Wodoroarsenin miedzi(II)

Wodoroarsenin miedzi(II)
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
addyt.	hydroksydodioksydoarsenian(2−) miedzi(2+)
wodor.	wodoro(trioksydoarsenian)(2−) miedzi(2+)
	Inne nazwy i oznaczenia
półsyst.	wodoroarsenin miedzi(II)
Stocka	wodoroarsenian(III) miedzi(II)
inne	wodoroortoarsenin miedzi(II), zieleń Scheelego, zieleń szwedzka
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	CuHAsO; 3
Masa molowa	187,47 g/mol
Wygląd	żółtozielony proszek
	Identyfikacja
Numer CAS	10290-12-7
PubChem	25130
SMILES
	O[As]([O-])[O-].[Cu+2]
InChI
	InChI=1S/AsHO3.Cu/c2-1(3)4;/h2H;/q-2;+2
	InChIKey
	BPQWCZKMOKHAJF-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
	Rozpuszczalność w wodzie
	praktycznie nierozpuszczalny
	w innych rozpuszczalnikach
	kwasy, amoniak; nierozpuszczalny w etanolu
Temperatura rozkładu	rozkłada się przed osiągnięciem temperatury topnienia
Niebezpieczeństwa
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI
Zwroty H	H301, H331, H410
Zwroty P	brak wiarygodnych danych
Numer RTECS	CG3385000
	Podobne związki
Podobne związki	zieleń paryska
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Wodoroarsenin miedzi(II), nazwa Stocka: wodoroarsenian(III) miedzi(II), CuHAsO
3 – nieorganiczny związek chemiczny z grupy arseninów, sól kwasu arsenawego i miedzi na II stopniu utlenienia. Żółtozielony pigment otrzymany po raz pierwszy przez Carla Wilhelma Scheelego w 1778 roku^[5]^[6]. Stosowany był dawniej jako pigment, impregnat do drewna, insektycyd, fungicyd i rodentycyd (środek gryzoniobójczy)^[2], jednak został wyparty przez mniej toksyczne substancje^[7] i obecnie nie jest wykorzystywany^[8].

Zieleni Scheelego przypisuje się zazwyczaj wzór wodoroarseninu miedzi(II) – CuHAsO
3^[2]. W rzeczywistości skład tego pigmentu jest zróżnicowany i może on zawierać także m.in. metaarsenin miedzi(II) (Cu(AsO
2)
2), arsenin miedzi(II) (Cu
3(AsO
3)
2)^[9] i diarsenin miedzi(II) (2CuO·As
2O
3)^[10].

Otrzymywanie

Wodoroarsenin miedzi(II) otrzymuje się w reakcji soli miedzi(II) z arseninem amonu lub metalu alkalicznego^[2]. W pierwotnym procesie otrzymywania tego związku Scheele zastosował metodę opartą na gotowaniu tritlenku diarsenu z węglanem potasu i wytrącanie wodoroarseninu miedzi(II) z otrzymanego roztworu za pomocą siarczanu miedzi(II)^[5]. Innym sposobem jest użycie roztworu siarczanu miedzi(II), tritlenku diarsenu i wodorotlenku sodu^[11].

Zagrożenia

Stosowanie pigmentów zawierających arsen było w XIX i XX wieku przyczyną wielu zatruć objawiających się m.in. zaburzeniami neurologicznymi, układu pokarmowego i chorobami skóry. Pigmenty takie wykorzystywano m.in. w żywności i ubraniach, a także w świecach (co również mogło prowadzić do zatruć poprzez wdychanie wydzielających się trujących oparów). Toksyczność takich pigmentów była przyczyną stopniowego zaprzestania ich wykorzystywania, jednak skala zatruć w XIX wieku spowodowała niechęć do spożywania żywności barwionej na zielono, która utrzymywała się jeszcze w następnym wieku^[7].

