Województwo lubuskie
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Państwo | ![]() | ||||||||||||
Kod ISO 3166-2 | PL-LB | ||||||||||||
TERYT | 08 | ||||||||||||
Siedziba wojewody | Gorzów Wielkopolski | ||||||||||||
Wojewoda | Władysław Dajczak | ||||||||||||
Siedziba sejmiku | Zielona Góra | ||||||||||||
Marszałek | Elżbieta Polak | ||||||||||||
Powierzchnia (2017[1]) | 13 987,93 km² | ||||||||||||
Populacja (30 czerwca 2019) • liczba ludności | 1 013 031[2] | ||||||||||||
• gęstość | 73 os./km² | ||||||||||||
Urbanizacja | 64,89 | ||||||||||||
Tablice rejestracyjne | F | ||||||||||||
Adres Urzędu Wojewódzkiego: ul. K. Jagiellończyka 866–400 Gorzów Wielkopolski | |||||||||||||
Adres Urzędu Marszałkowskiego: ul. Podgórna 765–057 Zielona Góra | |||||||||||||
Podział administracyjny | |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Polski![]() | |||||||||||||
Strona Urzędu Wojewódzkiego | |||||||||||||
Strona Urzędu Marszałkowskiego | |||||||||||||
Portal ![]() |
Województwo lubuskie – województwo w zachodniej Polsce, utworzone w 1999 roku – w wyniku reformy administracyjnej – z większości terytoriów dawnych województw: gorzowskiego i zielonogórskiego oraz niewielkiej części leszczyńskiego, a funkcjonujące od 1 stycznia 1999. Siedzibą wojewody jest Gorzów Wielkopolski, zaś władz samorządu województwa – Zielona Góra.
Od północy graniczy z woj. zachodniopomorskim, od wschodu – z woj. wielkopolskim, od południa – z woj. dolnośląskim, a od zachodu – z Niemcami (Brandenburgia i Saksonia). Według danych na 31 grudnia 2018, obejmuje obszar o powierzchni 13 987,93 km²[1], a jego populacja wynosi 1 013 031 mieszkańców[2] według danych z 30 czerwca 2019 (co czyni je drugim po województwie opolskim najmniej liczebnym województwem w Polsce)[2]. Posiada największą lesistość w kraju (49%).
Nazwa województwa wywodzi się od krainy historycznej – ziemi lubuskiej. W skład województwa wchodzą ziemie czterech krain historycznych – ziemi lubuskiej, Dolnego Śląska, Wielkopolski, Łużyc Dolnych[3]. Wbrew nazwie nie zawiera Lubusza, ponieważ to miasto znajduje się na terytorium Niemiec.
Historia
1945–1998
6 lipca 1950, w wyniku reformy administracyjnej, z zachodniej części województwa poznańskiego i fragmentu województwa wrocławskiego utworzono województwo zielonogórskie[4], pokrywające się w przybliżeniu z granicami obecnego woj. lubuskiego (w jego skład weszły historyczne ziemie Dolnego Śląska, Dolnych Łużyc, Nowej Marchii, zachodniej Wielkopolski i część ziemi lubuskiej). Reforma administracyjna z 1975 doprowadziła do podziału dawnego województwa zielonogórskiego na województwo gorzowskie i nowe województwo zielonogórskie, które istniały do 31 grudnia 1998.
Reforma z 1998
Według pierwotnego projektu reformy prof. Kuleszy dawne województwa gorzowskie i zielonogórskie miały zostać podzielone między województwo zachodniopomorskie (Gorzów Wlkp.), dolnośląskie (Zielona Góra) oraz wielkopolskie. Spotkało się to z licznymi protestami organizowanymi głównie przez ówcześnie opozycyjne SLD (podczas jednej z demonstracji ukuto nawet złośliwy wierszyk: Ziemia lubuska pozdrawia premiera Buzka). Ostatecznie rząd okazał się niezdolny do przeprowadzenia swego projektu (w wyniku zawetowania ustawy przez prezydenta) i konieczne stało się utworzenie kolejnych województw, w tym lubuskiego. Jego nazwa pochodzi od historycznej miejscowości Lubusz (obecnie: Lebus w Niemczech), będącej administracyjnym i kulturalnym centrum ziemi lubuskiej w średniowieczu. Sami Niemcy zaś nazywają ziemię lubuską Lebuser Land lub Neumark (Nowa Marchia), albo rzadziej wschodnią Brandenburgią.
Geografia
Według danych z 1 stycznia 2017 powierzchnia województwa wynosiła 13 987,93 km², co stanowi 4,5% powierzchni Polski[1].
Lesistość województwa wynosi 49%[5]. Według danych z 31 grudnia 2012 w woj. lubuskim lasy obejmowały powierzchnię 687,2 tys. ha, co stanowiło 49,1% jego powierzchni. 4,6 tys. ha lasów znajdowało się w obrębie parków narodowych[6].
