Województwo mazowieckie

województwo mazowieckie
województwo
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Polska

Kod ISO 3166-2

PL-MZ

TERYT

14

Siedziba wojewody i sejmiku

Warszawa

Wojewoda

Konstanty Radziwiłł

Marszałek

Adam Struzik

Powierzchnia

35 558,47 km²

Populacja (1 stycznia 2022)
• liczba ludności


5 512 794[1]

• gęstość

155 os./km²

Urbanizacja

64,7

Tablice rejestracyjne

W

Adres Urzędu Wojewódzkiego:
pl. Bankowy 3/5
00-950 Warszawa
Adres Urzędu Marszałkowskiego:
ul. Jagiellońska 26
Warszawa
Podział administracyjny
Plan województwa mazowieckiego
Liczba miast na prawach powiatu

5

Liczba powiatów

37

Liczba gmin miejskich

35

Liczba gmin miejsko-wiejskich

60

Liczba gmin wiejskich

219

Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie Polski
Strona Urzędu Wojewódzkiego
Strona Urzędu Marszałkowskiego
Portal Polska

Województwo mazowieckie – jednostka podziału administracyjnego Polski, największe pod względem powierzchni i ludności województwo, znajdujące się w środkowej i wschodniej części Polski. Obejmuje obszar o powierzchni 35 558,47 km². Według danych z 31 grudnia 2019 r. miało około 5,4 mln mieszkańców[2]. Siedzibą władz województwa jest Warszawa.
Województwo zostało utworzone 1 stycznia 1999 roku.

Historia

Województwa z lat 1975–1998 z granicą obecnego województwa mazowieckiego

Historycznie województwo mazowieckie istniało w latach 1526–1795 i 1816–1837.

Obecne województwo mazowieckie zostało utworzone w 1999 roku z województw poprzedniego podziału administracyjnego:

Geografia

Mapa fizyczna woj. mazowieckiego

Powierzchnia

Według danych z 1 stycznia 2014 r. powierzchnia województwa wynosiła 35 558,47 km², co stanowi 11,4% powierzchni Polski[3]. Mazowieckie jest największym województwem w Polsce.

Według danych z 31 grudnia 2012 r. w województwie mazowieckim lasy obejmowały powierzchnię 815,0 tys. ha, co stanowiło 22,9% jego powierzchni. 26,9 tys. ha lasów znajdowało się w obrębie parków narodowych[4].

Położenie administracyjne

Województwo jest położone w środkowo-wschodniej Polsce i graniczy z województwami[5]:

Położenie matematycznogeograficzne i rozciągłość

Współrzędne geograficzne skrajnych punktów:

W wymiarze północ-południe województwo rozciąga się na długości 274 km, co w mierze kątowej daje 2°28′08″. W wymiarze wschód-zachód rozciągłość województwa wynosi 265 km, to jest 3°52′09″.

Położenie fizycznogeograficzne

Województwo położone jest w większości na obszarze Niżu Środkowoeuropejskiego, tylko jego niewielkie wschodnie fragmenty leżą na terenie Niżu Wschodniobałtycko-Białoruskiego, a południowe na terenie Wyżyn Polskich. Obszar województwa zawiera się w 11 makroregionach fizycznogeograficznych i 34 mezoregionach.

Ukształtowanie powierzchni

Niziny mazowieckie składają się z rozległych wysoczyzn, które oddzielone są dolinami dużych rzek. Pośrodku terytorium znajduje się kotlinowe obniżenie, Nizina Środkowomazowiecka, z Kotliną Warszawską w centrum. Spływają ku niej większe rzeki: Narew z Wkrą, Bugiem, Pilica, Bzura, Liwiec, Świder, a wody odprowadza na zachód Wisła.
Najwyższym punktem jest wierzchołek Altany – 408 m n.p.m., na południowym skraju województwa, na krańcu Wyżyny Kieleckiej.

Położenie historycznogeograficzne i etnograficzne

Mimo że województwo mazowieckie jest często określane jako Mazowsze, nie jest nim w całości. Wschodnia część województwa to region podlaski (w znacznie mniejszym stopniu niż geograficznie), natomiast południowa część to ziemia sandomierska będąca częścią Małopolski. Różnice historyczno-kulturowe widoczne są w wielu aspektach, m.in. w architekturze wiejskiej, sposobie zwijania snopów siana czy strojach ludowych. Natomiast część historycznego Mazowsza (większość byłego województwa łomżyńskiego z miastami: Łomża, Zambrów, Grajewo, Kolno i Wysokie Mazowieckie) leży poza obecnym terytorium województwa mazowieckiego.

Demografia

Gęstość zaludnienia w województwie mazowieckim terenów wiejskich w osobach na km² (w przekroju gminnym, stan 1 stycznia 2007 roku)[6]

Według danych z 30 czerwca 2014 r. województwo mazowieckie miało 5 324 519 mieszkańców, co stanowiło 13,7% ludności Polski[7]. Mazowieckie jest województwem o największej liczbie ludności w Polsce.

Dane z 30 czerwca 2014 r.[7]:

OpisOgółemKobietyMężczyźni
jednostkaosób%osób%osób%
populacja5 324 5191002 777 021522 547 49848
powierzchnia35 558,18 km²
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
1507872

Ze względu na płeć wśród ludności żyjącej na Mazowszu przeważają kobiety. W 2016 r. ich odsetek w ogóle ludności kształtował się na poziomie 52,2%, przy średniej krajowej wynoszącej 51,6%. Co prawda chłopców rodzi się zazwyczaj nieco więcej niż dziewczynek, ale różnica ta maleje przy przechodzeniu do kolejnych grup wiekowych. W starszych grupach wiekowych (55–59 lat) kobiety zaczynają wyraźnie przeważać liczbowo, co wiąże się z krótszym przeciętnym czasem życia mężczyzn[8].

  • Piramida wieku mieszkańców woj. mazowieckiego w 2014 roku[9].
Piramida wieku Mazowieckie.png

Podział administracyjny

Województwo mazowieckie składa się z 37 powiatów i 5 miast na prawach powiatu. Powiaty dzielą się na 314 gmin – 35 miejskich, 60 miejsko-wiejskich i 219 wiejskich.

