Wojciech Ziembiński

Wojciech Ziembiński
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

22 marca 1925
Gniew

Data i miejsce śmierci

13 stycznia 2001
Warszawa

Zawód, zajęcie

dziennikarz, polityk

Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Wolności i Solidarności
Grób Wojciecha Ziembińskiego na cmentarzu Powązkowskim

Wojciech Ziembiński (ur. 22 marca 1925 w Gniewie, zm. 13 stycznia 2001 w Warszawie) – polski dziennikarz, działacz społeczny i katolicki, żołnierz Polskich Sił Zbrojnych, uczestnik opozycji antykomunistycznej i więzień polityczny w okresie PRL.

Życiorys

II wojna światowa i emigracja

W czasie II wojny światowej brał udział w konspiracji w podziemnych organizacjach „Pobudka” i „Walka”. W 1942 podjął próbę przedostania się do armii polskiej na zachodzie, został zatrzymany przez Niemców i osadzony w obozie pracy w Karlsruhe. W 1945 przedostał się do Wielkiej Brytanii, służył w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie, powrócił do Polski w 1947[1].

Lata 1947–1976

Pomiędzy 1948 a 1951 studiował prawo na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika i na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1950–1968 pracował głównie jako redaktor w Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”, w Wydawnictwie Prawniczym i w czasopiśmie „Nasza Ojczyzna”. Następnie do 1972 wchodził w skład redakcji pisma „Lekkoatletyka”[2].

W 1956 rozpoczął działalność w Klubie Inteligencji Katolickiej i Klubie Krzywego Koła. W 1965 był przez cztery miesiące tymczasowo aresztowany bez przeprowadzenia postępowania sądowego. W 1971 skazano go na karę roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania po tym, jak przeprowadził dla harcerzy wykład poświęcony wschodnim granicom Polski. Przez kolejne lata organizował inicjatywy na rzecz obchodów rocznic niepodległościowych, jak i organizowania nabożeństw patriotycznych.

Lata 1976–1989

Należał do inicjatorów Listu 14, w którym autorzy sprzeciwiali się represjom stosowanym wobec uczestników wydarzeń z czerwca 1976.

23 września tego samego roku Wojciech Ziembiński znalazł się wśród założycieli Komitetu Obrony Robotników[3]. 25 marca 1977 został jednym z inicjatorów Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela. Wchodził w skład rady finansowej tej organizacji[4].

W drugiej połowie lat 70. redagował pisma „Opinia”, po rozłamie w ROPCiO założył Komitet Porozumienia na rzecz Samostanowienia Narodu, współtworzył związane z nim pismo „Rzeczpospolita”. Za zorganizowanie 11 listopada 1979 obchodów Święta Niepodległości skazany został na karę trzech miesięcy pozbawienia wolności (rozprawie odwoławczej przewodniczył sędzia Andrzej Kryże[5]).

Od 1980 działał w Komitecie Obrony Więźniów Politycznych, w 1981 sygnował deklarację Klubów Służby Niepodległości. Po wprowadzeniu stanu wojennego pozostawał w ukryciu (był poszukiwany listem gończym). W kwietniu 1982 został zatrzymany, zwolniono go po siedmiu miesiącach. Kontynuował działalność opozycyjną w ramach niewielkiego ugrupowania pod nazwą Kongres Solidarności Narodu. W 1984 ufundował krzyż w Sanktuarium „Poległym i Pomordowanym na Wschodzie” w kościele św. Karola Boromeusza na Powązkach[6]. W 1989 na bazie Kongresu Solidarności Narodu zorganizował polityczną formację pod nazwą Stronnictwo Wierności Rzeczypospolitej – KSN. W 1989 był jednym ze współzałożycieli Niezależnego Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej[7].

Działalność po 1989

Był przeciwnikiem porozumień Okrągłego Stołu, jak też zwolennikiem rządu Jana Olszewskiego[1]. W 1991 bez powodzenia ubiegał się o mandat senatora. W wyborach w 1993 współtworzył komitet wyborczy Porozumienie Centrum – Zjednoczenie Polskie, kandydował z 5. miejsca listy krajowej tego ugrupowania do Sejmu[8]. W latach 1995–1997 należał do Ruchu Odbudowy Polski.

