Wojciech Fangor
Imię i nazwisko | Wojciech Bonawentura Fangor |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | 15 listopada 1922 |
Data i miejsce śmierci | 25 października 2015 |
Narodowość | polska |
Dziedzina sztuki | |
Ważne dzieła | |
| |
![]() | |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() |




Wojciech Bonawentura Fangor (ur. 15 listopada 1922 w Warszawie, zm. 25 października 2015 tamże) – polski malarz, grafik, plakacista i rzeźbiarz.
Życiorys
Syn Konrada i Wandy z Chachłowskich[1]. Po prywatnych studiach u Felicjana Kowarskiego i Tadeusza Pruszkowskiego otrzymał w 1946 roku zaocznie dyplom w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Na początku lat pięćdziesiątych tworzył obrazy zgodne z wymaganiami realizmu socjalistycznego, m.in. Matkę Koreankę (obecnie w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie) i Postaci (Muzeum Sztuki w Łodzi).
W latach 1953–1961 był docentem Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.
W okresie odwilży po śmierci Stalina odszedł od konwencji socrealizmu. Był współtwórcą polskiej szkoły plakatu. W 1958 wraz ze Stanisławem Zamecznikiem zaprezentował Studium przestrzeni – pierwszy environment w Polsce.
Był głównym twórcą op-artowych mozaik na dworcu Warszawa Śródmieście, kilkadziesiąt lat później uznanych za zabytek nieruchomy[2].
W roku 1961 wyjechał z kraju, w latach 1964–1965 przebywał w Berlinie Zachodnim, 1965–1966 w Anglii, w roku 1966 zamieszkał w Stanach Zjednoczonych. W okresie pobytu za granicą prowadził wykłady na wielu uczelniach artystycznych. Do Polski wrócił w roku 1999.
W 1970 roku, jako jedyny dotychczas polski artysta, miał indywidualną wystawę w Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku. W latach 60. i 70. stworzył serię obrazów z charakterystycznymi kołami i falami, wywołujących efekty optyczne, podobne do uzyskiwanych w sztuce op-artu.
Od 1999 roku mieszkał około 60 km od Warszawy, we wsi Błędów[3].
W 2007 roku opracował projekt końcowego wystroju 7 stacji II linii warszawskiego metra, które stały się największą światową podziemną galerią pop-artu[4].
Podpis, ściana zatorowa, stacja Stadion Narodowy
Zmarł 25 października 2015 w Warszawie. 3 listopada został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[5] (G-tuje-17)[6].
Nagrody i odznaczenia
W 1952 roku otrzymał nagrodę państwową III stopnia za obrazy Matka Koreanka i Lenin w Poroninie[7].
W 1954 roku, w 10. rocznicę Polski Ludowej, odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi[8].
W 2008 roku, przy okazji odsłonięcia pracy z cyklu Sygnatury w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, został odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[9].
W 2009 samorząd województwa mazowieckiego uhonorował Wojciecha Fangora Nagrodą im. Cypriana Kamila Norwida w dziedzinie sztuk plastycznych[10].
W 2001 roku odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[11].
W 2014 roku został laureatem nagrody im. Jana Cybisa[12].
Filmy
Jego twórczość z lat 60. do 90. została zaprezentowana w filmie dokumentalnym Fangor notatki z wystawy z 1991 roku produkcji TVP.
Bohater filmu dokumentalnego z 2009 roku pt. Polnische Plakat Kunst: Wojciech Fangor, będącego częścią cyklu dokumentalnego przedstawiającego sylwetki grafików polskiej szkoły plakatu.
Przypisy
- ↑ Zbigniew Judycki, Mazowszanie w świecie: projekt tematu badawczego, „Niepodległość i Pamięć” 22/3 (51)/2015, 361-396.
- ↑ Jakub Lewicki , Unikatowa dekoracja mozaikowa Dworca Warszawa-Śródmieście w rejestrze zabytków, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Warszawie, 9 grudnia 2020 .
- ↑ Nie żyje Wojciech Fangor, prekursor malarstwa iluzjonistycznego. regionalna.tvp.pl. [dostęp 2015-10-25].
- ↑ Metro Warszawskie partnerem wystawy prac Wojciecha Fangora. metro.waw.pl, 2015-11-03. [dostęp 2016-03-01]. (pol.).
- ↑ Pogrzeb Wojciecha Fangora. wiadomosci.wp.pl, 2015-11-03. [dostęp 2015-11-03]. (pol.).
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [dostęp 2019-11-14] (pol.).
- ↑ Dziennik Polski, rok VIII, nr 176 (2639), s. 2.
- ↑ Uchwała Rady Państwa z dnia 15 lipca 1954 r. o nadaniu odznaczeń państwowych, Monitor Polski 954 nr 112, poz. 1564.
- ↑ „Sygnatura” Wojciecha Fangora. rzezba-oronsko.pl, 10 lipca 2008. [dostęp 2012-12-15].
- ↑ Wojciech Fangor laureatem nagrody imienia Norwida. echodnia.eu, 29 września 2009. [dostęp 2012-12-15].
- ↑ Prezydent odznaczył ludzi kultury. prezydent.pl, 17 stycznia 2011. [dostęp 2011-03-03].
- ↑ Fangor laureatem Nagrody im. Cybisa. culture.pl, 27 marca 2015. [dostęp 2015-03-30].
Linki zewnętrzne
- Wojciech Fangor w serwisie Culture.pl
- Galeria dzieł Wojciecha Fangora
- Wojciech Fangor w galerii plakatu filmowego Filmoteki Narodowej „Gapla”
Media użyte na tej stronie
Autor: Godai, Licencja: CC BY-SA 4.0
Peronu stacji Świętokrzyska na II linii warszawskiego metra - Opracowanie graficzne Wojciech Fangor
Autor: Muri, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ściana zatorowa na stacji C10 Rondo ONZ. - Opracowanie graficzne Wojciech Fangor
Autor: Kmbednarski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Nagrobek Wojciecha Fangora na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. 2017
Autor: Kubsson94, Licencja: CC BY-SA 4.0
Exhibition of Wojciech Fangor's works in MCSW Elektrownia in Radom, Poland (15.05.2018-31.08.2018)
Autor: Muri, Licencja: CC BY-SA 4.0
Autograf Wojciecha Fangora na ścianie zatorowej na stacji C14 Stadion Narodowy wykonanej w stylu op-art według projektu autorstwa artysty.
Autor: Andrew J.Kurbiko, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mosaics in Warszawa Śródmieście railway station
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Muzeum Warszawy, jedna z sal wystawowych. Po lewej obraz Wojciecha Fangora Kucie kos (1954)
Autor: Muri, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ściana zatorowa na stacji C15 Dworzec Wileński. - Opracowanie graficzne Wojciech Fangor
Autor: Muri, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ściana zatorowa na stacji C12 Nowy Świat-Uniwersytet. - Opracowanie graficzne Wojciech Fangor
Autor: Muri, Licencja: CC BY-SA 4.0
Podpis Wojciecha Fangora wykonany na ścianie zatorowej stacji metra C14 Stadion Narodowy.
Autor: Muri, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ściana zatorowa na stacji C9 Rondo Daszyńskiego. - Opracowanie graficzne Wojciech Fangor
Autor: Muri, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ściana zatorowa na stacji C13 Centrum Nauki Kopernik. - Opracowanie graficzne Wojciech Fangor