Mazowieckie-administracja.png
Województwo mazowieckie – miasta w granicach administracyjnych

Mazowieckie-administracja legenda-pl.png

Powiaty – porównanie
HerbFlagaPowiatLiczba ludności
(30 czerwca 2014)[7]
Powierz-
chnia
[km²][3]
Wydatki budżetu 2013[10]
[mln zł]
Dochody budżetu 2013[11]
[mln zł]
Zadłużenie samorządu względem dochodów 2013[11]
[%]
Przeciętna stopa bezrobocia
(30 czerwca 2014)[12]
POL powiat białobrzeski COA.svgPOL powiat białobrzeski flag.svgbiałobrzeski33 669639,1028,2228,5711,5%13,1%
POL powiat ciechanowski COA.svgFlaga powiatu ciechanowskiegociechanowski90 8231059,8092,0093,0928,9%16,6%
POL powiat garwolinski COA.svgPOL powiat garwoliński flag.svggarwoliński108 5511284,83106,03100,5625,6%14,7%
POL powiat gostyniński COA.svgFlaga powiatu gostynińskiegogostyniński46 345614,8148,9050,071,5%21,3%
POL powiat grodziski (mazowieckie) COA.svgFlaga powiatu grodziskiego (mazowieckiego)grodziski89 136367,0471,2276,9518,3%7,2%
POL powiat grójecki COA.svgFlaga powiatu grójeckiegogrójecki98 6921267,7383,8485,2348,4%7,2%
POL powiat kozienicki COA.svgFlaga powiatu kozienickiegokozienicki61 874916,1058,0055,4619,8%16,7%
POL powiat legionowski COA.svgPOL powiat legionowski flag.svglegionowski111 660390,7686,9785,931,9%15,1%
POL powiat lipski COA.svgPOL powiat lipski flag.svglipski35 426740,2246,2245,668,5%14,2%
POL powiat łosicki COA.svgBrak flagiłosicki32 046772,4535,1137,0618,8%10,0%
POL powiat makowski COA.svgFlaga powiatu makowskiegomakowski46 4351064,6747,2648,0121,8%23,7%
POL powiat miński COA.svgPOL powiat miński flag.svgmiński150 4951163,72123,77117,5514,3%11,7%
POL powiat mławski COA.svgFlaga powiatu mławskiegomławski73 9191181,8266,6665,3717,6%15,3%
POL powiat nowodworski COA.svgFlaga powiatu nowodworskiego (mazowieckiego)nowodworski78 604694,7950,7250,1432,7%12,4%
Brak herbuBrak flagiostrołęcki88 2402098,3877,2368,7445,4%16,9%
POL powiat ostrowski mazowiecki COA.svgFlaga powiatu ostrowskiego (mazowieckiego)ostrowski74 4641217,7956,9758,1916,4%15,8%
POL powiat otwocki COA 1.svgBrak flagiotwocki122 661615,92129,42114,2656,4%8,8%
POL powiat piaseczyński COA 1.svgFlaga powiatu piaseczyńskiegopiaseczyński172 929621,00169,18176,8040,4%8,0%
POL powiat płocki COA.svgFlaga powiatu płockiegopłocki111 0671796,6393,8593,0321,5%20,4%
POL powiat płoński COA.svgBrak flagipłoński88 6121379,7979,1178,409,4%17,2%
POL powiat pruszkowski COA.svgFlaga powiatu pruszkowskiegopruszkowski158 765246,30117,91129,8520,5%8,1%
POL powiat przasnyski COA.svgFlaga powiatu przasnyskiegoprzasnyski53 4481218,5861,2564,328,9%15,9%
POL powiat przysuski COA.svgFlaga powiatu przysuskiegoprzysuski42 869801,1968,8566,8517,0%25,3%
POL powiat pułtuski COA.svgFlaga powiatu pułtuskiegopułtuski51 409827,4278,3763,4051,4%22,3%
POL powiat radomski COA.svgFlaga powiatu radomskiegoradomski151 1781529,78119,24124,3610,8%28,6%
POL powiat siedlecki COA.svgFlaga powiatu siedleckiegosiedlecki81 6851603,4847,3645,337,9%11,4%
POL powiat sierpecki COA.svgBrak flagisierpecki53 215852,0451,8751,9538,7%22,5%
POL powiat sochaczewski COA.svgFlaga powiatu sochaczewskiegosochaczewski85 103734,8071,7773,8614,7%11,0%
Herb powiatu sokołowskiegoBrak flagisokołowski55 5111131,1756,8356,5038,0%10,7%
POL powiat szydłowiecki COA 1.svgPOL powiat szydłowiecki flag 1.svgszydłowiecki40 340451,8135,3135,0117,6%35,8%
POL powiat warszawski zachodni COA.svgFlaga powiatu warszawskiego zachodniegowarszawski zachodni111 550533,79112,26115,2120,6%6,2%
POL powiat węgrowski COA.svgFlaga powiatu węgrowskiegowęgrowski67 4901220,7657,8560,6836,0%14,7%
POL powiat wołomiński COA.svgBrak flagiwołomiński230 287953,56158,61156,2231,0%16,7%
POL powiat wyszkowski COA.svgFlaga powiatu wyszkowskiegowyszkowski73 929876,4381,8281,9310,6%12,2%
POL powiat zwoleński COA.svgFlaga powiatu zwoleńskiegozwoleński36 892573,3041,2640,0113,4%19,4%
Herb powiat zurominski.svgFlaga powiatu żuromińskiegożuromiński39 885806,6036,8938,4216,6%21,4%
POL powiat żyrardowski COA.svgPOL powiat żyrardowski flag.svgżyrardowski76 413532,5454,5255,0555,6%16,1%
Miasta na prawach powiatu – porównanie
HerbFlagaMiasto na prawach powiatuLiczba ludności
(30 czerwca 2014)[7]
Powierz-
chnia
[km²][3]
Wydatki budżetu 2013[11]
[mln zł]
Dochody budżetu 2013[11]
[mln zł]
Zadłużenie samorządu względem dochodów 2013[11]
[%]
Przeciętna stopa bezrobocia
(30 czerwca 2014)[12]
POL Ostrołęka COA.svgPOL Ostrołęka flag.svgOstrołęka52 79228,63268,22242,5333,7%14,9%
POL Płock COA.svgPOL Płock flag.svgPłock122 57288,04731,89685,0856,8%12,0%
POL Radom COA.svgFlaga RadomiaRadom217 834111,801007,37986,3540,2%21,6%
POL Siedlce COA.svgPOL Siedlce flag.svgSiedlce76 58531,86362,22350,1076,9%10,6%
POL Warszawa COA.svgFlag of Warsaw.svgWarszawa1 729 119517,2412 147,9812 222,7048,5%4,6%

Urbanizacja

W województwie mazowieckim jest 95 miast, w tym 5 miast na prawach powiatu.