Prowadził także aktywną działalność na rzecz upamiętnienia ofiar zbrodni sowieckich i komunistycznych. W latach 1991–2000 przewodniczył radzie Fundacji Poległym i Pomordowanym na Wschodzie, a w okresie 1993–2000 był przewodniczącym rady Polskiej Fundacji Katyńskiej. Był głównym inicjatorem budowy pomnika „Poległym i Pomordowanym na Wschodzie” (odsłoniętego 17 września 1995). Działał także w szeregu innych organizacji społecznych i instytucji naukowych, tj. Instytut Józefa Piłsudskiego i Komitet Polska-Czeczenia.

W 1997 otrzymał Nagrodę im. Jerzego Łojka za całokształt dokonań[9].

Zmarł 13 stycznia 2001. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim[10]. W 2006 Alina Czerniakowska poświęciła mu wyprodukowany przez Telewizję Polską film dokumentalny zatytułowany Był taki ktoś…[11].

W 2020 został pośmiertnie uhonorowany przyznawaną przez Instytut Pamięci Narodowej nagrodą „Kustosz Pamięci Narodowej[12].

Odznaczenia

  • Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (2006, pośmiertnie, za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność na rzecz przemian demokratycznych w kraju[13]; przekazany rodzinie 23 września 2006 w czasie uroczystości z okazji 30. rocznicy powstania Komitetu Obrony Robotników[14])
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1983, przyznany przez prezydenta RP na uchodźstwie Edwarda Raczyńskiego[15])
  • Krzyż Wolności i Solidarności (2021, pośmiertnie)[16].

Przypisy

  1. a b Adam Leszczyński: Wojciech Ziembiński, 1925–2001. wyborcza.pl, 9 sierpnia 2008. [dostęp 2011-09-21].
  2. Wojciech Ziembiński (1925–2001). kor.org.pl. [dostęp 2011-09-21].
  3. Powstanie KOR-u. kor.org.pl. [dostęp 2011-09-21].
  4. Wojciech Roszkowski: Najnowsza historia Polski 1914–1945. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 735. ISBN 83-7311-991-4.
  5. Andrzej Kryże w serwisie „Ludzie Wprost”. [dostęp 2011-09-21].
  6. Andrzej Przewoźnik, Jolanta Adamska: Katyń. Zbrodnia, prawda, pamięć. Warszawa: Świat Książki, 2010, s. 422. ISBN 978-83-247-2036-1.
  7. Komunikat o powstaniu Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej. „Zeszyty Katyńskie”. 1, s. 4, 1990. Warszawa. [dostęp 2014-12-07]. 
  8. Inka Słodkowska (red.): Wybory 1993. Partie i ich programy. Warszawa: ISP PAN, 2001, s. 17. ISBN 83-88490-21-4.
  9. Nagroda im. Jerzego Łojka (1997). pbl.ibl.poznan.pl. [dostęp 2017-07-04].
  10. Miał odwagę mówić. dziennikpolski24.pl, 23 stycznia 2001. [dostęp 2013-08-28].
  11. Był taki ktoś… w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2014-01-07].
  12. Kustosz Pamięci Narodowej 2020: Wojciech Ziembiński (19252001). ipn.gov.pl, 18 listopada 2020. [dostęp 2021-02-18].
  13. M.P. z 2006 r. nr 84, poz. 848.
  14. „Spotkanie po latach” – uroczystości z okazji 30-lecia KOR w Pałacu Prezydenckim. prezydent.pl, 23 września 2006. [dostęp 2012-05-11].
  15. Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 33, Nr 4 z 31 grudnia 1983. [dostęp 2017-06-18]. 
  16. M.P. z 2021 r. poz. 778

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

POL Krzyż Wolności i Solidarności BAR.svg
Baretka Krzyża Wolności i Solidarności.
Wojciech Ziembiński.jpg
zdjęcie z akt paszportowych Wojciecha Ziembińskiego, ze zbiorów Instytutu Pamięci Narodowej, Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów w Warszawie.
Wojciech Ziembiński grób.JPG
Autor: Lukasz2, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grób Wojciecha Ziembińskiego na Cmentarzu Powązkowskim