Wojciech Czerwosz

Wojciech Czerwosz

Fragment modelu syrenki zrealizowanej przy ul. Katowickiej w Warszawie
Data i miejsce urodzenia	28 marca 1913 Łopuszna
Data i miejsce śmierci	1986 Warszawa
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	rzeźba, medalierstwo, grafika, ceramika
Strona internetowa

Wojciech Czerwosz (ur. 28 marca 1913 w Łopusznej, zm. 1986 w Warszawie) – polski rzeźbiarz i medalier, autor wycinanek.

Życiorys

W latach 1926–1930 uczył się w Szkole Przemysłu Drzewnego w Zakopanem, której dyrektorem był Karol Stryjeński. W 1931 rozpoczął naukę w Państwowej Szkole Sztuk Zdobniczych w Krakowie, którą zakończył w 1936 roku. W latach 1936–1939 studiował na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych u profesora Edwarda Wittiga, który po trzech latach powołał go na swojego asystenta. Karierę akademicką przerwała wojna. Po jej zakończeniu kontynuował naukę u profesora Xawerego Dunikowskiego. Dyplom obronił w 1947 r^[1]. Był pierwszym mieszkańcem Łopusznej, który uzyskał wyższe wykształcenie^[2]. Ożenił się z artystką Zofią Rendzer. W roku 1949 przeniósł się wraz z żoną do Kielc, a niedługo później do Warszawy, gdzie zamieszkał w jej rodzinnym domu na Saskiej Kępie^[3]. Wraz z innymi artystami pracował przy odbudowie stolicy i restauracji zabytków, rzeźb i pomników^[1]. Żył i tworzył w Warszawie do końca swoich dni. Został pochowany w Łopusznej^[4].

Twórczość

Był wszechstronnym artystą. Zajmował się rzeźbą, medalierstwem, projektowaniem monet, grafiką i ceramiką. Był także autorem licznych wycinanek.

Rzeźby

Do jego znanych rzeźb należą kompozycja figuralna – „Kobieta”, „Narciarz” oraz „Święty Józef”. Na gmachu Zespołu Szkół nr 77 na rogu ulic Katowickiej i Zwycięzców na Saskiej Kępie, zachowała się wykonana przez niego płaskorzeźba przedstawiająca warszawską Syrenkę^[5].

Medale

Od połowy lat sześćdziesiątych XX w. uprawiał medalierstwo. W 1969 r. otrzymał główną nagrodę w międzynarodowym konkursie „Uno A Erre” w Arezzo we Włoszech. Zwycięski medal w tematyce sportowej przedstawia wioślarza, którego odbicie przeobraża się w syrenkę^[6]. Wśród jego prac znajdziemy także przedstawienia Henryka Wieniawskiego, Ignacego Domeyko, Kazimierza Pułaskiego czy Władysława Reymonta^[7].

Monety

Był również autorem monet. Współpracował z Mennicą Państwową, dla której wykonywał projekty monet kolekcjonerskich, jak np. srebrna 100-złotówka „Żubr – Ochrona Środowiska”^[8].

Wycinanki

Jego pasją były wycinanki, które z czasem stały się głównym sposobem artystycznej ekspresji. Prace tworzone były przede wszystkim z czarnego papieru, a także z nienaświetlonych klisz rentgenowskich. Powstały również większe prace wycinankowe w płycie wiórowej. W celu segregacji i zabezpieczenia prac, artysta gotowe już wycinanki naklejał na biały karton za pomocą gumy arabskiej bądź zwykłego kleju do papieru^[1]. W wielu pracach podejmował tematykę żubrów, które miał okazję obserwować w rodzimej Łopusznej, w związku z nieudaną próbą osadzenia tam tych zwierząt^[9]. Innym motywem przewijającym się w jego pracach były syreny i syrenki, które w formie wycinanek można znaleźć m.in. w zbiorach Muzeum Warszawy. Powstała również oddzielna seria wycinanek przedstawiających tańce do książki „Folklor regionu Opoczyńskiego” autorstwa Jana Piotra Dekowskiego i Zbigniewa Hauke^[10].

Nagrody

1969 – pierwsza nagroda na międzynarodowym konkursie „Uno A Erre” w Arezzo we Włoszech za medal o tematyce sportowej „Wioślarz”^[11].

Wystawy

1949

• „Wystawa Bieżąca związku Polskich Artystów Plastyków w Kielcach”^[12],
• „Narciarz”– odlew gipsowy^[12],

1959

• „Wystawa Współczesnej Sztuki Religijnej” organizowana przez Klub Inteligencji Katolickiej w Warszawie^[13],
• „Kapliczka”^[13],
• „Madonna”^[13],

1966

• „Sztuka Medalierska w Polsce Ludowej” organizowana przez Muzeum Sztuki Medalierskiej we Wrocławiu^[14],
• „Tym co na Morzu”^[14],
• „XX rocznica powrotu Ziem Zachodnich i Północnych do Macierzy”^[14],

1969

• „Matka i dziecko w polskim medalierstwie współczesnym” – wystawa z okazji Kongresu UNICEF^[15],
• „Wystawa prac z Ogólnopolskich plenerów” w Orońsku^[16],
• „Ogólnopolska wystawa medalierstwa”^[17],
• „Wioślarz”^[17],
• „Millenium Polionae”^[17],
• „1000-lecie Rzemiosła Polskiego”^[17],
• „Ecce Homo”^[17],
• „Mater Dolorosa”^[17],
• „Matka”^[17],

2019

• Wystawa w Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju^[1].

Przypisy

Bibliografia

• W Łopusznej zawisły prace Wojciecha Czerwosza. tischner.pl, 2010-04-15. [dostęp 2011-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-24)].
• Wystawa prac Wojciecha Czerwosza w GOK-u. tischnerowka.pl, 2010-04-30. [dostęp 2011-09-07].
• Magdalena Czerwosz, Powrót do Domu, Wojciech Czerwosz 1913–1986, Warszawa, 2010
• Magdalena Czerwosz, Leszek Czerwosz, Żubry, Wojciech Czerwosz 1913–1986, Warszawa, 2017
• Anna Rudzka, Grażyna Sosenko, Helena Gąsiorowska, Magdalena Czerwosz, Artyści Saskiej Kępy, Prom, Warszawa, 2016, ISBN 978-83-946476-0-5
• Małgorzata Dubrowska, Medaliony i Plakiety, Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, Warszawa, 2005, ISBN 83-88477-40-7
• Emiliana Konopka, Zofia i Wojciech Czerwosz – zapomniani artyści z Saskiej Kępy, Warszawa, Niezła Sztuka, 30 stycznia 2018
• Wycinanka Wojciecha Czerwosza, Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju, 30 kwietnia 2019
• Adam Rosiński, Magdalena Czerwosz, Na początku była glina…, Mieszkaniec, Warszawa, 24 maja 2018

Linki zewnętrzne

• Wojciech Czerwosz. keramos.eu. [dostęp 2011-09-07].
• Papiernictwo historyczne. Wojciech Czerwosz. papiernictwohistoryczne.pl. [dostęp 2013-04-26].
• Zofia i Wojciech Czerwosz – zapomniani artyści z Saskiej Kępy. niezlasztuka.net, 2018-01-30. [dostęp 2018-02-03].