Położenie administracyjne
Województwo jest położone w zachodniej Polsce i graniczy z[7]:
Niemcami (z krajami związkowymi Brandenburgią i Saksonią) na długości 195,6 km na zachodzie
oraz z województwami:
dolnośląskim – na długości 224,4 km na południu
wielkopolskim – na długości 278,3 km na wschodzie
zachodniopomorskim – na długości 206,2 km na północy
Położenie fizycznogeograficzne
Charakterystyczny dla krajobrazu województwa jest układ naprzemianległych obniżeń pradolin i pasów wysoczyznowych wytworzony w wyniku ostatniego zlodowacenia. Jego zasięg wyznacza linia biegnąca przez Gubin, Lubsko, Zieloną Górę i Sławę. Obszary położone na południe od tej linii zostały ukształtowane podczas zlodowacenia środkowoeuropejskiego, które spowodowało dość dużą różnorodność krajobrazu. Na północy Kotlina Gorzowska graniczy z Równiną Gorzowską, Pojezierzem Dobiegniewskiem, Równiną Drawską, Pojezierzem Wałeckim, od południa z Pojezierzem: Łagowskim i Poznańskim, od wschodu z Pojezierzem Chodzieskim, a na zachodzie łączy się z Kotliną Freienwaldzką. Długość Kotliny Gorzowskiej wynosi 120 km, szerokość do 35 km, powierzchnia obejmuje 3740 km². W jej skład wchodzą 4 subregiony:
- Dolina Dolnej Noteci,
- Obornicka Dolina Warty,
- Dolina Dolnej Warty,
- Międzyrzecze Warty i Noteci.
Topografia
W wymiarze północ-południe województwo rozciąga się na długości 195 km, to jest 1°45′38″. W wymiarze wschód-zachód rozpiętość województwa wynosi 128 km, co w mierze kątowej daje 1°52′57″.
Współrzędne geograficzne skrajnych punktów:
- północny: 53°07′26″ szer. geogr. N – pn. narożnik działki ewidencyjnej nr 352 (powiat strzelecko-drezdenecki),
- południowy: 51°21′48″ szer. geogr. N – pd.-wsch. narożnik działki ewidencyjnej nr 259 (powiat żarski),
- zachodni: 14°32′03″ dług. geogr. E – łuk Odry pomiędzy słupkami granicznymi nr 499 a nr 500 (powiat słubicki),
- wschodni: 16°25′00″ dług. geogr. E – pd.-wsch. narożnik działki ewidencyjnej nr 116 (powiat wschowski).
Ukształtowanie powierzchni ma charakter wybitnie nizinny.
Najwyższym punktem jest wierzchołek Gołębiej (pot. Góry Żarskiej) – 226,9 m n.p.m. w pasie Wzniesień Żarskich.
Podział administracyjny
Województwo lubuskie jest podzielone na 12 powiatów i 2 miasta na prawach powiatu. Na jego terenie funkcjonują 82 gminy: 9 gmin miejskich (w tym dwie tożsame z miastami na prawach powiatu), 34 gminy miejsko-wiejskie i 39 gmin wiejskich. W czterech przypadkach (Gubin, Nowa Sól, Żagań, Żary) istnieją zarówno gminy miejskie: GM Gubin, GM Nowa Sól, GM Żagań, GM Żary, jak i wiejskie (obwarzankowe): GW Gubin, GW Nowa Sól, GW Żagań, GW Żary. W województwie lubuskim są 43 miejscowości, posiadające status miasta (nadane prawa miejskie).
Największym powiatem województwa jest powiat żarski, którego powierzchnia wynosi 1392,78 km², a najmniejszym powiat wschowski 624,20 km². Największą gminą województwa jest gmina Drezdenko 399,91 km², a najmniejszą gmina miejska Łęknica 16,43 km²[8].
Wyłączając miasta na prawie powiatu (Gorzów Wielkopolski, Zielona Góra) według danych z 30 czerwca 2019 powiatem o największej liczbie mieszkańców jest powiat żarski – 96,5 tys. osób, a powiatem o najmniejszej liczbie mieszkańców jest powiat sulęciński – 35,2 tys. osób. Wyłączając miasta na prawach powiatu, gminą o największej liczbie mieszkańców jest gmina miejska Nowa Sól – 38,8 tys. osób, a gminą o najmniejszej liczbie mieszkańców jest gmina Wymiarki – 2 288 osób[2].
