Województwo skierniewickie
| ||||
| 1975–1998 | ||||
| Państwo | ||||
|---|---|---|---|---|
| Data powstania | 1 czerwca 1975 | |||
| Data likwidacji | 31 grudnia 1998 | |||
| Siedziba wojewody i sejmiku | ||||
| Powierzchnia | 3960 km² | |||
| Populacja (1998) • liczba ludności |
| |||
| • gęstość | 107 os./km² | |||
| Tablice rejestracyjne | SK, SN, SF | |||
Położenie na mapie Polski | ||||
Portal  Polska | ||||
Województwo skierniewickie – województwo ze stolicą w Skierniewicach, jedno z 49 istniejących w latach 1975–1998. W 1999 zostało podzielone między województwo łódzkie a mazowieckie.
Województwo skierniewickie graniczyło z województwami: płockim, warszawskim, radomskim, piotrkowskim, łódzkim. Powierzchnia województwa wynosiła 3960 km². Administracyjnie województwo dzieliło się na 8 miast i 36 gmin. Całe województwo skierniewickie miało kierunkowy numer telefoniczny 46. Kod pocztowy zaczynał się od numeru 96-100 do 96-521. Choć w momencie tworzenia województwa to Żyrardów był największym miastem w regionie, to jednak mniejsze od niego Skierniewice zostały stolicą województwa.
Urzędy Rejonowe
- Urząd Rejonowy w Łowiczu dla gmin: Bielawy, Chąśno, Domaniewice, Kocierzew Południowy, Łowicz, Łyszkowice, Nieborów i Zduny oraz miasta Łowicz
- Urząd Rejonowy w Rawie Mazowieckiej dla gmin: Biała Rawska, Cielądz, Głuchów, Kowiesy, Rawa Mazowiecka, Regnów i Sadkowice oraz miasta Rawa Mazowiecka
- Urząd Rejonowy w Skierniewicach dla gmin: Bolimów, Brzeziny, Dmosin, Godzianów, Jeżów, Lipce Reymontowskie, Maków, Nowy Kawęczyn, Puszcza Mariańska, Rogów, Skierniewice i Słupia oraz miast Brzeziny i Skierniewice
- Urząd Rejonowy w Sochaczewie dla gmin: Młodzieszyn, Nowa Sucha, Rybno, Sochaczew i Teresin oraz miasta Sochaczew
- Urząd Rejonowy w Żyrardowie dla gmin: Baranów, Jaktorów, Mszczonów, Radziejowice, Wiskitki i Żabia Wola oraz miasta Żyrardów
Największe miasta
Skierniewice – 48 696
Żyrardów – 41 443
Sochaczew – 37 585
Łowicz – 31 750
Rawa Mazowiecka – 18 422
Brzeziny – 12 924
Mszczonów – 6293
Biała Rawska – 3231
Ludność w latach
| Rok | Liczba mieszkańców |
|---|---|
| 1975 (31 grudnia)[1] | 388,7 tys. |
| 1976 (31 grudnia)[2] | 389,8 tys. |
| 1977 (31 grudnia)[3] | 391,4 tys. |
| 1978 (spis powszechny)[4] | 393 397 |
| 1978 (31 grudnia)[5] | 393,5 tys. |
| 1979 (31 grudnia)[6] | 395,1 tys. |
| 1980 (31 grudnia)[7] | 396,9 tys. |
| 1985 (31 grudnia)[8] | 409,5 tys. |
| 1986[9] | 411,5 tys. |
| 1987[10] | 413,2 tys. |
| 1988[11] | 415,2 tys. |
| 1989 (31 grudnia)[12] | 418,2 tys. |
| 1990 (30 czerwca)[13] | 418,7 tys. |
| 1990 (31 grudnia)[13] | 419,3 tys. |
| 1991 (31 grudnia)[14] | 420,7 tys. |
| 1992 (31 grudnia)[15] | 423,1 tys. |
| 1993 (30 czerwca)[16] | 423 tys. |
| 1994 (31 grudnia)[17] | 423,8 tys. |
| 1995 (30 czerwca)[18] | 423,6 tys. |
| 1995 (31 grudnia)[19] | 424 tys. |
| 1997 (31 grudnia)[20] | 423,9 tys. |
Administracja rządowa
Terenowym organem Administracji Rządowej był wojewoda skierniewicki, wyznaczany przez Prezesa Rady Ministrów. Siedzibą wojewody było miasto Skierniewice.