HerbMiastoPowiatLudność
(30 czerwca 2014)[7]
Pow.
(km²)[13]
Gęst. zal.
(os./km²)
POL Warszawa COA.svgWarszawana prawach powiatu1 729 119517,903339
POL Radom COA.svgRadomna prawach powiatu217 834111,801948
POL Płock COA.svgPłockna prawach powiatu122 57288,061392
POL Siedlce COA.svgSiedlcena prawach powiatu76 58531,872403
POL Pruszków COA.svgPruszkówpruszkowski59 79619,193116
POL Legionowo COA.svgLegionowolegionowski54 24613,603989
POL Ostrołęka COA.svgOstrołękana prawach powiatu52 79229,001820
POL Piaseczno COA.svgPiasecznopiaseczyński45 27016,222791
POL Otwock COA.svgOtwockotwocki45 07347,33952
POL Ciechanów COA.svgCiechanówciechanowski44 67332,841360
POL Żyrardów COA.svgŻyrardówżyrardowski41 05614,352861
POL Mińsk Mazowiecki COA.svgMińsk Mazowieckimiński40 02813,123051
POL Wołomin COA 1.svgWołominwołomiński37 41817,242170
POL Sochaczew COA.svgSochaczewsochaczewski37 33326,131429
POL Ząbki COA.svgZąbkiwołomiński32 37611,132909
POL Mława COA.svgMławamławski30 89335,50870
POL Grodzisk Mazowiecki COA.svgGrodzisk Mazowieckigrodziski29 98813,192274
POL Marki COA.svgMarkiwołomiński29 39526,031129
POL Nowy Dwór Mazowiecki COA.svgNowy Dwór Mazowieckinowodworski28 36128,271003
POL Wyszków COA.svgWyszkówwyszkowski27 20520,781305
POL Piastów COA 1.svgPiastówpruszkowski22 8625,763969
POL Ostrów Mazowiecka COA.svgOstrów Mazowieckaostrowski22 77022,091031
POL Płońsk COA.svgPłońskpłoński22 43511,601934
POL Kobyłka COA.svgKobyłkawołomiński21 13219,641076
POL Józefów Mazowiecki COA.svgJózefówotwocki20 01323,92837
POL Sulejówek COA.svgSulejówekmiński19 38519,311004
POL Pionki COA.svgPionkiradomski19 28618,341052
POL Pułtusk COA.svgPułtuskpułtuski19 22923,00836
POL Gostynin COA.svgGostyningostyniński19 02632,40587
POL Sokołów Podlaski COA.svgSokołów Podlaskisokołowski18 73017,501070
POL Sierpc COA.svgSierpcsierpecki18 46818,60993
POL Kozienice COA.svgKozienicekozienicki18 15010,451737
POL Zielonka COA.svgZielonkawołomiński17 43479,48219
POL Konstancin-Jeziorna COA.svgKonstancin-Jeziornapiaseczyński17 37117,74979
POL Przasnysz COA.svgPrzasnyszprzasnyski17 33725,16689
POL Garwolin COA.svgGarwolingarwoliński17 16022,08777
POL Łomianki COA.svgŁomiankiwarszawski zachodni16 6328,401980
POL Grójec COA.svgGrójecgrójecki16 4308,571917
POL Milanówek COA.svgMilanówekgrodziski16 42713,521215
POL Brwinów COA.svgBrwinówpruszkowski13 12410,061305
POL Węgrów COA.svgWęgrówwęgrowski12 81435,50361
POL Błonie COA.svgBłoniewarszawski zachodni12 5369,121375
POL Szydłowiec COA.svgSzydłowiecszydłowiecki12 03021,93549
POL Warka COA.svgWarkagrójecki11 78026,77440
POL Góra Kalwaria COA.svgGóra Kalwariapiaseczyński11 67813,72851
POL Radzymin COA.svgRadzyminwołomiński11 57223,32496
POL Ożarów Mazowiecki COA.svgOżarów Mazowieckiwarszawski zachodni108045,711892
POL Karczew COA.svgKarczewotwocki10 13228,12360
POL Maków Mazowiecki COA.svgMaków Mazowieckimakowski10 09810,30980
POL Żuromin COA.svgŻurominżuromiński898811,11809
POL Zwoleń COA.svgZwoleńzwoleński807215,91507
POL Tłuszcz COA.svgTłuszczwołomiński80157,911013
POL Nasielsk COA.svgNasielsknowodworski763212,57607
POL Białobrzegi COA.svgBiałobrzegibiałobrzeski71227,51948
POL Łosice COA.svgŁosicełosicki711123,75299
POL Łochów COA 1.svgŁochówwęgrowski679313,39507
Mszczonów herb.jpgMszczonówżyrardowski64668,56755
POL Przysucha COA.svgPrzysuchaprzysuski61357,02874
POL Lipsko COA.svgLipskolipski576915,70367
POL Iłża COA.svgIłżaradomski501015,83316
POL Łaskarzew COA.svgŁaskarzewgarwoliński490415,35319
POL Raciąż COA.svgRaciążpłoński462918,60249
POL Pilawa COA.svgPilawagarwoliński44506,62672
POL Skaryszew COA.svgSkaryszewradomski429527,49156
POL Gąbin COA.svgGąbinpłocki415227,95149
POL Serock COA.svgSerocklegionowski414013,43308
POL Tarczyn COA.svgTarczynpiaseczyński40915,24781
POL Żelechów COA.svgŻelechówgarwoliński407112,14335
POL Jedlnia-Letnisko COA.pngJedlnia-Letniskoradomski39768,22484
POL Nowe Miasto nad Pilicą COA.svgNowe Miasto nad Pilicągrójecki389811,25346
POL Podkowa Leśna COA.svgPodkowa Leśnagrodziski384910,13380
POL Halinów COA.svgHalinówmiński36742,841294
POL gmina Mrozy COA.svgMrozymiński34817,73450
POL Myszyniec COA.svgMyszyniecostrołęcki330810,74308
POL Zakroczym COA.svgZakroczymnowodworski322419,97161
POL Glinojeck COA.svgGlinojeckciechanowski31337,37425
POL Drobin COA.svgDrobinpłocki29789,65309
POL Chorzele COA.svgChorzeleprzasnyski294517,51168
POL Kałuszyn COA.svgKałuszynmiński294312,30239
POL Różan COA.svgRóżanmakowski27436,67411
POL Wyszogród COA.svgWyszogródpłocki269012,96208
POL Mogielnica COA.svgMogielnicagrójecki238012,98183
POL gmina Cegłów COA.jpgCegłówmiński22267,6729
POL gmina Kosów Lacki COA.svgKosów Lackisokołowski215811,57187
POL gmina Sanniki COA.svgSannikigostyniński2084[14]11,76177
POL gmina Sochocin COA.svgSochocinpłoński19976,83292
POL gmina Brok COA.svgBrokostrowski197428,0670
POL Bieżuń COA.svgBieżuńżuromiński191012,07158
POL Mordy COA.svgMordysiedlecki18224,54401
POL gmina Lubowidz COA.pngLubowidzżuromiński17985,27341
POL gmina Nowe Miasto COA.pngNowe Miastopłoński16448,91185
POL Wiskitki COA.svgWiskitkiżyrardowski14046,61212
POL gmina Latowicz COA.svg
Latowiczmiński1377--
POL gmina Bodzanów COA.svg
Bodzanówpłocki1265--
POL gmina Czerwińsk nad Wisłą COA.svgCzerwińsk nad Wisłąpłoński1089146,17
POL gmina Jastrząb COA.svg
Jastrząbszydłowiecki1065--
POL Solec nad Wisłą COA.pngSolec nad Wisłąlipski96520,9146
POL gmina Jadów COA.svg
Jadówwołomiński927--
POL Wyśmierzyce COA.svgWyśmierzycebiałobrzeski90816,8454



