierz.jpg
Poseł na Sejm IV kadencji (1935–1938) II Rzeczypospolitej