Wojewodowie skierniewiccy
Od czerwca 1975 do 31 grudnia 1998 roku funkcje wojewody spełniało pięciu wojewodów:
- Stanisław Barański 1975–1980
- Kazimierz Borczyk 1980–1990
- Stanisław Czuba 1990–1994
- Andrzej Charzewski 1994–1997
- Jerzy Olejniczak 1997–1998
Wicewojewodowie
- Marian Gała (1975–1981)
- Piotr Myszkowski (1981–1990)
- Zygmunt Michalak (1990–1994)
- Franciszek Opiłowski (1994–1998)
- Kazimierz Orzechowski (1998)
Gospodarka
Województwo skierniewickie miało charakter rolniczo-przemysłowy. Głównymi ośrodkami przemysłowymi w województwie skierniewickim były:
- Rawent, Zatra, Polfer, Hortex w Skierniewicach, Spółdzielnie Mleczarskie, Zakłady Włókiennicze w Żyrardowie, Zakłady Mięsne w Rawie Mazowieckiej.
Transport
Przez teren województwa skierniewickiego przebiegały szlaki drogowe i kolejowe oraz istniało w województwie lotnisko wojskowe, obecnie w województwie mazowieckim koło Sochaczewa.
Drogi
- Droga E 30, wcześniej E 8, E 12 – obecnie autostrada A2
- Droga E 67, wcześniej E 82 – obecnie droga ekspresowa S8
- Droga krajowa 27, obecnie 50 – przebiega przez Sochaczew, Żyrardów
- Droga 70 – Zawady, Skierniewice, Łowicz
- Droga wojewódzka 703, 704, 705, 708, 719
Koleje
- Linia kolejowa numer 1 Warszawa Centralna – Katowice
- Linia kolejowa numer 3 Warszawa Zachodnia – Kunowice
- Linia kolejowa numer 4 Grodzisk Mazowiecki – Zawiercie
- Linia kolejowa numer 11 Skierniewice – Łowicz Główny
- Linia kolejowa numer 12 Skierniewice – Łuków
- Linia kolejowa numer 15 Bednary – Łódź Kaliska
- Linia kolei wąskotorowej Rogów – Biała Rawska
- Linia kolei wąskotorowej Sochaczew – Wyszogród – Piaski[21]
Komunikacja
Komunikacja miejska
W miastach województwa skierniewickiego istniały miejskie zakłady komunikacyjne: w Skierniewicach, Sochaczewie, Łowiczu, Żyrardowie, Rawie Mazowieckiej.
Komunikacja autobusowa
W byłym województwie skierniewickim była dobrze zorganizowana komunikacja autobusowa. Istniała Polska Komunikacja Samochodowa (PKS) w Skierniewicach, Żyrardowie, Sochaczewie, Rawie Maz., Brzezinach, Mszczonowie.
Komunikacja kolejowa
Województwo miało dogodne połączenia między miastami województwa skierniewickiego:
- Skierniewice – Łowicz – Skierniewice
- Skierniewice – Żyrardów – Skierniewice
- Łowicz – Sochaczew – Łowicz
W Sochaczewie istniały połączenia kolei wąskotorowej Sochaczew – Chodaków, Brochów, Tułowice do Wilcz Tułowskich i Wyszogrodu. Drugą linią wąskotorową była linia łącząca Rogów z Rawą Maz., Białą Rawską.
Komunikacja lotnicza
W województwie skierniewickim nie istniał port lotniczy. Najbliższym był port lotniczy w Warszawie i Łodzi w sąsiednich województwach łódzkim i warszawskim.
Środowisko naturalne
Rzeki woj. skierniewickiego
Jeziora i zalewy
- Jezioro Okręt
- Jezioro Rydwan
- Zalew Zadębie
- Zalew Bolimowski
- Zalew Rochna
- Zalew Tatar
- Zalew Żyrardowski
Parki krajobrazowe, lasy
- Bolimowski Park Krajobrazowy
- Las Zwierzyniecki
- Las Młodzieszyński
- Las Stanisławów
Edukacja i kultura
Głównym ośrodkiem kulturalnym województwa były Skierniewice. W 1977 roku powstało Skierniewickie Święto Kwiatów, Owoców i Warzyw odbywające się do dnia dzisiejszego.
W województwie istniały instytuty i placówki naukowe:
- Instytut Sadownictwa
- Instytut Warzywnictwa
- Instytut Kwiaciarstwa (obecnie nieistniejący, połączony z Instytutem Sadownictwa)
W województwie istniały pola doświadczalne Polskiej Akademii Nauk funkcjonujące do dziś w Skierniewicach.
W województwie skierniewickim istniało wiele szkół:
- Przedszkola
- Szkoły podstawowe
- Licea
- Szkoły techniczne
- Szkoły zawodowe
- Szkoły wyższe
Uczelnie
W województwie skierniewickim w latach 1975–1998 funkcjonowały szkoły wyższe:
- Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Skierniewicach
- Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna w Skierniewicach[22]
- Wyższe Seminarium Duchowne w Łowiczu
- Akademia Rolnicza w Skierniewicach i Łowiczu
Religia
Dominującą religią wyznawaną przez większość mieszkańców województwa skierniewickiego było chrześcijaństwo, należące głównie do Kościoła katolickiego. Wszystkie parafie katolickie, poza jedną, wchodziły w skład diecezji łowickiej[23]. Parafia Wojskowa Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Skierniewicach od 1993 roku należy do dekantu Sił Powietrznych w Ordynariacie Polowym Wojska Polskiego.
