Woda wapienna

Woda wapienna

Woda wapienna, łac. aqua calcis – nazwa zwyczajowa nasyconego, wodnego roztworu wodorotlenku wapnia. Rozpuszczalność Ca(OH)₂ w wodzie w temp. 25 °C wynosi ok. 0,159 g na 100 g H₂O to znaczy, że roztwór ten ma stężenie ok. 0,16%.^[1] Woda wapienna to opalizujący płyn o odczynie alkalicznym (pH = 13). Przechowuje się ją z osadem nierozpuszczalnego wodorotlenku wapnia.

Otrzymywanie wody wapiennej

Wodę wapienną przygotowuje się w dwóch etapach. Najpierw sproszkowany tlenek wapnia zalewa się wodą w stosunku masowym 1:1 i dokładnie miesza. Tlenek wapnia reaguje gwałtownie z wodą z wydzieleniem ciepła (reakcja egzotermiczna).

CaO + H₂O → Ca(OH)₂↓ + ciepło

Powstałą zawiesinę odstawia się na 24 h do czasu całkowitej sedymentacji (opadnięcia) nierozpuszczonego związku, po czym roztwór dekantuje się znad osadu, a osad zalewa kolejną porcją wody. Przygotowywanie pierwszego roztworu ma na celu usunięcie łatwo rozpuszczalnego w wodzie KOH, który występuje jako zanieczyszczenie tlenku wapnia. Po zalaniu drugą porcją wody zawiesinę znów odstawia się do odstania i w takiej formie przechowuje. Wodę wapienną zlewa się znad osadu i sączy dopiero krótko przed użyciem.

Zastosowanie

• Do laboratoryjnego wykrywania dwutlenku węgla. Rozpuszczony wodorotlenek wapnia reaguje z dwutlenkiem węgla z wytworzeniem trudnorozpuszczalnego węglanu wapnia powodującego zmętnienie roztworu:

Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃↓ + H₂O

• W procesach uzdatniania wody jako stabilizator i środek wiążący rozpuszczony CO₂, mogący powodować korozję.
• Zmiękczanie wody metodą dekarbonizacji lub wapienno-sodową.
• W medycynie, zewnętrznie jako środek ściągający, przeciwzapalny i osuszający. Dawniej stosowana wewnętrznie, przy zatruciu kwasami.

Zobacz też

• mleko wapienne

Przypisy

Bibliografia

• Stanisław Janicki, Adolf Fiebig, Małgorzata Sznitowska, Teresa Achmatowicz: Farmacja stosowana : podręcznik dla studentów farmacji. Warszawa: Wydaw. Lekarskie PZWL, 2003. ISBN 83-200-2847-7.