Herb | Flaga | Powiat / miasto na prawach powiatu | Powierzchnia [km²] | Ludność (30 czerwca 2019) | Gęstość zaludnienia | Lokata w Polsce według powierzchni | Lokata w Polsce według ludności | Wydatki budżetu 2012[9] [mln zł] | Dochody budżetu 2012[9] [mln zł] | Zadłużenie samorządu względem dochodów 2012[9] [%] | Przeciętna stopa bezrobocia (30 czerwca 2014)[10] |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | ![]() | powiat gorzowski | 1214,23 | 71.669 | 59 | 84 | 169 | 46,8 | 50,1 | 55,8% | 10,7% |
![]() | ![]() | powiat krośnieński | 1391,25 | 55.018 | 40 | 51 | 219 | 50,6 | 54,0 | 34,0% | 20,9% |
![]() | ![]() | powiat międzyrzecki | 1387,61 | 57.851 | 42 | 52 | 205 | 53,5 | 54,2 | 17,3% | 20,8% |
![]() | ![]() | powiat nowosolski | 770,73 | 86.384 | 112 | 192 | 109 | 74,3 | 76,9 | 38,2% | 21,9% |
![]() | ![]() | powiat słubicki | 999,29 | 47.018 | 47 | 129 | 260 | 40,1 | 40,5 | 58,1% | 10,8% |
![]() | ![]() | powiat strzelecko-drezdenecki | 1247,86 | 49.156 | 39 | 75 | 244 | 39,2 | 40,8 | 43,6% | 22,8% |
![]() | ![]() | powiat sulęciński | 1177,80 | 35.238 | 30 | 90 | 302 | 36,4 | 35,4 | 54,7% | 14,3% |
![]() | ![]() | powiat świebodziński | 936,57 | 55.753 | 60 | 144 | 220 | 55,4 | 57,7 | 39,6% | 11,4% |
![]() | ![]() | powiat wschowski | 624,20 | 39.960 | 62 | 244 | 291 | 35,0 | 34,0 | 48,8% | 13,7% |
![]() | ![]() | powiat zielonogórski | 1350,19 | 75.626 | 56 | 32 | 94 | 66,9 | 66,3 | 40,3% | 14,0% |
![]() | ![]() | powiat żagański | 1131,78 | 79.297 | 70 | 98 | 122 | 64,6 | 65,6 | 40,3% | 22,1% |
![]() | ![]() | powiat żarski | 1392,78 | 96.496 | 69 | 50 | 83 | 91,8 | 89,2 | 48,2% | 14,0% |
![]() | ![]() | Gorzów Wielkopolski (m.np.p.) | 85,72 | 123.691 | 1443 | 30 | 28 | 420,9 | 438,4 | 42,6% | 7,0% |
![]() | ![]() | Zielona Góra (m.np.p.) | 278,79 | 140.874 | 505 | 46 | 32 | 513,2 | 493,5 | 43,3% | 7,4% |
Demografia
Według danych z 30 czerwca 2019 województwo liczyło 1 013 031 mieszkańców[2], co stanowiło 2,65% ludności Polski:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 1 013 031 | 100 | 520 047 | 51,34 | 492 984 | 48,66 |
powierzchnia | 13 987,93 km² | |||||
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) | 72 | 37 | 35 |
Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2019[2]):
Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
osób | % | osób | % | osób | % | |
Ogółem | 1 013 031 | 100 | 520 047 | 51,34 | 492 984 | 48,66 |
Miasto | 657 844 | 64,94 | 342 987 | 33,86 | 314 857 | 31,08 |
Wieś | 355 187 | 35,06 | 177 060 | 17,48 | 178 127 | 17,58 |
Piramida wieku mieszkańców woj. lubuskiego w 2014 roku[11]:
Religia
Administracja i polityka
Samorząd województwa
Organem stanowiącym samorządu jest Sejmik Województwa Lubuskiego, składający się z 30 radnych. Siedzibą sejmiku województwa jest Zielona Góra. Sejmik wybiera organ wykonawczy samorządu, którym jest zarząd województwa, składający się z 5 członków, z przewodniczącym mu marszałkiem.
Marszałkowie Województwa Lubuskiego:
- Andrzej Bocheński – od 1 stycznia 1999 do 1 grudnia 2006
- Krzysztof Józef Szymański – od 1 grudnia 2006 do 21 sierpnia 2008[12][13]
- Marcin Jabłoński – od 21 sierpnia 2008 do 29 listopada 2010[14]
- Elżbieta Polak – od 29 listopada 2010[15]
Komitet Wyborczy | Liczba radnych |
---|---|
KW Platforma Obywatelska | 10 / 30 |
KW Polskie Stronnictwo Ludowe | 8 / 30 |
KW SLD Lewica Razem | 5 / 30 |
KW Prawo i Sprawiedliwość | 5 / 30 |
KWW Lepsze Lubuskie – Bezpartyjny Samorząd | 2 / 30 |
Administracja rządowa
Przedstawicielem Rady Ministrów, będącym terytorialnym organem administracji rządowej jest Wojewoda Lubuski, powoływany przez Prezesa Rady Ministrów. Siedzibą wojewody jest Gorzów Wielkopolski[17], gdzie znajduje się Lubuski Urząd Wojewódzki w Gorzowie Wielkopolskim. W ramach urzędu działa także delegatura Zielonej Górze[18].