Administracja i polityka

Samorząd województwa

Organem stanowiącym samorządu jest Sejmik Województwa Mazowieckiego, składający się z 51 radnych. Siedzibą sejmiku województwa jest Warszawa. Sejmik wybiera organ wykonawczy samorządu, którym jest zarząd województwa, składający się z 5 członków z przewodniczącym mu marszałkiem.

Budżet województwa mazowieckiego w 2013 r. zamknął się dochodami w wysokości 2191,6 mln zł oraz wydatkami w wysokości 2164,7 mln zł. Zadłużenie samorządu na koniec 2013 r. wyniosło 1587,5 mln zł, co stanowiło 73,3% wysokości wykonywanych dochodów samorządu[15].

W 2012 r. przeciętne zatrudnienie administracji samorządu wojewódzkiego wynosiło 2903 osoby[16].

Marszałkowie Województwa Mazowieckiego:

  • Adam Struzik (od grudnia 2001)[17]; (radny wojewódzki PSL)
  • Zbigniew Kuźmiuk od 1 stycznia 1999 do października 2001; (radny PSL – zrzekł się mandatu radnego i marszałkowania, gdy został posłem PSL)

Wicemarszałkowie Województwa Mazowieckiego:

Nove Kino Praha – siedziba sejmiku i urzędu marszałkowskiego

Członkowie Zarządu Województwa Mazowieckiego:

byli wicemarszałkowie Województwa Mazowieckiego: Antoni Pietkiewicz od 2002 do 2003

byli członkowie Zarządu Województwa Mazowieckiego:

Administracja państwowa

Pałac Sandomierski w Radomiu – siedziba radomskiej delegatury Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego
Kamera Pruska w Płocku - siedziba płockiej delegatury Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego

Terenowym organem administracji rządowej jest Wojewoda Mazowiecki, wyznaczany przez Prezesa Rady Ministrów. Siedzibą wojewody jest Warszawa[19], gdzie znajduje się Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie. Siedzibą urzędu i wojewody są połączone pałace Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu i Ministra Skarbu przy placu Bankowym 3/5.

W celu usprawnienia działania urzędu działa także jego 5 delegatur (placówek zamiejscowych): w Ciechanowie, Ostrołęce, Płocku, Radomiu i Siedlcach[20].

Delegatury urzędu wojewódzkiego obejmują swoim zasięgiem działania[21]:

Wojewodowie Mazowieccy:

Charakterystyka gospodarki

Radom – siedziba PGZ SA

W 2012 r. produkt krajowy brutto województwa mazowieckiego wynosił 353,3 mld zł, co stanowiło 21,9% PKB Polski. Należy jednak podkreślić, że 59,1% PKB województwa wytwarza sama Warszawa. Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca mazowieckiego wynosił 66,8 tys. zł (159,2% średniej krajowej), co lokowało na 1. miejscu względem innych województw[22]. Według Eurostatu w 2011 r. PKB na 1 mieszkańca woj. mazowieckiego, według zestandaryzowanego parytetu siły nabywczej, wynosiło 107% średniego PKB w Unii Europejskiej[23], natomiast PKB województwa bez uwzględnienia siły nabywczej stanowiło w 2009 r. 55,3% średniego PKB Unii (13 000 euro na mieszkańca wobec średniej w Unii 23 500 euro)[24].

W 2010 r. produkcja sprzedana przemysłu w województwie mazowieckim wynosiła 199,3 mld zł, co stanowiło 20,2% produkcji przemysłu Polski. Sprzedaż produkcji budowlano-montażowej w mazowieckim wynosiła 37,4 mld zł, co stanowiło 23,3% tej sprzedaży Polski[25].

W Radomiu mieści się siedziba jednego z największych koncernów obronnych w EuropiePolskiej Grupy Zbrojeniowej SA[26]. W Płocku swoją siedzibę ma PKN Orlen (4. w indeksie), największy polski koncern paliwowy. W Warszawie i w Siedlcach działa Polimex-Mostostal. W Przasnyszu swoją siedzibę ma firma Kross.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie mieszkańca województwa mazowieckiego we wrześniu 2019 r. wynosiło 6000,45 zł, co lokowało je na 1. miejscu względem wszystkich województw[27].

