Województwo rawskie

Województwo rawskie

Palatinatus Ravensis

— województwo —
1462–1793
Herb
Sentencja: Relucet Ravae robur[1]
Państwo	I Rzeczpospolita
Prowincja	Wielkopolska
Data powstania	1462
Siedziba wojewody i sejmiku	Rawa Mazowiecka
Wojewoda	zobacz: wojewodowie rawscy
Popis	pod Sochaczewem[2]
Powierzchnia	6 200 km²
Populacja (1578) • liczba ludności	ok. 138 700
• gęstość	ok. 22,37 os./km²
Podział administracyjny
Liczba powiatów 6
Liczba reprezentantów
Liczba senatorów 2
Położenie na mapie Rzeczypospolitej
Portal Polska

Województwo rawskie

Historyczny podział Mazowsza
(XIII-XVIII wiek)

Województwo rawskie leżało w zachodniej części Mazowsza. Jego stolicą była Rawa Mazowiecka. Powstało po inkorporacji do Korony Polskiej ziemi rawskiej i ziemi gostynińskiej w 1462 po śmierci Władysława II i Siemowita VI oraz inkorporacji ziemi sochaczewskiej w 1476 roku. Województwo istniało do 1793, kiedy po II rozbiorze znalazło się w granicach Królestwa Prus.

Województwo posiadało dwóch senatorów większych – wojewodę i kasztelana rawskich, oraz dwóch mniejszych – kasztelanów: sochaczewskiego i gostynińskiego. Na terenie województwa znajdowały się trzy starostwa grodowe: rawskie, sochaczewskie i gostynińskie. Mundur wojewódzki składał się ze szkarłatnego kontusza z czarnymi wyłogami oraz białego żupana, na guzikach umieszczona była litera R.

Podział

Składało się z trzech ziem, z których każda dzieliła się na dwa powiaty:

• ziemia rawska
  • powiat rawski
  • powiat bielski
• ziemia sochaczewska
  • powiat sochaczewski
  • powiat mszczonowski
• ziemia gostynińska
  • powiat gostyniński
  • powiat gąbinski

Miasta na obszarze dawnego województwa rawskiego

Na terenie historycznego województwa rawskiego leżą następujące miasta:

Lp.	Miasto	Liczba mieszkańców[3]	Dawna ziemia[4]	Obecne województwo
1.	Skierniewice	45 933	rawska	łódzkie
2.	Kutno	41 754	gostynińska	łódzkie
3.	Żyrardów	39 069	sochaczewska[5]	mazowieckie
4.	Sochaczew	34 139	sochaczewska	mazowieckie
5.	Grodzisk Mazowiecki	34 009	sochaczewska	mazowieckie
6.	Łowicz	26 582	sochaczewska	łódzkie
7.	Gostynin	17 498	gostynińska	mazowieckie
8.	Rawa Mazowiecka	16 249	rawska	łódzkie
9.	Głowno	13 342	rawska[6]	łódzkie
10.	Mszczonów	6182	sochaczewska	mazowieckie
11.	Gąbin	4111	gostynińska	mazowieckie
12.	Nowe Miasto nad Pilicą	3602	rawska	mazowieckie
13.	Biała Rawska	3082	rawska	łódzkie
14.	Mogielnica	2180	rawska	mazowieckie
15.	Sanniki	1776	gostynińska[7]	mazowieckie
16.	Wiskitki	1411	sochaczewska	mazowieckie
17.	Jeżów	1278[8]	rawska	łódzkie
18.	Bolimów	899	sochaczewska	łódzkie

Wojewodowie

Ludność

Liczba ludności województwa wynosiła:

• w 1578 ok. 138,7 tys. mieszk. (gęstość ok. 22,37 mieszk./km²)
• w 1662 ok. 76,2 tys. mieszk. (gęstość ok. 12,29 mieszk./km²)
• w 1790 ok. 109,6 tys. mieszk. (gęstość ok. 17,67 mieszk./km²)

Zobacz też

• podział terytorialny Rzeczypospolitej Obojga Narodów

Przypisy

Bibliografia

• Gloger Z., Geografia historyczna ziem dawnej Polski, Kraków 1903; rozdział: Województwo Rawskie
• Ziemia Rawska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 556 .

Linki zewnętrzne

• Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000 (mapa kartograficzna I Rzeczypospolitej z II połowy XVI wieku), autorzy, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin: Atlas Fontium: (1) http://atlasfontium.pl/index.php?article=corona (mapa i indeks do pobrania); (2) http://hgisb.kul.lublin.pl/azm/pmapper-4.2.0/map_default.phtml?config=korona&language=pl&resetsession=ALL
• Stan Wielkopolski i ziem sąsiednich tuż po rozbiorach (mapa Gilly’ego: zabór pruski pod koniec XVIII w.): https://terrasiradiensis.jimdofree.com/mapy/mapa-gilly-ego/