Wojewodowie Lubuscy:
- Jan Majchrowski – od 1999 do 2000
- Stanisław Iwan – od 2000 do 2001
- Andrzej Korski – od 2001 do 2004
- Janusz Gramza – od 2004 do 2006
- Marek Ast – 2006
- Wojciech Perczak – od 2006 do 2007
- Helena Hatka – od 2007 do 2011
- Marcin Jabłoński – od 2011 do 2013
- Jerzy Ostrouch – od 2013 do 2014
- Katarzyna Osos – od 2015 do 2015
- Władysław Dajczak – od 2015 do 2019, od 2020
Polityka
Mieszkańcy województwa wybierają łącznie 12 posłów na Sejm w jednym okręgu wyborczym nr 8. Mieszkańcy wybierają 3 senatorów w jednomandatowych okręgach wyborczych: nr 20, nr 21, nr 22.
Do Parlamentu Europejskiego są wybierani 4 posłowie z okręgu wyborczego nr 13, który obejmuje także województwo zachodniopomorskie.
Współpraca międzynarodowa
Umowy, porozumienia i oświadczenia o współpracy:
- Brandenburgia (Niemcy) – od 12 stycznia 2000 r.
- Obwód pskowski (Rosja) – od 16 stycznia 2002 r.
- Obwód iwanofrankiwski (Ukraina) – od 16 września 2002 r.
- Abruzja (Włochy) – od 2 lipca 2003 r.
- Hajnan (Chiny) – od 24 lutego 2006 r.
- Kiszyniów (Mołdawia) – od 14 marca 2007 r.
- Obwód homelski (Białoruś) – od 7 grudnia 2007 r.
- Obwód sumski (Ukraina) – od 7 grudnia 2007 r.
- Kraj nitrzański (Słowacja) – od 17 kwietnia 2008 r.
- Departament Lot (Francja) – od 17 października 2008 r.
- Saksonia (Niemcy) – od 19 listopada 2008 r.
- Obwód wołogodzki (Rosja) – od 2 czerwca 2011 r.
Gospodarka
W 2012 r. produkt krajowy brutto województwa lubuskiego wynosił 35,7 mld zł, co stanowiło 2,2% PKB Polski. Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wynosił 33,9 tys. zł (83,1% średniej krajowej), co plasowało lubuskie na 9. miejscu względem innych województw[19].
W 2010 r. produkcja sprzedana przemysłu w woj. lubuskim wynosiła 24,6 mld zł, co stanowiło 2,5% produkcji przemysłu Polski. Sprzedaż produkcji budowlano-montażowej w lubuskim wynosiła 3,1 mld zł, co stanowiło 2,0% tej sprzedaży Polski[20].
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie mieszkańca woj. lubuskiego w 3. kwartale 2011 r. wynosiło 3140,74 zł, co lokowało je na 14. miejscu względem wszystkich województw[21].
W końcu marca 2012 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w województwie obejmowała ok. 63,8 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 16,3% do aktywnych zawodowo[22].
Według danych z 2011 r. 3,2% mieszkańców w gospodarstwach domowych woj. lubuskiego miało wydatki poniżej granicy ubóstwa skrajnego (tzn. znajdowało się poniżej minimum egzystencji)[23].
Ludność i miasta
W województwie lubuskim są 43 miasta, w tym 2 miasta na prawach powiatu. Liczba ludności – według stanu na 30 czerwca 2019[2], powierzchnia – według stanu na 30 czerwca 2014. Wytłuszczone zostały miasta na prawach powiatu.
Miasto | Powiat | Powierzchnia (w ha) | Powierzchnia (w km²) | Ludność ogółem | Gęstość zaludnienia |
---|---|---|---|---|---|
![]() | powiat zielonogórski | 365 | 3 | 3926 | 1309 |
![]() | powiat nowosolski | 230 | 2 | 4307 | 2166 |
![]() | powiat słubicki | 529 | 6 | 2749 | 459 |
![]() | powiat zielonogórski | 936 | 9 | 4041 | 451 |
![]() | powiat strzelecko-drezdenecki | 569 | 6 | 3061 | 515 |
![]() | powiat strzelecko-drezdenecki | 1072 | 11 | 10 122 | 926 |
![]() | m.n.p.p. Gorzów Wielkopolski | 8572 | 86 | 123 691 | 1441 |
![]() | powiat żagański | 2388 | 24 | 3036 | 128 |
![]() | powiat krośnieński | 2068 | 21 | 16 619 | 795 |
![]() | powiat żagański | 918 | 10 | 3892 | 391 |
![]() | powiat żarski | 479 | 5 | 4309 | 866 |
![]() | powiat zielonogórski | 455 | 5 | 3769 | 751 |
![]() | powiat gorzowski | 4614 | 46 | 17 778 | 386 |
![]() | powiat nowosolski | 594 | 6 | 9432 | 1582 |
![]() | powiat krośnieński | 815 | 8 | 11 319 | 1422 |
![]() | powiat sulęciński | 1211 | 12 | 2059 | 170 |
![]() | powiat żarski | 1251 | 13 | 13 921 | 1077 |
