Wojciech Plewiński

Wojciech Plewiński

Wojciech Plewiński (2018)
Data i miejsce urodzenia	31 sierpnia 1928 Warszawa
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	fotografia
Odznaczenia
Nagrody
1959: I Nagroda za Fotografię Prasową w Warszawie 1968: Złoty Medal za fotografie teatralne w Nowym Sadzie 1969: Medal za fotografię „Starzy ludzie” w Madrycie 1979: Pierwsza nagroda za reportaż „Jan Paweł II w Polsce”

Wojciech Plewiński (ur. 31 sierpnia 1928 w Warszawie) – polski fotograf, z wykształcenia architekt. Autor ponad 500 okładek tygodnika „Przekrój”, z którym związany był przez wiele lat. Członek FIAP i ZPAF^[1].

Życiorys

W okresie II wojny światowej (w latach 1943–1945) mieszkał w majątku ziemskim Skórnice. W 1955 roku ukończył studia na wydziale architektury Politechniki Krakowskiej. Dwa lata później związał się z tygodnikiem kulturalnym „Przekrój”, gdzie opublikował wiele fotoreportaży oraz zdjęć mody, ale przede wszystkim był autorem okładek tegoż czasopisma. Założyciel i ówczesny redaktor naczelny „Przekroju”, Marian Eile, wzorując się na zachodniej prasie, postanowił, aby na okładkach jego magazynu znalazły się twarze młodych, pięknych kobiet. „Kociakami” na okładkach „Przekroju” były m.in. Anna Dymna, Beata Tyszkiewicz, Barbara Kwiatkowska, Teresa Tuszyńska i Ewa Krzyżewska)^[2].

W 1959 roku rozpoczął współpracę z krakowskimi teatrami: Rapsodycznym, Słowackiego i Starym. Później fotografował również przedstawienia odbywające się na deskach Teatru STU i Teatru Ludowego w Krakowie, oraz teatrów w Warszawie, Wrocławiu, Katowicach, Chorzowie, Tarnowie, Bielsku, Łodzi i Zakopanem. Przez wiele lat związany był również z Piwnicą pod Baranami. Pod koniec lat 50. brał udział w spotkaniach muzyków Jazz Camping na Kalatówkach. Stamtąd pochodzi jedno z najlepiej znanych zdjęć Plewińskiego, przedstawiające Romana Polańskiego i Andrzeja Wojciechowskiego tańczących na stole w piżamach^[3]. Przez całe życie wykonywał portrety ludzi związanych z Krakowem; popularność zyskało m.in. zdjęcie Krzysztofa Komedy przedstawiające go tuż po wyjściu z wody.

W 1959 roku Plewiński wystąpił w krótkometrażowym filmie Krzysztofa Zanussiego Cement i słowa, którego akcja rozgrywa się w cementowni w Nowej Hucie^[4].

W 2000 roku powstał film dokumentalny o artyście, zatytułowany Portret. Wojciech Plewiński. Autorką 26-minutowego obrazu jest Dorota Chamczyk^[5].

Jego dzieła prezentowane były na wielu wystawach zbiorowych i indywidualnych, m.in. w Hongkongu, Holandii, Meksyku, Niemczech, Austrii, Grecji, Francji, Wielkiej Brytanii, Jugosławii, Meksyku oraz we Włoszech^[1]. W 2011 roku Muzeum Narodowe w Krakowie w porozumieniu z samym Plewińskim przygotowało wystawę-retrospektywę 50 lat jego pracy twórczej. Otwarcie ekspozycji nastąpiło 22 czerwca. Składało się na nią blisko 300 prac fotografa: portrety, zdjęcia reportażowe, teatralne oraz akty. Zamknięcie wystawy nastąpiło 28 sierpnia 2011^[6].

Obecnie zdjęcia Plewińskiego znajdują się m.in. w archiwach Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Łodzi, Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Centrum Scenografii Polskiej w Katowicach czy Muzeum Narodowego Starego Teatru w Krakowie^[1].

Odznaczenia i nagrody

Odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Złoty Krzyż Zasługi
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
• Medal Św. Huberta^[7]
• srebrny medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2017)
• Nagroda Miasta Krakowa (2018)^[8]

Nagrody fotograficzne

• I Nagroda za Fotografię Prasową w Warszawie (1959)
• Złoty Medal za fotografie teatralne w Nowym Sadzie (1968)
• Medal za fotografię „Starzy ludzie” w Madrycie (1969)
• Pierwsza nagroda za reportaż „Jan Paweł II w Polsce” (1979)

Przypisy