Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Lublinie
Województwo lubelskie, teren działania WUBP w Lublinie | |
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie | 1944 |
Rozformowanie | 1954 |
Komendanci | |
Pierwszy | szef Henryk Palka |
Ostatni | szef Bernard Borys Schildhaus |
Organizacja | |
Dyslokacja | Lublin |
Podległość |
Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Lublinie (WUBP Lublin) – jednostka terenowa Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego funkcjonująca na terenie województw lubelskiego od sierpnia 1944 do rozwiązania MBP w grudniu 1954.
Jego siedziba mieściła się przy ul. Krótkiej 4 w Lublinie[1]. Pierwszym kierownikiem WUBP został mianowany 1 sierpnia 1944 przedwojenny działacz KPZU, absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie Henryk Palka. Po miesiącu zastąpił go Teodor Duda, również przedwojenny działacz KPZU. Kolejnym kierownikiem był oficer AL Stanisław Szot.
W latach 1944-1947 głównym zadaniem lubelskiego WUBP było zwalczanie polskiego podziemia niepodległościowego i ukraińskiej partyzantki. Na tym terenie silne były zgrupowania WiN Hieronima Dekutowskiego „Zapory”, Mariana Bernaciaka „Orlika”, braci Leona i Edwarda Taraszkiewiczów i Zdzisława Brońskiego „Uskoka”. Operacjami przeciw podziemiu kierowały: Wydział do Walki z Bandytyzmem na czele kolejno z Antonim Zarembiukiem, Henrykiem Deresiewiczem i Aleksandrem Pietraszkiewiczem oraz Wydział III na czele z Mikołajem Lachowskim.
Kierownictwo (szefostwo)
- 1-30 sierpnia 1944 Henryk Palka
- 31 sierpnia – 28 października 1944 Teodor Duda
- 29 października 1944 – 15 stycznia 1945 Stanisław Szot
- 16 stycznia – 30 listopada 1945 Faustyn Grzybowski
- 1 grudnia 1945 – 14 kwietnia 1946 Franciszek Marszałek (p.o.)
- 15 kwietnia 1946 – 14 marca 1947 Franciszek Piątkowski
- 15 marca – 14 grudnia 1947 Jan Tataj
- 10 grudnia 1947 – 24 września 1948 Franciszek Zalewski
- 25 września 1948 – 10 stycznia 1950 Artur Jastrzębski (właśc. Artur Ritter)
- 10 stycznia – 14 lutego 1950 Jan Gorliński (właśc. Cezary Monderer-Lamensdorf) (p.o.)
- 15 lutego 1950 – 14 stycznia 1953 Mikołaj Krupski
- 15 stycznia 1953 – 9 grudnia 1954 Bernard Borys Schildhaus
Zastępcy kierownika (zastępcy szefa):
- 8 listopada – 31 grudnia 1944 Stefan Antosiewicz
- 22 sierpnia 1945 – 31 sierpnia 1946 Bronisław (Borys) Wróblewski
- 1 marca 1947 – 30 czerwca 1951 Jan Gorliński
- 1 lipca 1951 – 30 maja 1952 Artur Mickiewicz
Wydziały i ich naczelnicy
- Wydział I (kontrwywiad)
- 10 marca 1945 Borys Wróblewski
- Wydział II
- 13 lutego 1945 Henryk Deresiewicz
- Wydział do Walki z Bandytyzmem
- 13 lutego 1945 Antoni Zarembiuk
- Wydział III
- 1 lipca 1946 Mikołaj Lachowski
- Wydział IV
- 16 stycznia 1946 Wincenty Wojciusz
- Wydział V
- 1 czerwca 1950 Mikołaj Oleksa
- Wydział Więzień i Obozów
- 29 sierpnia 1945 Michał Dawidiuk
- Wydział VIII
- 15 marca 1946 Marcin Socha
- Wydział IX
- 1 marca 1953 Walenty Gliński
- Wydział X
- 1 lutego 1953 Stanisław Walczyk
Przypisy
Bibliografia
- Rok pierwszy. Powstanie i działalność aparatu bezpieczeństwa publicznego na Lubelszczyźnie (lipiec 1944-czerwiec 1945), red. Sławomir Poleszak, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2004.
- Krzysztof Szwagrzyk (red.): Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, tom I, 1944-1956. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2005. ISBN 83-89078-94-5. [dostęp 2015-10-17].
Media użyte na tej stronie
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Autor: Swohmeck, Licencja: CC BY-SA 2.5
Położenie województwa lubelskiego (1950 - 1975) na mapie Polski.
Pieczęć stosowana przez resort bezpieczeństwa publicznego PRL