![]() | powiat żarski | 1643 | 16 | 2478 | 155 |
![]() | powiat żagański | 537 | 5 | 3467 | 698 |
![]() | powiat międzyrzecki | 1026 | 10 | 17 994 | 1810 |
![]() | powiat nowosolski | 2180 | 22 | 38 763 | 1766 |
![]() | powiat nowosolski | 329 | 3 | 2756 | 923 |
![]() | powiat zielonogórski | 1463 | 15 | 5165 | 346 |
![]() | powiat słubicki | 801 | 8 | 3951 | 494 |
![]() | powiat nowosolski | 786 | 8 | 1615 | 200 |
![]() | powiat słubicki | 1142 | 11 | 6529 | 597 |
![]() | powiat międzyrzecki | 3589 | 36 | 9671 | 269 |
![]() | powiat wschowski | 1431 | 14 | 4321 | 308 |
![]() | powiat słubicki | 1921 | 19 | 16 705 | 883 |
![]() | powiat strzelecko-drezdenecki | 494 | 5 | 9950 | 1994 |
![]() | powiat zielonogórski | 688 | 7 | 16 831 | 2418 |
![]() | powiat sulęciński | 856 | 9 | 10 117 | 1129 |
![]() | powiat wschowski | 155 | 2 | 1278 | 644 |
![]() | powiat żagański | 1095 | 11 | 11 820 | 1083 |
![]() | powiat świebodziński | 1693 | 17 | 21 736 | 1280 |
![]() | powiat sulęciński | 911 | 9 | 2526 | 280 |
![]() | powiat międzyrzecki | 304 | 3 | 2391 | 796 |
![]() | powiat gorzowski | 824 | 8 | 6747 | 845 |
![]() | powiat wschowski | 839 | 8 | 13 875 | 1744 |
![]() | powiat świebodziński | 290 | 3 | 5020 | 1674 |
![]() | m.n.p.p. Zielona Góra | 27832 | 278 | 140 874 | 505 |
![]() | powiat żagański | 4038 | 40 | 25 731 | 645 |
![]() | powiat żarski | 3349 | 33 | 37 502 | 1142 |
Ośrodki akademickie
Gorzów Wielkopolski
- Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
- AWF w Poznaniu – Zamiejscowy Wydział Kultury Fizycznej w Gorzowie Wielkopolskim
- Wyższa Szkoła Biznesu w Gorzowie Wielkopolskim
- Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie – Punkt Konsultacyjny w Gorzowie Wlkp.
- Uniwersytet Szczeciński – Punkt Konsultacyjny w Gorzowie Wlkp.
- Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi – Punkt Informacyjno-Rekrutacyjny w Gorzowie Wlkp.
Kostrzyn nad Odrą
- Wyższa Szkoła Zawodowa w Kostrzynie nad Odrą
- Uniwersytet Szczeciński – ośrodek zamiejscowy w Kostrzynie nad Odrą
Słubice
- Collegium Polonicum w Słubicach
Sulechów
- Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Sulechowie
Zielona Góra
- Uniwersytet Zielonogórski
- Uniwersytet Szczeciński – Instytut Filozoficzno-Teologiczny im. Edyty Stein w Zielonej Górze
- Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu – Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Zielonej Górze
- Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu – Międzywydziałowy Ośrodek Dydaktyczny w Zielonej Górze
- Zachodnia Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych
Żary
- Łużycka Wyższa Szkoła Humanistyczna w Żarach
Żagań
- Politechnika Poznańska – Wydział Maszyn i Transportu w Żaganiu
Pozostałe
- Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie – ośrodek zamiejscowy w Strzelcach Krajeńskich
- Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie – Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Międzyrzeczu
- Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej w Gościkowie-Paradyżu (w ramach Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Szczecińskiego)
- Politechnika Koszalińska – ośrodek zamiejscowy w Drezdenku (zlikwidowano)
Bezpieczeństwo publiczne
W województwie lubuskim działa centrum powiadamiania ratunkowego, które znajduje się w Gorzowie Wielkopolskim i które obsługuje zgłoszenia alarmowe kierowane do numerów alarmowych 112, 997 [24].
Obsługą zgłoszeń alarmowych kierowanych do numeru 999 z terenu województwa lubuskiego zajmuje się Dyspozytornia Medyczna, która znajduje się w Gorzowie Wielkopolskim[24].
Obsługą zgłoszeń alarmowych kierowanych do numeru 998 zajmuje się Państwowa Straż Pożarna[24].
Ochrona przyrody
Na terenie województwa znajduje się 61 rezerwatów, chronionych jest 1510 pomników przyrody.