Zobacz też
- Polska reforma administracyjna (1975)
- Podział administracyjny Polski 1975-98
- Reforma administracyjna w Polsce (1999)
- Powiat skierniewicki
- Powiat żyrardowski
- Skierniewice
- Żyrardów
Przypisy
- ↑ Rocznik statystyczny 1976, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1976, s. L.
- ↑ Rocznik statystyczny 1977, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1977, s. XLVI.
- ↑ Rocznik statystyczny 1978, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1978, s. XLVIII.
- ↑ Rocznik Statystyczny Województw 1980, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1980, s. 28 (s. 88 dokumentu PDF).
- ↑ Rocznik statystyczny 1979, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1979, s. L.
- ↑ Rocznik statystyczny 1980, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1980, s. LVIII.
- ↑ Rocznik statystyczny województw 1981, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1982, s. 5 (s. 54 dokumentu PDF).
- ↑ Encyklopedia powszechna PWN, t. 5 (suplement), Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988, s. 318.
- ↑ Świat w przekroju 1988, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1989, s. 270.
- ↑ Encyklopedia popularna PWN, wyd. dwudzieste trzecie zmienione i uzupełnione, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993, s. 780, ISBN 83-01-10416-3.
- ↑ Świat w przekroju 1991, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 271, ISSN 0137-6799.
- ↑ Encyklopedia popularna PWN, wyd. dwudzieste pierwsze zmienione i uzupełnione, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1991, s. 657.
- ↑ a b Rocznik statystyczny województw 1991, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1991, s. 15 (s. 76 dokumentu PDF).
- ↑ Encyklopedia popularna PWN, wyd. dwudzieste trzecie zmienione i uzupełnione, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993, s. 657.
- ↑ Mały rocznik statystyczny 1994, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1994, s. 434.
- ↑ Mały rocznik statystyczny 1994, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1994, s. 435.
- ↑ Mały rocznik statystyczny 1996, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1996, s. 447, ISSN 0079-2608.
- ↑ Mały rocznik statystyczny 1996, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1996, s. 448, ISSN 0079-2608.
- ↑ Rocznik statystyczny województw 1996, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1996, s. 25 (s. 94 dokumentu PDF).
- ↑ Rocznik statystyczny województw 1998, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1998, s. XL-XLI (s. 41-42 dokumentu PDF).
- ↑ Źródło: http://www.plk-sa.pl/files/public/user_upload/pdf/Reg_przydzielania_tras/Regulamin_2013_2014/zmiana_7_02_2014/P_13-14_Z_1_20140207122552.pdf
- ↑ http://wsehsk.home.pl/index.php?menu=1&page=3
- ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2014-12-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-20)].
Media użyte na tej stronie
Herb Łowicza
Autor: Tomasz Kuran aka Meteor2017, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Las w Bolimowskim Parku Krajobrazowym, okolice Żyrardowa
Autor: lewapek, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Prusa w Skierniewicach
Autor: Piotr Kożurno, Licencja: CC BY-SA 3.0
Rynek w Skierniewicach, widok na pierzeję zachodnią z ratuszem.
(c) Cavalieros z polskiej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0
Bzura w miejscowości Kompina
Autor: Kris1973, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wyższa Szkoła Ekonomiczno Humanistyczna
Autor: GrzegorzusLudi, Licencja: CC0
Mapa województwa skierniewickiego w ostatnim dniu istnienia (31 grudnia 1998).
Sochaczew, Narrow Gauge Railway Museum - entrance
Autor: Piotr Kożurno, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ulica Senatorska w Skierniewicach, w głębi kościół św. Jakuba.
Autor: Tomasz Kuran aka Meteor2017, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Inscenizacja strajku szpularek z żyrardowskich zakładów lniarskich (1883r.) podczas Europejskich Dni Dziedzictwa 2005 w Żyrardowie. 2) Przemarsz pod budynkiem magistratu.
Autor: Akira, Licencja: CC BY-SA 2.5
Administrative division of Poland between 1975 and 1999.
Autor: Jacek Bogdan, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Pałacyk, pocz. XX w., nr 430
oficyna, nr 449
ul. Piłsudskiego 49, Brzeziny, miasto
Autor: Swohmeck, Licencja: CC BY-SA 2.5
Administrative division of Poland between 1975 and 1999.
Autor: Radosław Drożdżewski (Zwiadowca21), Licencja: CC BY-SA 3.0
Pałac w Białej Rawskiej.
Autor: Hubert Śmietanka, Licencja: CC BY-SA 2.5
Rawa Mazowiecka, ratusz miejski na rynku (Plac Piłsudskiego)