Wodorowęglan amonu

Wodorowęglan amonu

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) addyt. hydroksydodioksydowęglan(1−) amonu wodor. wodoro(trioksydowęglan) amonu Inne nazwy i oznaczenia półsyst. wodorowęglan amonu inne kwaśny węglan amonu, amoniak do pieczenia
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	NH4HCO3
Masa molowa	79,06 g/mol
Wygląd	biały, krystaliczny proszek o zapachu amoniaku[1]
Identyfikacja
Numer CAS	1066-33-7
PubChem	14013
SMILES C(=O)(O)[O-].[NH4+]
InChI InChI=1S/CH2O3.H3N/c2-1(3)4;/h(H2,2,3,4);1H3 InChIKey ATRRKUHOCOJYRX-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Gęstość 1,586 g/cm³[1]; ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie 220 g/l (20 °C)[1] Temperatura rozkładu 60 °C[1]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2012-09-07] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanego źródła[2] Uwaga Zwroty H H302 Zwroty P brak zwrotów P Europejskie oznakowanie substancji oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne Na podstawie podanego źródła[2] Szkodliwy (Xn) Zwroty R R22 Zwroty S brak zwrotów S NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[3] 0 1 0   Temperatura zapłonu niepalny[1] Numer RTECS BO8600000 Dawka śmiertelna LD50 1576 mg/kg[2]
Podobne związki
Podobne związki	(NH4)2CO3, NaHCO3
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Wodorowęglan amonu, NH₄HCO₃ – nieorganiczny związek chemiczny z grupy wodorowęglanów, wodorosól amonowa kwasu węglowego.

Tworzy bezbarwne kryształy o zapachu amoniaku, które łatwo rozkładają się do amoniaku, wody i dwutlenku węgla. Dobrze rozpuszczalny w wodzie, hydrolizuje jako sól słabego kwasu i słabej zasady.

Zastosowanie

Stosowany m.in. jako rodzaj proszku do pieczenia (o nazwie handlowej amoniak, amoniak do pieczenia, amoniak spożywczy itp.), środków gaśniczych, leków, barwników, a także jako prosty nawóz (szczególnie w Chinach, choć jest tam wypierany przez mocznik z powodu niższej jakości i braku stabilności). Jest również stosowany w wyrobie ceramiki, tworzyw sztucznych i gumy, przy garbowaniu skór i wyrobie katalizatorów. Służy też do otrzymywania innych związków amonowych.

Reakcje

Związek rozpuszcza się w wodzie dając lekko zasadowe roztwory. Jest nierozpuszczalny w acetonie i alkoholach. Wodorowęglan amonu w temperaturze powyżej 36 °C rozkłada się do amoniaku, wody i dwutlenku węgla w reakcji endotermicznej, powodując tym samym obniżenie temperatury układu.

NH₄HCO₃ → NH₃ + H₂O + CO₂.

Zależność ciśnienia rozkładu wodorowęglanu amonu w zależności od temperatury^[4].

W reakcji z kwasami tworzy sól, dwutlenek węgla i wodę:

NH₄HCO₃ + HCl → NH₄Cl + CO₂ + H₂O.

Reakcja z zasadami tworzy amoniak.

Reaguje z siarczanami metali ziem alkalicznych strącając ich węglany:

CaSO₄ + 2 NH₄HCO₃ → CaCO₃ + (NH₄)₂SO₄ + CO₂ + H₂O.

Reaguje również z halogenkami litowców tworząc węglan litowca i halogenek amonu:

NH₄HCO₃ + NaCl → NH₄Cl + NaHCO₃;

NH₄HCO₃ + KI → NH₄I + KHCO₃;

NH₄HCO₃ + NaBr → NH₄Br + NaHCO₃.

Przypisy