Parki narodowe
- Drawieński Park Narodowy
- Park Narodowy Ujście Warty
Parki krajobrazowe
- Barlinecko-Gorzowski Park Krajobrazowy
- Gryżyński Park Krajobrazowy
- Krzesiński Park Krajobrazowy
- Łagowsko-Sulęciński Park Krajobrazowy
- Park Krajobrazowy Łuk Mużakowa
- Park Krajobrazowy Ujście Warty
- Przemęcki Park Krajobrazowy
- Pszczewski Park Krajobrazowy
Zobacz też
- Bory Dolnośląskie
- Pojezierze Lubuskie
- Wał Zielonogórski
Transport
Transport drogowy
Według danych na dzień 31 grudnia 2015, na terenie województwa lubuskiego było 14 975,7 km dróg publicznych, w tym: 906,2 km dróg krajowych (z czego 89,2 km autostrad i 142,4 km dróg ekspresowych), 1 604,9 km dróg wojewódzkich, 4 151,5 km powiatowych i 8 313,1 km gminnych[25].
Droga | Trasa | Obecna długość w województwie | Uwagi |
---|---|---|---|
A2E30 | granica państwa z Niemcami ![]() ![]() | 92 km | Istniejące odcinki: Świecko – Warszawa (węzeł Konotopa); Choszczówka Stojecka – Kałuszyn |
S3E65 | Świnoujście – Goleniów – Szczecin A6 (węzeł Rzęśnica) – ... – Szczecin A6 (węzeł Klucz) – Parnica – Gorzów Wielkopolski – Zielona Góra – A4 (Legnica) – Bolków – Lubawka – granica państwa ![]() | 147 km | |
3E65 | Świnoujście – Szczecin – Gorzów Wielkopolski – Zielona Góra – Lubin – Legnica – Bolków – Jelenia Góra – Jakuszyce – granica państwa ![]() | 22 km | Istniejący odcinek: na południe od węzła Nowa Sól Południe |
12 | granica państwa z Niemcami ![]() ![]() | 105 km | |
18E36 | granica państwa – Olszyna – Golnice – Krzyżowa | 71 km | Po dwa pasy ruchu w jednym kierunku. Wyremontowana jezdnia północna |
A18 | granica państwa – Olszyna – A4 | 71 km | Po całkowitej przebudowie drogi krajowej nr 18, obecnie 0 km |
22 | granica państwa z Niemcami ![]() ![]() | 122 km | |
24 | Pniewy – Gorzyń – Skwierzyna – Wałdowice | 46 km | |
27 | granica państwa – Przewóz – Żary – Zielona Góra | 68 km | – |
29 | granica państwa – Słubice – Krosno Odrzańskie 32 | 58 km | – |
31 | Szczecin – Gryfino – Chojna – Sarbinowo – Kostrzyn nad Odrą – Słubice | 38 km | – |
32 | granica państwa z Niemcami ![]() | 104 km | |
92 | Rzepin – Świebodzin – Pniewy – Poznań – Września – Słupca – Golina – Konin – Kutno – Łowicz | 78 km | Dawna droga krajowa nr 2 |
- Wykaz dróg wojewódzkich w województwie lubuskim
- Drogowe i piesze mosty graniczne:
- Kostrzyn nad Odrą – Küstrin-Kietz – w ciągu drogi krajowej nr 22
- Słubice – Frankfurt nad Odrą – w ciągu drogi krajowej nr 29
- Słubice/Świecko – Frankfurt nad Odrą – w ciągu autostrady A2
- Gubin – Guben – w ciągu drogi wojewódzkiej nr 138
- Gubinek – Guben – w ciągu drogi krajowej nr 32
- Zasieki – Forst – w ciągu drogi wojewódzkiej nr 289
- Olszyna – Forst – w ciągu drogi krajowej nr 18
- Łęknica – Bad Muskau – w ciągu drogi krajowej nr 12
- Łęknica – Bad Muskau (Park Mużakowski) (most pieszy i rowerowy)
- Przewóz – Podrosche – w ciągu drogi krajowej nr 27
Transport kolejowy
- linie kolejowe (czynne):
- Berlin – Frankfurt nad Odrą – Słubice – Rzepin – Świebodzin – Zbąszynek – Poznań Gł.
- Szczecin Gł. – Kostrzyn nad Odrą – Zielona Góra
- Zielona Góra – Wrocław Gł.
- Szczecin Gł. – Krzyż – Poznań Gł.
- Cottbus (Chociebuż) – Wrocław Gł.
- Berlin – Kostrzyn nad Odrą – Gorzów Wielkopolski – Krzyż – Piła Gł.
