Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Białymstoku

Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Białymstoku
Ilustracja
Województwo białostockie, teren działania WUBP w Białymstoku
Historia
Państwo

 PRL

Sformowanie

1944

Rozformowanie

1954

Komendanci
Pierwszy

szef Faustyn Grzybowski

Ostatni

szef Stanisław Mrożek

Organizacja
Dyslokacja

Białystok

Podległość

Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego

Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Białymstoku (WUBP Białystok) – jednostka terenowa Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego PRL, funkcjonująca na terenie województwa białostockiego od 15 sierpnia 1944 roku do likwidacji MBP w 1954.

Siedziba WUBP mieściła się w Białymstoku przy ulicy Branickiego 1, a od grudnia 1945 roku przy ulicy Mickiewicza 5[1]. W latach 1944–1956 w województwie białostockim utworzono dziewiętnaście PUBP/PUds.BP podległych WUBP w Białymstoku: w Augustowie, Białymstoku, Bielsku Podlaskim, Dąbrowie Białostockiej, Ełku, Gołdapi, Grajewie, Hajnówce, Kolnie, Łapach, Łomży, Mońkach, Olecku, Sejnach, Siemiatyczach, Sokółce, Suwałkach, Wysokiem Mazowieckiem i Zambrowie[2].

Kierownictwo (szefostwo) WUBP w Białymstoku

Kierownicy (szefowie):

Jednostki podległe

  • Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Augustowie (PUBP w Augustowie)
    • Kierownicy PUBP/PUdsBP (szefowie): ppor. Mieczysław Janucik (1944-1945), chor. Aleksander Kuczyński (1945-1946), chor. Stanisław Szyszkowski (1946-1947), kpt. Maksymilian Pora (1947-1947), chor. Jan Szostak (1947-1948), por. Wiesław Zajda (1948-1950), ppor. Feliks Czaplejewicz (1950-1952), por. Paweł Guszcza (1952-1952), kpt. Antoni Pańkowski (1952-1955), por. Włodzimierz Bielski (1955-1957)[6].
    • Funkcjonariusze: Mirosław Milewski
  • PUBP w Białymstoku[3]
  • PUBP w Dąbrowie Białostockiej
  • Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Ełku
  • PUBP w Gołdapi[a].
    • Kierownik (szef): chor. Marian Pypłacz (zginął 20/21 sierpnia 1945 r.)[2]
  • PUBP w Grajewie (1945-1956)
    • Kierownik (szef): ppor. Wacław Szataniak
    • p.o. kierownika: Janusz Wojtulewski (26 czerwca 1945 r. zabity przez podziemie antykomunistyczne)
  • PUBP w Hajnówce (1954-1955)[7]
  • PUBP w Kolnie
    • Kierownik (szef): Wacław Szataniak
  • PUBP w Łapach
  • PUBP w Łomży[b].
    • Kierownik (szef): Konstanty Karpowicz (1944–1945)
    • p.o. szefa: ppor. Zygmunt Rewucki (zmarł 9 listopada 1947 r.)[2].
  • PUds.BP w Mońkach (1954-1956)
  • PUBP w Olecku
  • Sejny (Początkowo PUBP w Suwałkach miał siedzibę w Sejnach)
  • PUBP w Siemiatyczach (1952-1956)
    • Kierownik (szef) por./kpt. Mieczysław Milczarek (1.04.1954-1.04.1955)[8].
  • PUBP w Sokółce (1944-1956)
  • PUBP w Suwałkach[c].
    • Kierownik (szef): ppor. Włodzimierz Stasiuk (p.o. kierownika PUBP, zginął 20 lutego 1946 r.)[2]
  • PUBP w Wysokiem Mazowieckiem (1944-1948)
    • Kierownik (szef): Józef Szkudelski
  • Zambrów (Początkowo PUBP w Łomży miał siedzibę w Zambrowie)

Uwagi

  1. ↑ Początkowo PUBP w Gołdapi podlegał WUBP w Olsztynie.
  2. ↑ Początkowo PUBP w Łomży miał siedzibę w Zambrowie.
  3. ↑ Początkowo PUBP w Suwałkach miał siedzibę w Sejnach.

Przypisy

  1. ↑ https://slady.ipn.gov.pl/sz/projekt-naukowo-badawc/wojewodztwo-podlaskie/bialystok/7650,dok.html.
  2. ↑ a b c d e https://web.archive.org/web/20210725160919/https://bg.uwb.edu.pl/pcr/ZNMW/files/ZNMW_2012_25_008.pdf.
  3. ↑ a b Piecuch 1996 ↓, s. 19.
  4. ↑ Piecuch 1996 ↓, s. 508.
  5. ↑ https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/112559.
  6. ↑ Szwagrzyk 2005 ↓, s. 110.
  7. ↑ https://xdoc.mx/documents/historia-komendy-powiatowej-policji-w-hajnowce-5feeaeac9aad2.
  8. ↑ https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/55954

Bibliografia

  • Krzysztof Szwagrzyk: Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza 1944-1956. Wyd. 1. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2005. ISBN 83-89078-94-5.
  • „Zwyczajny” resort, red. Kazimierz Krajewski, Tomasz Łabuszewski, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2005.
  • Henryk Piecuch: Od Bieruta do Ochaba. Akcje specjalne. Wyd. 1. Warszawa: Agencja Wydawnicza CB, 1996.
Organy bezpieczeństwa publicznego (1944–1956)
Centrala
Wojewódzkie UBP/UdsBP
Pozostałe piony
podległe centrali do 1954 r.
Otoczenie
i instytucje
współpracujące
Następcy

Coat of arms of Poland (1955-1980).svg

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
POL województwo białostockie 1946.svg
Autor: Yarl Talk • PL (based on Swohmeck's map), Licencja: CC BY-SA 2.5
Województwo białostockie (years 1946 - 1950).