Województwo warszawskie (1944–1975)
| |||||
1945–1975 | |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Data powstania | 1945 | ||||
Data likwidacji | 1975 | ||||
Siedziba wojewody i sejmiku | |||||
Powierzchnia (1973) | 29 426 km² | ||||
Populacja (31 XII 1974) • liczba ludności |
| ||||
• gęstość | 87 os./km² | ||||
Podział administracyjny | |||||
| |||||
Położenie na mapie Polski | |||||
Portal Polska |
Województwo warszawskie – jednostka administracyjna Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej istniejąca w latach 1945–1975 ze stolicą w Warszawie, która stanowiła osobną jednostkę stopnia wojewódzkiego. Powstała poprzez reaktywację 22 sierpnia 1944 r. Dekretem Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 21 sierpnia 1944 r. o trybie powołania władz administracji ogólnej I i II instancji[1] przedwojennego województwa warszawskiego. W 1973 r. województwo liczyło 28 powiatów ziemskich i 5 grodzkich.
Zmiany administracyjne
- 18 sierpnia 1945 r. z województwa warszawskiego wyłączono powiat łomżyński do województwa białostockiego[2].
- 12 marca 1948 r. zniesiono powiat błoński, a z jego obszaru utworzono powiat grodziskomazowiecki[3].
- 1 stycznia 1949 r. do województwa warszawskiego przyłączono powiat siedlecki i powiat miejski Siedlce z województwa lubelskiego[4].
- 1 lipca 1952 r. zniesiono powiat warszawski i utworzono powiaty: piaseczyński, pruszkowski, nowodworski i miejsko-uzdrowiskowy Otwock[5].
- 1 stycznia 1956 r. utworzono powiaty: łosicki, rycki, wyszkowski i żuromiński[6].
- 1 stycznia 1958 r. zniesiono powiat miejsko-uzdrowiskowy Otwock oraz utworzono powiat otwocki i powiat miejski Otwock[7].
Ludność
Data | Liczba mieszkańców | ||
---|---|---|---|
ogółem | miejska (%) | wiejska (%) | |
14 II 1946 (spis sumaryczny)[8] | 2 114 415 | 360 585 (17,05%) | 1 753 830 (82,95%) |
3 XII 1950 (spis powszechny)[9] | 2 042 425 | 420 334 (20,58%) | 1 622 091 (79,42%) |
31 XII 1956[10] | 2278 tys. | 609 tys. (26,7%) | 1669 tys. (73,3%) |
6 XII 1960 (spis powszechny)[11] | 2 314 930 | 728 061 (31,45%) | 1 586 869 (68,55%) |
31 XII 1963[12] | 2416 tys. | 777 tys. (32,2%) | 1639 tys. (67,8%) |
31 XII 1965[13] | 2453 tys. | b.d. | b.d. |
8 XII 1970 (spis powszechny)[14] | 2 517 940 | 896 226 (35,59%) | 1 621 714 (64,41%) |
31 XII 1971[15] | 2522,8 tys. | 905 tys. (35,9%) | 1617,8 tys. (64,1%) |
31 XII 1972[16] | 2537,3 tys. | 923,3 tys. (36,4%) | 1614 tys. (63,6%) |
31 XII 1973[17] | 2542 tys. | 947 tys. (37,3%) | 1595 tys. (62,7%) |
31 XII 1974[18] | 2558 tys. | 968 tys. (37,8%) | 1590 tys. (62,2%) |
Podział administracyjny
1946
Powiat | Powierzchnia (km²)[19] | Liczba ludności 14 II 1946[20] | |
---|---|---|---|
ogółem | na km² | ||
błoński | 1074 | 138 885 | 129 |
ciechanowski | 1209 | 75 072 | 62 |
działdowski | 842 | 40 639 | 48 |
garwoliński | 2044 | 158 348 | 77 |
gostyniński | 1147 | 73 157 | 64 |
grójecki | 1699 | 122 539 | 72 |
makowski | 1136 | 48 728 | 43 |
miński | 1228 | 98 358 | 80 |
mławski | 1486 | 94 390 | 64 |
ostrołęcki | 2281 | 103 537 | 45 |
ostrowski | 1467 | 89 109 | 61 |
płocki | 1485 | 121 528 | 82 |
płoński | 1289 | 79 633 | 62 |
przasnyski | 1410 | 63 744 | 45 |
pułtuski | 1527 | 93 099 | 61 |
radzymiński | 1076 | 79 659 | 74 |
sierpecki | 1204 | 80 378 | 67 |
sochaczewski | 1052 | 72 246 | 69 |
sokołowski | 1276 | 75 599 | 59 |
warszawski | 1766 | 326 768 | 185 |
węgrowski | 1301 | 79 004 | 61 |
1973
Źródło[21]:
Powiat | Powierzchnia (km²) | Liczba ludności 31 XII 1972 | Miasta | Gminy | Siedziba | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
ogółem (tys.) | na km² | ogółem | w tym posiadające wspólną radę narodową z gminami | ||||
ciechanowski | 1226 | 84,5 | 69 | 1 | 0 | 10 | Ciechanów |
garwoliński | 1111 | 88 | 79 | 3 | 2 | 11 | Garwolin |
gostyniński | 1118 | 72,1 | 64 | 2 | 1 | 9 | Gostynin |
grodziskomazowiecki | 736 | 91,6 | 124 | 3 | 1 | 7 | Grodzisk Mazowiecki |
grójecki | 1224 | 92,3 | 75 | 3 | 1 | 10 | Grójec |
łosicki | 1033 | 47 | 46 | 1 | 1 | 8 | Łosice |
makowski | 1064 | 50,8 | 48 | 2 | 1 | 8 | Maków Mazowiecki |
miński | 1116 | 104,4 | 94 | 2 | 1 | 11 | Mińsk Mazowiecki |
mławski | 993 | 68,1 | 69 | 1 | 0 | 9 | Mława |
nowodworski | 896 | 109,1 | 122 | 4 | 2 | 9 | Nowy Dwór Mazowiecki |
ostrołęcki | 1670 | 91,6 | 55 | 1 | 0 | 9 | Ostrołęka |