- Gubin – Czerwieńsk (tylko linia towarowa)
- Zielona Góra – Zbąszynek
- Zielona Góra – Żary – Węgliniec
- Żagań – Lubsko (tylko linia towarowa)
- Gorzów Wielkopolski – Zbąszynek
- Żagań – Głogów – Leszno- Ostrów Wlkp. – Łódź Kaliska (Niegosławice – Głogów tylko linia towarowa)
- Kolejowe mosty graniczne:
- Kostrzyn nad Odrą – Küstrin-Kietz
- Słubice – Frankfurt nad Odrą
- Gubin – Guben
- Zasieki – Forst
Transport wodny śródlądowy
- drogi wodne:
- Odra
- Warta
- Noteć
- Nysa Łużycka (od Gubina w dół rzeki)
- Kanał Odra-Sprewa
- porty i ważniejsze przystanie śródlądowe:
- Bytom Odrzański
- Cigacice
- Drezdenko
- Gorzów Wlkp
- Górzyca
- Kostrzyn nad Odrą
- Krosno Odrzańskie
- Miłów
- Nowa Sól
- Santok
- Słubice
- Urad
- przeprawy promowe
- Milsko przez Odrę w ciągu drogi wojewódzkiej nr 282
- Pomorsko przez Odrę w ciągu drogi wojewódzkiej nr 281
- Brody przez Odrę w ciągu drogi wojewódzkiej nr 280
- Połęcko przez Odrę w ciągu drogi wojewódzkiej nr 138
- Górzyca przez Odrę (planowane)[potrzebny przypis]
- Oksza przez Wartę w ciągu drogi powiatowej
- Santok przez Wartę – sezonowo
Transport lotniczy
- Port lotniczy Zielona Góra-Babimost
- Lotnisko Aeroklubu Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze-Przylepie
- Leśna baza lotnicza Lasów Państwowych w Lipkach Wielkich
- Lotnisko prywatne w Trzebiczu Nowym k. Drezdenka
- Planowane lotnisko sportowe i baza lotnictwa sanitarnego w Wojcieszycach[potrzebny przypis] k. Gorzowa Wielkopolskiego
- Lotniska poradzieckie w Tomaszowie k. Żagania i Wiechlicach k. Szprotawy
Media
Największe media o zasięgu regionalnym:
- TVP3 Gorzów Wielkopolski – siedziba w Gorzowie Wielkopolskim oraz redakcja zamiejscowa w Zielonej Górze
- Radio Zachód – siedziba w Zielonej Górze oraz redakcja zamiejscowa w Gorzowie Wielkopolskim
- Gazeta Lubuska – siedziba w Zielonej Górze oraz redakcja zamiejscowa w Gorzowie Wielkopolskim
- Gazeta Wyborcza – oddziały w Zielonej Górze i w Gorzowie Wielkopolskim
Zobacz też
- Ziemia lubuska
- Diecezja zielonogórsko-gorzowska
- polskie tablice rejestracyjne (wikisource)
Przypisy
- ↑ a b c Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2017 r.. Główny Urząd Statystyczny, 2017-07-19. [dostęp 2017-07-27].
- ↑ a b c d e f g Urząd Statystyczny w Zielonej Górze / Województwo lubuskie, zielonagora.stat.gov.pl [dostęp 2019-11-20] .
- ↑ Historia, portal ziemialubuska.pl
- ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
- ↑ Rocznik Statystyczny Województw 2011 (wybrane tablice). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2012-01-24, s. 69. ISSN 1230-5820.
- ↑ Raport o stanie lasów w Polsce 2012. Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, 2013, s. 78. ISSN 1641-3229.
- ↑ geoportal.gov.pl. geoportal.gov.pl. [dostęp 2013-07-27].
- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
- ↑ a b c Analizy > Wykonanie budżetu przez lubuskie JST w roku 2012 (zestawienie tabelaryczne) PDF. Regionalna Izba Obrachunkowa w Zielonej Górze. s. 24, 41. [dostęp 2014-10-10].
- ↑ Obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 września 2014 r. ws. przeciętnej stopy bezrobocia w kraju oraz na obszarze powiatów (M.P. z 2014 r. nr 0, poz. 853)
- ↑ http://www.polskawliczbach.pl/lubuskie, w oparciu o dane GUS.
- ↑ Uchwała Nr I/3/2006 Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 30 listopada 2006 roku ws. wyboru Marszałka WL
- ↑ Uchwała Nr XXVI/240/2008 Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 21 sierpnia 2008 r. ws. rozpatrzenia przez głosowanie wniosku o odwołanie Marszałka WL
- ↑ Uchwała Nr XXVI/241/2008 Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 21 sierpnia 2008 r. ws. wyboru Marszałka WL
- ↑ Uchwała Nr II/7/10 Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 29 listopada 2010 r. ws. wyboru Marszałka WL
- ↑ Obwieszczenie Komisarza Wyborczego w Zielonej Górze z dnia 21 listopada 2014 r. o wynikach wyborów do rad na obszarze województwa lubuskiego (Dz. Urz. Woj. Lubuskiego z 2014 r., poz. 2228)
- ↑ (Art. 3.) Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. (Dz.U. z 1998 r. nr 96, poz. 603)
- ↑ (§3. Statut LUW w Gorzowie Wlkp.) Zał. do Zarządzenia Nr 112 Wojewody Lubuskiego z dnia 26 maja 2009 r. (Dz. Urz. Woj. Lubuskiego z 2009 r., Nr 71, poz. 985)
- ↑ Rocznik Statystyczny Województw 2014. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2015-01-12, s. 625. ISSN 1230-5820.
- ↑ Rocznik Statystyczny Województw 2011 (wybrane tablice). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2012-01-24, s. 58-59. ISSN 1230-5820.