W końcu września 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w województwie obejmowała ok. 123,3 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 4,4% do aktywnych zawodowo[28]. Według danych z 2011 r. 3,2% mieszkańców w gospodarstwach domowych województwa mazowieckiego miało wydatki poniżej granicy ubóstwa skrajnego (tzn. znajdowało się poniżej minimum egzystencji), przy czym wskaźnik dla województwa mazowieckiego bez Warszawy obejmował 4,5% mieszkańców tego obszaru[29].

Transport

Transport drogowy

Obwodnica Warszawy S2

Przez województwo przebiegają drogi krajowe:

Transport kolejowy

Antresola w hali Dworca Centralnego w Warszawie po przebudowie w latach 2015-16
Pociągi 27WE Elf SKM linii S2 i S3 na stacji Warszawa Lotnisko Chopina

Czynne linie kolejowe na obszarze województwa:

Planowana jest budowa szybkiej kolei łączącej Łódź z Warszawą, Poznaniem i Wrocławiem, tzw. linii „Y”.

Lokalny transport kolejowy zapewniają Koleje Mazowieckie, którego województwo mazowieckie jest właścicielem.

Warszawa jest jedynym posiadającym metro miastem w Polsce.

Tabor kolejowy

Województwo mazowieckie wraz z Kolejami Mazowieckimi i Mazowiecką Spółką Taborową są właścicielem 276 pojazdów z których stanowią 244 elektryczne zespoły trakcyjne, 17 spalinowych zespołów trakcyjnych i autobusów szynowych, 13 lokomotyw elektrycznych i 59 wagonów piętrowych systemu push-pull zakupionych głównie przez Koleje Mazowieckie.

Ponadto Mazowiecka Spółka Taborowa jest właścicielem ośmiu pojazdów serii VT627 i VT628 niemieckiej produkcji. Natomiast Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego jest właścicielem pięciu szynobusów polskiej produkcji.

Tabor niebędący własnością Kolei Mazowieckich

SeriaTypNumeryLiczbaProducentWłasnośćUżytkownikŹródło
VT627627.0
627.1
003, 008, 101 ÷ 102, 104 ÷ 1056LHB
MaK
Mazowiecka Spółka TaborowaKoleje Mazowieckie[30]
VT628628.0002/012, 009/0192Waggonfabrik Uerdingen
LHB
Mazowiecka Spółka TaborowaKoleje Mazowieckie[30]
222M001 ÷ 0022NewagUMKoleje Mazowieckie[31]
SA135214Mb021 ÷ 022, 0243PesaUMKoleje Mazowieckie

Transport lotniczy

Wnętrze hali odlotów Terminalu A Lotniska Chopina w Warszawie

W województwie znajduje się największy w Polsce port lotniczy: Lotnisko Chopina w Warszawie.

Na obszarze województwa zlokalizowane są następujące lotniska:

Nauka i oświata

Mazowsze, w zakresie rozwoju szkolnictwa wyższego przewodzi wśród polskich województw. W szkołach wyższych kształci się tu obecnie 270 tys. studentów, czyli dwa razy tyle, co w województwie dolnośląskim, oraz półtora razy tyle, co w województwie małopolskim. W roku 2018 ok. 67% studentów kształci się na uczelniach publicznych, co w skali kraju stanów najwyższy wynik i jednocześnie świadczy o silnie rozbudowanym rynku szkolnictwa niepublicznego[8].

Warszawa jest największym skupiskiem uczelni (stolica skupia 75% mazowieckich szkół wyższych oraz blisko 90% studentów[8]), ale są one również zlokalizowane w innych miastach województwa: (Płock, Pułtusk, Radom, Siedlce).

Uczelnie publiczne: (zobacz też uczelnie w Warszawie)

Bezpieczeństwo publiczne

W województwie mazowieckim działają dwa centra powiadamiania ratunkowego, które znajdują się w Warszawie i Radomiu i które obsługują zgłoszenia alarmowe kierowane do numerów alarmowych 112, 997, 998 i 999[32].

Kultura

Zabytki

Pod względem liczby zabytków województwo mazowieckie plasuje się tuż za dolnośląskiem. Na Mazowszu znajduje się najwięcej w Polsce zabytkowych obiektów przemysłowych (294). Znaczna jest liczba historycznie wartościowych rezydencji znajdujących się w rejestrze zabytków (509)[8].

Według badań Polskiej Organizacji Turystycznej przeprowadzonych w 2014 r. najbardziej rozpoznawalnymi atrakcjami Mazowsza są przede wszystkim obiekty zabytkowe: pałac w Wilanowie, Łazienki Królewskie oraz warszawska Starówka[8].

Na obszarze obecnego województwa mazowieckiego tworzyli i żyli przez wiele lat: Juliusz Słowacki, Witold Gombrowicz, Julian Tuwim, Bolesław Prus, Fryderyk Chopin, Isaac Bashevis Singer.

Język

Większość ludności Mazowsza posługuje się językiem polskim. Przed II wojną światową wśród Żydów w użyciu był język jidisz, obecnie jest on nauczany jedynie na Uniwersytecie Warszawskim oraz używany w Teatrze Żydowskim w Warszawie w niektórych sztukach. Na wsi posługiwano się dialektem mazowieckim, który jednak zanika w ostatnich dziesięcioleciach.

Województwo mazowieckie charakteryzuje się najlepszą znajomością języków obcych w Polsce. Jest pierwsze pod względem znajomości języka angielskiego i włoskiego, drugim pod względem znajomości francuskiego i niemieckiego oraz szóstym pod względem znajomości hiszpańskiego[33].

Religia

Większość mieszkańców województwa mazowieckiego należy do Kościoła rzymskokatolickiego. Praktykuje jednak mniej niż połowa ludności. W archidiecezji warszawskiej praktykuje 30% ludności, w diecezji płockiej 32% i 34% w diecezji warszawsko-praskiej, co sprawia, że należą one do najbardziej zlaicyzowanych w Polsce. W diecezji radomskiej praktykuje 37% ludności. Najbardziej religijna jest diecezja siedlecka (45%) i diecezja łomżyńska (44%)[34].

