Województwo trockie

Województwo trockie
Palatinatus Trocensis
	1413–1795
	Herb
Państwo	I Rzeczpospolita
Prowincja	Litwa
Data powstania	1413
Siedziba wojewody i sejmiku	Troki
Wojewoda	zobacz: wojewodowie troccy
Powierzchnia	31 200 km²
Populacja (1790); • liczba ludności	; 327 018
Podział administracyjny
Liczba powiatów	4
Liczba reprezentantów
Liczba senatorów	2
	Położenie na mapie Rzeczypospolitej;
	Portal Polska

Województwo trockie – województwo I Rzeczypospolitej, wchodzące w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego, ze stolicą w Trokach.

Powstało w 1413^[2] mocą unii horodelskiej przez połączenie m.in. dwóch księstw litewskich: księstwa grodzieńskiego i księstwa trockiego. W 1507 r. z części terytorium wydzielono województwo nowogródzkie^[2]. W 1510 roku wydzielono z niego powiat lidzki włączony do woj. wileńskiego. W 1513 roku król Zygmunt I Stary wydzielił powiaty drohicki, mielnicki, bielski, brzeski, kamieniecki i kobryński, tworząc z nich województwo podlaskie. W 1565 z województwa trockiego wydzielono powiat słonimski i wołkowyski, piński, dawidgródecki i turowski^[3]. Województwo trockie istniało do 1795. Dzieliło się na 4 powiaty:

powiat trocki, sejmik odbywał się w Trokach, gdzie wybierano 2 posłów na sejm i 2 deputatów do Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego
powiat kowieński, sejmik odbywał się w Kownie, gdzie wybierano 2 posłów na sejm i 2 deputatów do Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego.
powiat upicki, sejmik odbywał się w Poniewieżu, gdzie wybierano 2 posłów na sejm i 2 deputatów do Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego.
powiat grodzieński, sejmik odbywał się w Grodnie, gdzie wybierano 2 posłów na sejm i 2 deputatów do Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Były 4 starostwa grodowe: trockie (które należało do wojewody), upickie, kowieńskie i grodzieńskie.

Województwo trockie posiadało w senacie dwóch senatorów większych: wojewodę i kasztelana trockich. Wojewoda zasiadał w senacie po wojewodzie kaliskim, a kasztelan między wojewodą sieradzkim i łęczyckim. Pierwszym wojewodą został w 1413 Jawnus. Na czele hierarchii urzędów ziemskich stał w powiecie trockim ciwun, a w pozostałych powiatach marszałkowie ziemscy. Mundurem sejmowym województwa trockiego był kontusz szkarłatny z zielonymi wyłogami i biały żupan. Poza sejmem szlachta trocka uważała za swoją barwę kontusz granatowy, żupan i wyłogi słomiane, a powiat upicki: kontusz karmazynowy, wyłogi granatowe, żupan słomiany.

Przypisy

↑ Tabela: Summaryusz Generalny wszelkich dochodów Rzeczypospolitey tak w Koronie iako i w Litwie z kalkulacyą mil kwadratowych, tak со do dymów, podatków, iako i ludzi, w: Dziennik rządowo-ekonomiczno handlowy. Zaymuiący różne Wiadomości, Rządowe, Handlowe, Ekonomiczne, Fabryczne, Kontraktowe na Dobra, Summy, i Produkta. Zajmujący 3 miesiące kwiecień may czerwiec 1790. R.5. T. II. Warszawa 1790.
↑ ^a ^b Stanisław Kutrzeba: Historia ustroju Polski w zarysie, Tom drugi: Litwa. Lwów i Warszawa: 1921, s. 88.
↑ Materiały do Dziejów Sztuki Sakralnej na Ziemiach Wschodnich Dawnej Rzeczpospolitej, Część IV Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa trockiego 1, Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie, Kraków 2012, s. 7.