- ↑ Obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 28 listopada 2011 r. (M.P. z 2011 r. nr 108, poz. 1099)
- ↑ Bezrobotni oraz stopa bezrobocia według województw, podregionów i powiatów (Stan na koniec marca 2012 r.). Główny Urząd Statystyczny, 2012-04-26. [dostęp 2012-05-20].
- ↑ Ubóstwo w Polsce w 2011r.. Główny Urząd Statystyczny, 2012-05-31. s. 15. [dostęp 2012-06-08].
- ↑ a b c Tablica numerów kierowania alarmowego (NKA). bip.uke.gov.pl
- ↑ Transport – wyniki działalności w 2016 r./Transport – Activity Results in 2016 (pol. • ang.). Główny Urząd Statystyczny, 2016. s. 134, 135. [dostęp 2018-02-28]. ISSN 1506-7998.
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów zmieniające rozporządzenie w sprawie sieci autostrad i dróg ekspresowych (Dz.U. z 2009 r. nr 187, poz. 1446)
- ↑ Zarządzenie Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 10.12.2009
Linki zewnętrzne
- Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego
- Lubuski Urząd Wojewódzki w Gorzowie Wielkopolskim
- Województwo lubuskie w liczbach
|
|
|
Media użyte na tej stronie
Oder River at the estuary of the Neiße River into the Oder River.
Flaga powiatu żagańskiego
Flaga powiatu świebodzińskiego
Autor: Mohylek, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zielona Góra - Uniwersytet Zielonogórski. Budynki Campusu A
Autor: Max-technik, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Żary, kościół par. p.w. NMP, ob. p.w. Najśw. Serca Pana Jezusa, XIV/XV
Autor: Epolanska81, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Ta fotografia przedstawia zabytek wpisany do rejestru zabytków pod numerem ID
Autor: Lechita, Licencja: CC BY-SA 4.0
Stadion SOSiR (arkady) w Słubicach. Został zbudowany w latach 1914-1927.
Autor: Marek Argent, Licencja: CC BY-SA 4.0
Nowa Sól, kościół św. Antoniego
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to WarX (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5
Author
Autor: American1990, Licencja: CC BY-SA 3.0
Polski: Collegium Polonicum w Słubicach, widok od strony zachodniej (ul. 1 Maja)
Autor: A.Savin (Wikimedia Commons · WikiPhotoSpace), Licencja: CC BY-SA 3.0
Town Hall and the city church ruins in Gubin, Lubusz Voivodeship, Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa administracyjna Województwa lubusiego
Herb Zbąszynka
Autor: A.Savin (Wikimedia Commons · WikiPhotoSpace), Licencja: FAL
Ujście Warty National Park near Kostrzyn nad Odrą (Poland)
Katedra w Gorzowie nocą
Autor: AleXXw, Licencja: CC BY-SA 3.0
Proposal for the new WikiVoyage-Logo by AleXXw including an idea of User:Danapit
Flaga powiatu strzelecko-drezdeneckiego
Flaga województwa dolnośląskiego
The Wikimedia Commons logo, SVG version.
Autor: Tomasz Majtyka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Województwo lubuskie (od 1999) jako powstałe z województw podziału administracyjnego Polski z lat 1975-1998
Autor: TUBS


Location of voivodeship xy (see filename) in Poland.
Autor:
- File:Portal.svg: Pepetps / *praca pochodna Bitplane
Icon for Wikimedia project´s portals.
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców W. lubuskiego, 2014
Nowy Herb Gminy Cybinka
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to WarX (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5
Author
Autor: Dawid9999, Licencja: CC BY-SA 3.0
Górny poziom stacji Kostrzyn
Gorzów Wielkopolski, ul. Teatralna 25 - dawny Krajowy Dom Ubogich z lat 1799 - 1801 i końca XIX w., obecnie siedziba Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej (zabytek nr 449/98)
An i icon for templates and the like
(c) Aotearoa z projektu polski Q52, CC-BY-SA-3.0
Mapa wód i ukształtowania powierzchni województwa lubuskiego. Autor: Aotearoa
Współrzędne graniczne mapy:
- N: 53.1239° N
- S: 51.3635° N
- W: 14.5357° E
- E: 16.4169° E
Legenda

Autor: Wektoryzacja: Simon 01:05, 2 August 2006 (UTC) Updated by Time3000 17 April 2007 to use official Wikinews colours and appear correctly on dark backgrounds. Originally uploaded by Simon., Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikinews logo without text. This is a cropped version of Image:Wikinews-logo-en.png. Note that the Wikinews project itself is at Wikinews:Main Page.
Autor: Stiopa, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gorzów Wlkp., ul. Jagiellończyka 8. Budynek Lubuskiego Urzędu Wojewódzkiego po przebudowie
(c) Wikimedia Foundation, CC BY-SA 3.0
The logo for the Polish language Wiktionary without "Wolny, wielojęzyczny Wikisłownik" ("Free, multilingual, Wiktionary")
.Żagań - Żagański Pałac Kultury
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to WarX (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5