Drugim co do liczebności wyznaniem województwa mazowieckiego są mariawici, szczególnie licznie zamieszkujący okolice Płocka, Warszawy, Siedlec i Mińska Mazowieckiego. Niemal połowa polskich mariawitów zamieszkuje województwo mazowieckie. Kolebką mariawityzmu jest Płock, gdzie św. Maria Franciszka Kozłowska otrzymała objawienia Dzieła Wielkiego Miłosierdzia. W Płocku znajduje się Świątynia Miłosierdzia i Miłości, sanktuarium i siedziba władz Kościoła Starokatolickiego Mariawitów. Parafie tego Kościoła rozsiane są po całym województwie i administracyjnie należą do dwóch diecezji: warszawsko-płockiej i lubelsko-podlaskiej. W klasztorze w Felicjanowie pod Płockiem, swoją siedzibę mają władze zwierzchnie Kościoła Katolickiego Mariawitów, który składa się z dwóch kustodii: warszawskiej i płockiej.

Wyznawcy prawosławia z województwa mazowieckiego zamieszkują głównie Warszawę, gdzie też mieści się siedziba władz Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Parafie w województwie należą administracyjnie do trzech diecezji: warszawsko-bielskiej (Warszawa, Wołomin, Stanisławowo, Płock), lubelsko-chełmskiej (Siedlce, Mińsk Mazowiecki) i łódzko-poznańskiej (Radom). Ponadto w Warszawie działa parafia katedralna Prawosławnego Ordynariatu Wojska Polskiego.

Na terenie województwa działają także synagogi (neoortodoksyjna, reformowana i ortodoksyjna), meczet, sikhowska gurdawara, jedyna wolnostojąca kaplica mormonów oraz bardzo dużo kościołów protestanckich. Trwają starania o wybudowanie świątyni buddyjskiej[35].

Historycznie, bardzo duże znaczenie na tych ziemiach miał judaizm, gdyż Żydzi stanowili do II wojny światowej między 20% a 50% ludności mazowieckich miasteczek. Na północno-wschodnim Mazowszu istotny był kalwinizm. Na terenie województwa działają także Świadkowie Jehowy, także tutaj w miejscowości Nadarzyn w powiecie pruszkowskim mają swoją główną siedzibę na terenie Polski.

Sport

Gra tutaj najbardziej utytułowany polski klub piłkarski Legia Warszawa[36]. Poza tym grają jeszcze Polonia Warszawa, Wisła Płock, Świt Nowy Dwór Mazowiecki, Ząbkovia Ząbki, Radomiak Radom, Sęp Żelechów. W Polskiej Lidze Koszykówki gra AZS Politechnika Warszawska oraz Rosa Radom. W Polskiej Lidze Siatkówki gra AZS Politechnika Warszawska oraz Czarni Radom. W TAURONLidze gra DPD IŁCapital Legionovia Legionowo. W PGNiG Superlidze Mężczyzn występuje jeden z najbardziej utytułowanych klubów piłki ręcznej w Polsce Orlen Wisła Płock.

Ochrona środowiska

Ruiny Spichlerza z 1841 przy ujściu Narwi do Wisły
Obszar Mazowsza w 1793 a współczesne województwo mazowieckie. Zaznaczono także: Kurpie, księstwa biskupie i Ordynacji Opinogórskiej

Według danych z roku 2000 powierzchnia obszarów chronionych w województwie mazowieckim ogółem wynosiła 1 053 439,9 ha, co stanowiło 29,6% powierzchni województwa.

Na terenie województwa mazowieckiego znajdowało się:

Zmiany

Rozważany był projekt wyłączenia z regionu Warszawy jako niezależnego województwa i przeniesienia stolicy Mazowsza do innego miasta np. do Płocka lub Radomia. Zwolennicy tego rozwiązania wskazują, że z powodu wysokiego wskaźnika PKB per capita w Warszawie reszta województwa nie będzie mogła korzystać z funduszy strukturalnych UE, gdy PKB dla całego województwa przekroczy wyznaczony przez Unię Europejską wskaźnik 75% PKB. Przeciwnicy zwracają uwagę na wysokie koszty administracyjne wynikłe z dublowania urzędów i przeprowadzki do innego miasta oraz konieczności zmiany wielu systemów w administracji publicznej[37]. Premier Donald Tusk w swoim exposé zapowiedział, że nie przewiduje w czasie swoich rządów poparcia żadnych inicjatyw w zakresie zmian podziału administracyjnego.