ostrowski | 1218 | 75,1 | 62 | 2 | 0 | 9 | Ostrów Mazowiecka |
Otwock (miejski) | 47 | 40,8 | 865 | 1 | nd. | nd. | Otwock |
otwocki | 640 | 88 | 138 | 4 | 1 | 6 | |
piaseczyński | 546 | 101 | 185 | 3 | 0 | 6 | Piaseczno |
Płock (miejski) | 52 | 77,3 | 1489 | 1 | nd. | 0 | Płock |
płocki | 1331 | 89,9 | 68 | 1 | 1 | 11 | |
płoński | 1262 | 81,1 | 64 | 1 | 0 | 10 | Płońsk |
pruszkowski | 613 | 147,8 | 241 | 6 | 1 | 7 | Pruszków |
Pruszków (miejski) | 19 | 44,5 | 2339 | 1 | nd. | nd. | |
przasnyski | 1404 | 64,4 | 46 | 2 | 1 | 8 | Przasnysz |
pułtuski | 1014 | 66,3 | 65 | 2 | 0 | 8 | Pułtusk |
rycki | 774 | 66,5 | 86 | 2 | 0 | 6 | Ryki |
Siedlce (miejski) | 32 | 40,6 | 1274 | 1 | nd. | nd. | Siedlce |
siedlecki | 1352 | 74,2 | 55 | 1 | 1 | 10 | |
sierpecki | 1164 | 73,4 | 63 | 2 | 1 | 8 | Sierpc |
sochaczewski | 819 | 80,3 | 98 | 2 | 0 | 8 | Sochaczew |
sokołowski | 1130 | 61,7 | 55 | 1 | 0 | 8 | Sokołów Podlaski |
węgrowski | 1223 | 73 | 60 | 2 | 0 | 8 | Węgrów |
wołomiński | 1078 | 167,5 | 155 | 7 | 1 | 9 | Wołomin |
wyszkowski | 788 | 53 | 67 | 1 | 0 | 5 | Wyszków |
żuromiński | 720 | 37,9 | 53 | 1 | 1 | 6 | Żuromin |
Żyrardów (miejski) | 11 | 33,5 | 2986 | 1 | nd. | nd. | Żyrardów |
W wyniku reformy administracyjnej tereny dotychczasowego województwa warszawskiego weszły w skład nowo utworzonych województw białostockiego, ciechanowskiego, lubelskiego, łomżyńskiego, ostrołęckiego, płockiego, radomskiego, siedleckiego, skierniewickiego i stołecznego warszawskiego[22]
Zobacz też
- Podział administracyjny Polski (1944–1950)
- Podział administracyjny Polski (1950–1956)
- Podział administracyjny Polski (1957–1975)
Przypisy
- ↑ Dz.U. z 1944 r. nr 2, poz. 8.
- ↑ Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 167.
- ↑ Dz.U. z 1948 r. nr 12, poz. 97.
- ↑ Dz.U. z 1948 r. nr 49, poz. 371.
- ↑ Dz.U. z 1952 r. nr 27, poz. 185.
- ↑ Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 282.
- ↑ Dz.U. z 1957 r. nr 39, poz. 176.
- ↑ Powszechny Sumaryczny Spis Ludności z dn. 14 II 1946 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1947, 5 (s. 21 dokumentu PDF) .
- ↑ Narodowy Spis Powszechny z dnia 3 grudnia 1950 r. Struktura zawodowa i demograficzna ludności. Indywidualne gospodarstwa rolne. Polska, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1954, 3 (s. 8 dokumentu PDF) .
- ↑ Rocznik statystyczny 1957. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1957, s. 4 (strona 43 dokumentu PDF).
- ↑ Spis Powszechny z dnia 6 grudnia 1960 r. Wyniki ostateczne. Ludność, gospodarstwa domowe. Polska, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, grudzień 1965, 6 i 7 (strony 5 i 6 dokumentu PDF) .
- ↑ Rocznik polityczny i gospodarczy 1964, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, s. 32 .
- ↑ Wielka encyklopedia powszechna PWN, t. t. 9, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967, s. 5 .
- ↑ Narodowy Spis Powszechny 8 XII 1970. Struktura demograficzna i zawodowa ludności, gospodarstwa domowe. Polska. Wyniki ostateczne, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, grudzień 1972, 4-6 (strony 60-62 dokumentu PDF) .
- ↑ Rocznik statystyczny 1972, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1972, s. 77 .
- ↑ Rocznik polityczny i gospodarczy 1973, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, s. 37 .
- ↑ Rocznik polityczny i gospodarczy 1974, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, 1975, s. 85 .
- ↑ Encyklopedia powszechna PWN, t. 3, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 577 .
- ↑ Rocznik Statystyczny 1947, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1947, 15 (s. 32 dokumentu PDF) .
- ↑ Powszechny Sumaryczny Spis Ludności z dn. 14 II 1946 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1947, 5-6 (s. 21–22 dokumentu PDF) .
- ↑ Polska. Zarys encyklopedyczny, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 772 .
- ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 16, poz. 91.
Media użyte na tej stronie
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Autor: Yarl Talk • PL (based on Swohmeck's map), Licencja: CC BY-SA 2.5
Województwo warszawskie (years 1946 - 1950).
Autor: Swohmeck, Licencja: CC BY-SA 2.5
Położenie województwa warszawskiego (1950 - 1975) na mapie Polski.