Przypisy

↑ ^a ^b David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4-61, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Cupric arsenite, [w:] Merck Index. An Encyclopedia of Chemicals, Drugs, and Biologicals, wyd. 13, Whitehouse Station: Merck & Company, 2001, ISBN 0-911910-13-1, OCLC 224225657 (ang.).
↑ Arsenian(III) miedzi(II), międzynarodowa karta bezpieczeństwa chemicznego, Międzynarodowa Organizacja Pracy [dostęp 2013-04-20] (pol. • ang.).
↑ Arsenic compounds, with the exception of those specified elsewhere in this Annex (ang.) w wykazie klasyfikacji i oznakowania Europejskiej Agencji Chemikaliów. [dostęp 2015-03-28].
↑ ^a ^b Ernest J.E.J. Parry Ernest J.E.J., John H.J.H. Coste John H.J.H., The Chemistry of Pigments, London: Scott, Greenwood & Co., 1902, s. 157 .
↑ HugoH. Müller HugoH. i inni, Artists’ Colors, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, s. 2, ISBN 978-3-527-30385-4 (ang.).
↑ ^a ^b Kevin R.K.R. Henke Kevin R.K.R., David A.D.A. Atwood David A.D.A., Arsenic in Human History and Modern Societies, [w:] Arsenic. Environmental Chemistry, Health Threats and Vaste Treatment, KevinK. Henke (red.), Chichester: Wiley, 2009, s. 283, ISBN 978-0-470-02758-5 .
↑ Miguel-ÁngelM.Á. Muñoz-Hernández Miguel-ÁngelM.Á., Arsenic: Inorganic Chemistry, [w:] Encyclopedia of Inorganic Chemistry, R. BruceR.B. King (red.), wyd. 2, t. I, Chichester: Wiley, 2005, s. 9, ISBN 978-0-470-86078-6 .
↑ Sabina C.S.C. Grund Sabina C.S.C., KunibertK. Hanusch KunibertK., Hans UweH.U. Wolf Hans UweH.U., Arsenic and Arsenic Compounds, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, s. 23, ISBN 978-3-527-30385-4 (ang.).
↑ Norman N.N.N. Greenwood Norman N.N.N., AlanA. Earnshaw AlanA., Chemistry of the Elements, wyd. 2, Oxford–Boston: Butterworth-Heinemann, 1997, s. 575, ISBN 0-7506-3365-4 (ang.).
↑ H. WayneH.W. Richardson H. WayneH.W., Copper Compounds, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, s. 18, ISBN 978-3-527-30385-4 (ang.).

[CRC-1] David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4-61, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).

[Merck-2] Cupric arsenite, [w:] Merck Index. An Encyclopedia of Chemicals, Drugs, and Biologicals, wyd. 13, Whitehouse Station: Merck & Company, 2001, ISBN 0-911910-13-1, OCLC 224225657 (ang.).

[ICSC-3] Arsenian(III) miedzi(II), międzynarodowa karta bezpieczeństwa chemicznego, Międzynarodowa Organizacja Pracy [dostęp 2013-04-20] (pol. • ang.).

[CLI-4] Arsenic compounds, with the exception of those specified elsewhere in this Annex (ang.) w wykazie klasyfikacji i oznakowania Europejskiej Agencji Chemikaliów. [dostęp 2015-03-28].

[Parry-5] Ernest J.E.J. Parry Ernest J.E.J., John H.J.H. Coste John H.J.H., The Chemistry of Pigments, London: Scott, Greenwood & Co., 1902, s. 157 .

[Ullmann's-1-6] HugoH. Müller HugoH. i inni, Artists’ Colors, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, s. 2, ISBN 978-3-527-30385-4 (ang.).

[Henke-7] Kevin R.K.R. Henke Kevin R.K.R., David A.D.A. Atwood David A.D.A., Arsenic in Human History and Modern Societies, [w:] Arsenic. Environmental Chemistry, Health Threats and Vaste Treatment, KevinK. Henke (red.), Chichester: Wiley, 2009, s. 283, ISBN 978-0-470-02758-5 .

[King-8] Miguel-ÁngelM.Á. Muñoz-Hernández Miguel-ÁngelM.Á., Arsenic: Inorganic Chemistry, [w:] Encyclopedia of Inorganic Chemistry, R. BruceR.B. King (red.), wyd. 2, t. I, Chichester: Wiley, 2005, s. 9, ISBN 978-0-470-86078-6 .

[Ullmann's-2-9] Sabina C.S.C. Grund Sabina C.S.C., KunibertK. Hanusch KunibertK., Hans UweH.U. Wolf Hans UweH.U., Arsenic and Arsenic Compounds, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, s. 23, ISBN 978-3-527-30385-4 (ang.).

[Greenwood-10] Norman N.N.N. Greenwood Norman N.N.N., AlanA. Earnshaw AlanA., Chemistry of the Elements, wyd. 2, Oxford–Boston: Butterworth-Heinemann, 1997, s. 575, ISBN 0-7506-3365-4 (ang.).

[Ullmann's-3-11] H. WayneH.W. Richardson H. WayneH.W., Copper Compounds, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, s. 18, ISBN 978-3-527-30385-4 (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Wodoroarsenin miedzi(II)

Otrzymywanie

Zagrożenia

Przypisy

Media użyte na tej stronie