Zobacz też


Przypisy

  1. GUS, Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2022 roku [dostęp 2023-01-01] (pol.).
  2. Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20].
  3. a b c Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2014 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2014-07-24. ISSN 1505-5507.
  4. Raport o stanie lasów w Polsce 2012. Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, 2013, s. 78. ISSN 1641-3229.
  5. geoportal.gov.pl. geoportal.gov.pl. [dostęp 2013-07-27].
  6. http://web.archive.org/web/20131020091713/http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/powierzchnia_ludnosc_teryt_2007.zip
  7. a b c d e Tabele demograficzne, stan z 30 czerwca 2014 r.
  8. a b c d e Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Mazowsze - Ekonomia i Gospodarka, 2018, ISBN 978-83-65912-14-5.
  9. Województwo mazowieckie w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2015-05-18] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  10. Wykonanie budżetów JST woj Mazowieckiego za 2013 r. w podziale na kwartały (raport z dnia 22.06.2014) → Tab.1 poz. 12 i poz. 23; Tab.4a poz. 29. Regionalna Izba Obrachunkowa w Warszawie. [dostęp 2014-10-17].
  11. a b c d e Wykonanie budżetów JST woj Mazowieckiego za 2013 r. w podziale na kwartały (raport z dnia 22.06.2014). Regionalna Izba Obrachunkowa w Warszawie. [dostęp 2014-10-15].
  12. a b Obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 września 2014 r. ws. przeciętnej stopy bezrobocia w kraju oraz na obszarze powiatów (M.P. z 2014 r. poz. 0)
  13. Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2010 r. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-06-22. ISSN 1505-5507.
  14. Prawa miejskie od 01.01.2018; Ludność z 2011 r.
  15. Wykonanie budżetów JST woj Mazowieckiego za 2013 r. w podziale na kwartały (raport z dnia 22.06.2014) → Tab.1 poz. 12 i poz. 23; Tab.4a poz. 10 i poz. 29. Regionalna Izba Obrachunkowa w Warszawie. [dostęp 2014-10-15].
  16. Rocznik Statystyczny Województwa Mazowieckiego 2013, Urząd Statystyczny w Warszawie, 10 stycznia 2014, s. 87, ISSN 1509-9652.
  17. Kadencja V / Samorząd Województwa Mazowieckiego, mazovia.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
  18. GW: Jak dentysta Giertycha został marszałkiem (22.06.2007).
  19. (Art. 3.) Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. (Dz.U. z 1998 r. nr 96, poz. 603)
  20. (§3. Statut MUW w Warszawie) Załącznik do Zarządzenia Nr 480 Wojewody Mazowieckiego z dnia 26 listopada 2010 r. (Dz. Urz. Woj. Mazowieckiego z 2010 r., Nr 209, poz. 6628).
  21. (§48. Regulamin Organizacyjny MUW w Warszawie) Załącznik do zarządzenia Nr 1 Wojewody Mazowieckiego z dnia 5 stycznia 2011 r.
  22. Rocznik Statystyczny Województw 2014. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2015-01-12, s. 164, 625. ISSN 1230-5820.
  23. Regional GDP Regional GDP per capita in 2011. Eurostat - European Commission, 2013-02-27. [dostęp 2014-04-08]. (ang.).
  24. Gross domestic product (GDP) at current market prices by NUTS 2 regions. Eurostat - European Commission, 2012-03-22. [dostęp 2012-05-25]. (ang.).
  25. Rocznik Statystyczny Województw 2011 (wybrane tablice). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2012-01-24, s. 58-59. ISSN 1230-5820.
  26. Grupa. Polska Grupa Zbrojeniowa SA. (pol.).
  27. Urząd Statystyczny w Warszawie, warszawa.stat.gov.pl [dostęp 2019-11-22].
  28. GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r., stat.gov.pl [dostęp 2019-11-22] (pol.).
  29. GUS, Ubóstwo w Polsce w latach 2015 i 2016, stat.gov.pl [dostęp 2019-11-22] (pol.).
  30. a b https://www.rynek-kolejowy.pl/mobile/koleje-mazowieckie-pozbywaja-sie-spalinowych-vt628-91139.html
  31. https://transinfo.pl/inforail/drugi-222m-we-flocie-kolei-mazowieckich-_more_80099/
  32. Wykaz NKA dla lokalizacji Ab. Służb Alarmowych 112. uke.gov.pl. [dostęp 2014-12-27]. (pol.).
  33. Bankier.pl, Językowa mapa Polski – ranking znajomości języków obcych według regionów.
  34. Ekai.pl – Statystyki religijności. ekai.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-19)]..
  35. Związek Buddyjski Tradycji Karma Kamtzang w Polsce, Budowa świątyni w Grabniku. benchen.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]..
  36. KBB: Legia Warszawa mistrzem Polski. Wiemy, ile zarobił klub. Money.pl, 2021-04-28. [dostęp 2021-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-29)]. (pol.).
  37. Marcin Przewoźniak: Warszawa nie chce być województwem. dziennik.pl, 2009-03-16. [dostęp 2012-05-25]. (pol.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

POL location map.svg
Autor: Hiuppo, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Location map of Poland
POL Warszawa S2 48.jpg
Autor: Tadeusz Rudzki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Południowa obwodnica Warszawy (S2) - węzeł "Konotopa".
Mazowieckie-miasta.png
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
POL Radom COA uroczysty.svg
Herb uroczysty miasta Radomia.
POL powiat białobrzeski flag.svg
Flaga powiatu białobrzeskiego
Masovian in Poland (+rivers).svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location of voivodeship xy (see filename) in Poland.
No flag.svg
No official flag.
POL Brwinów COA.svg
Herb miasta i gminy brwinów.
MZna49.png
Autor: Tomasz Majtyka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Województwo mazowieckie (od 1999) jako powstałe z województw podziału administracyjnego Polski z lat 1975-1998
POL Błonie COA.svg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to WarX (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5

Author

  • real name: Artur Jan Fijałkowski
  • pl.wiki: WarX
  • commons: WarX
  • mail: [1]
  • jabber: WarX@jabber.org
  • irc: [2]
POL powiat radomski flag.svg
Flaga powiatu radomskiego w Polsce
Radom - Katedra Opieki NMP7.jpg
Autor: Rafał T, Licencja: CC BY-SA 3.0
Katedra Mariacka w Radomiu - widok zewnętrzny
PGZ Radom Poland.jpg
Autor: Kubsson94, Licencja: CC BY-SA 4.0
24 Malczewskiego Street, Radom, Poland
POL gmina Sochocin COA.svg
Herb gminy Sochocin
POL powiat grodziski (mazowieckie) flag.svg
Flaga powiatu grodziskiego (województwo mazowieckie)
No coats of arms.svg
Autor: Valdavia, Licencja: CC BY-SA 3.0
No official coats of arms.
POL Mordy COA.svg
Autor: Hiuppo, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Mordy coat of arms
Terminal A Warsaw Chopin Airport.JPG
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Terminal A, Lotnisko Chopina w Warszawie
Warszawa - Centrum LIM & Warszawa Centralna.jpg
Autor: Fred Romero from Paris, France, Licencja: CC BY 2.0
Śródmieście Południowe. Aleje Jerozolimskie Marriott International Hotel, offices and retail. Arch. Jerzy Skrzypczak, Andrzej Bielobradek, and Krzysztof Stefanski 1987-89. Warsaw central railway station. Arch. Arseniusz Romanowicz 1972-75. View from Palace of Culture and Science's terrace
POL Skaryszew COA.svg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to WarX (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5

Author

  • real name: Artur Jan Fijałkowski
  • pl.wiki: WarX
  • commons: WarX
  • mail: [1]
  • jabber: WarX@jabber.org
  • irc: [2]
POL powiat przysuski COA.svg
Herb powiatu przysuskiego
POL Iłża COA.svg
Coat of arms of Iłża
Mazowieckie-administracja legenda-pl.png
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Aotearoa (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY 2.5
Legenda do mapy administracyjnej województwa mazowieckiego
Katedra Plock-2.jpg
Autor: Krzysztof Maria Różański, (Upior polnocy), Licencja: CC BY-SA 2.5
Katedra w Płocku
Mazowieckie-administracja.png
Autor: Aotearoa, Licencja: CC BY 2.5
Mapa administracyjna województwa mazowieckiego, stan na 01.01.2007
LEGENDA
Mazowieckie-administracja legenda-pl.png
Mazowieckie mapa fizyczna.png
Autor: Aotearoa, Licencja: LGPL
Mapa wód i ukształtowania powierzchni województwa opolskiego mazowieckiego.
Współrzędne graniczne mapy:
  • N: 53.4817° N
  • S: 51.0131° N
  • W: 19.2596° E
  • E: 23.1284° E
POL powiat lipski COA.svg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to WarX (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5

Author

  • real name: Artur Jan Fijałkowski
  • pl.wiki: WarX
  • commons: WarX
  • mail: [1]
  • jabber: WarX@jabber.org
  • irc: [2]
POL Mińsk Mazowiecki COA.svg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to WarX (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5

Author

  • real name: Artur Jan Fijałkowski
  • pl.wiki: WarX
  • commons: WarX
  • mail: [1]
  • jabber: WarX@jabber.org
  • irc: [2]
POL powiat garwoliński flag.svg
Autor: Prajar90, Licencja: CC0
Flaga powiatu garwolińskiego
POL Chorzele COA.svg
Herb miasta Chorzele
POL Płock flag.svg
Autor:
  • real name: Artur Jan Fijałkowski
  • pl.wiki: WarX
  • commons: WarX
  • mail: [1]
  • jabber: WarX@jabber.org
, Licencja: CC BY-SA 2.5
Flaga miasta Płock w Polsce.
Siedlce-.JPG
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
POL Raciąż COA.svg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to WarX (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5

Author

  • real name: Artur Jan Fijałkowski
  • pl.wiki: WarX
  • commons: WarX
  • mail: [1]
  • jabber: WarX@jabber.org
  • irc: [2]
Masovian Voivodeship administrative map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa administracyjna województwa mazowieckiego
POL Pionki COA.svg
Dawny herb Pionek (do 2016 roku). Stanowi go głowa daniela koloru brązowego i wyrastające z niej liście dębowe koloru zielonego, symbolizujące położenie miasta w Puszczy Kozienickiej. Nad nimi wizerunek tarczy strzelniczej, która w latach międzywojennych stanowiła znak firmowy Państwowej Wytwórni Prochu. Wszystkie te elementy umieszczono na czerwonym kartuszu
Wa-wa Lotnisko Chopina 1.JPG
Autor: Gnesener1900, Licencja: CC BY-SA 3.0
Two Pesa Elf trains of Warsaw's SKM wait at Warsaw Chopin Airport station.
Mszczonów herb.jpg
Herb gminy Mszczonów, przyjęty w 2020 r.
POL powiat sochaczewski flag.svg
Flaga powiatu sochaczewskiego
POL gmina Cegłów COA.jpg
Herb wsi i gminy Cegłów.
Herb powiat zurominski.svg
Herb Powiatu Żuromińskiego
Piramida wieku Mazowieckie.png
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców W. mazowieckiego, 2014
Radom komisja wojewódzka.jpg
Autor: Rafał T, Licencja: CC BY 3.0
Budynek komisji wojewódzkiej w Radomiu
Mariavite church Plock.JPG
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Ub (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0

The Mariavite church in Plock

Author:R.Castelnuovo (myself) 2006 04 23
POL Lipsko COA.svg
Lipsko Coat of Arms
POL Gąbin COA.svg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Siedlaro (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY 2.5
Herb Gąbina w Polsce
POL Ostrołęka flag.svg
Autor:
  • real name: Artur Jan Fijałkowski
  • pl.wiki: WarX
  • commons: WarX
  • mail: [1]
  • jabber: WarX@jabber.org
, Licencja: CC BY-SA 2.5
Flaga miasta Ostrołęka w Polsce.
Pałac Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu w Warszawie 2018.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Pałac Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu w Warszawie
POL Solec nad Wisłą COA.png
Herb miasta i gminy Solec nad Wisłą.
University of Warsaw Auditorium Maximum 2011-06.jpg
Autor: Wistula, Licencja: CC BY 3.0
Warschau, Campus der Universität Warschau
POL Wyszków COA.svg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to WarX (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5

Author

  • real name: Artur Jan Fijałkowski
  • pl.wiki: WarX
  • commons: WarX
  • mail: [1]
  • jabber: WarX@jabber.org
  • irc: [2]
POL powiat przasnyski flag.svg
Flaga powiatu przasnyskiego
POL Sierpc COA.svg
Sierpc coat of arms
POL Różan COA.svg
Herb miasta Różan
Posiadłości magnackie na Mazowszu.png
Autor: Mariusz Kowalski i in., Licencja: CC BY-SA 4.0
Grand estates in Duchy of Mazovia
POL powiat wyszkowski flag.svg
Flaga powiatu wyszkowskiego
POL powiat makowski flag.svg
Flaga powiatu makowskiego
POL Bieżuń COA.svg
Herb Bieżunia
Mazowieckie density pl.png
Gęstość zaludnienia terenów wiejskich woj. mazowieckiego
Komora celna, tzw. kamera pruska, ob. delegatura Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego, mur., 1802, 1844 Płock, ul. Kolegialna 15.jpg
Autor: pbartosiak, Licencja: CC BY-SA 3.0
Płock, ul. Kolegialna 15 - dawna komora celna, tzw. kamera pruska, mur., 1802, 1844, obecnie delegatura Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego (zabytek nr 482 z 29.01.1979)
POL Tarczyn COA.svg
Autor: Hiuppo, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Tarczyn coat of arms
POL Sulejówek COA.svg
Herb miasta i gminy Sulejówek
Warsaw, Nove Kino Praha 2010-11.jpg
Autor: Wistula, Licencja: CC BY 3.0
Warsaw Praga, Centrum Praha, Nove Kino Praha (multiplex cinema)
Modlin spichlerz.jpg
Autor: Wojsyl, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Modlin – ruiny spichlerza, ujście Bugu i Narwi do Wisły. (zabytek nr rejestr. 1063/66)
POL gmina Bodzanów COA.svg
Gmina Bodzanów coat of arms