Wojna o niepodległość Niderlandów

Wojna o niepodległość Niderlandów

w ramach wojny osiemdziesięcioletniej
Wilhelm I Orański
Czas	1566-1609
Miejsce	Niderlandy
Terytorium	Niderlandy
Wynik	Zwycięstwo Hiszpanów
Strony konfliktu
Niderlandy Hiszpania
Dowódcy
Wilhelm I Orański Filip II Habsburg
Siły
nieznane nieznane
Straty
nieznane nieznane
brak współrzędnych

Wojna o niepodległość Niderlandów – walka o uniezależnienie się Niderlandów od Hiszpanii mająca miejsce w trakcie wojny osiemdziesięcioletniej, która nasiliła się za brutalnych rządów księcia Alby.

Przyczyny buntu oraz walka o niepodległość

W 1556 r. zamieszki wywołane przez kalwinistów sprowokowały króla Hiszpanii Filipa II do nasilenia represji wobec buntowników religijnych w Niderlandach. W 1568 r. Wilhelm I Orański z dynastii Nassau, początkowo powiernik Karola V, przejął przywództwo nad niderlandzkimi protestantami. Niderlandy zawdzięczały swe istnienie zaangażowaniu Wilhelma w sprawę uniezależnienia się od Hiszpanii.

Wilhelm i jego bracia Jan VI, panujący książę Nassau, i Ludwik byli głównymi propagatorami walczącego kalwinizmu w cesarstwie. Ludwik podróżował po Czechach i Węgrzech,aby nawiązać sojusze z radykalnymi protestantami. Od 1567 r. ok. 60 tys. prześladowanych na terenie cesarstwa kalwinistów tłumnie przybyło do Niderlandów wraz z protestanckimi wojskami i przejęło kilka miast od Hiszpanów. Wobec owych sukcesów w 1573 r. Filip II odwołał księcia Albę z funkcji generała-gubernatora. Po negocjacjach dotyczących zaprzestania ognia w 1576 r. rozpoczęła się końcowa faza rewolty. Wilhelm uchwalił przepisy prawne dla prowincji północnych, ale unia z południowymi regionami nie doszła do skutku z powodu niechęci gezów do kompromisu w kwestiach religijnych.

W 1579 r. siedem północnych prowincji: Holandia, Geldria, Fryzja, Zelandia, Overijssel, Utrecht i Groningen, czyli Zjednoczone Prowincje, zawarły unię utrechcką, z Wilhelmem jako stadhouderem czyli namiestnikiem i w 1581 r. oficjalnie zerwały z Hiszpanią tworząc Republikę Zjednoczonych Prowincji. W 1579 r. regiony południowe połączyły się na mocy unii w Arras i uznały władzę hiszpańskiego generała-gubernatora Aleksandra Farnese, księcia Parmy. W późniejszym czasie owe regiony przeistoczyły się w hiszpańskie Niderlandy, które znajdowały się pod władzą Habsburgów. Wojna trwała jednak nadal, gdyż Farnese wahał się między negocjacjami pokojowymi a dalszym prowadzeniem działań zbrojnych w 1580 r. Filip II wyznaczył nagrodę za głowę Wilhelma, który został zastrzelony przez katolickiego fanatyka w Delfcie w 1584 r.

Erazm z Rotterdamu na obrazie Hansa Holbeina młodszego

Bibliografia

• Geyl, Pieter. (1932), The Revolt of the Netherlands, 1555–1609. Williams & Norgate, UK.
• Israel, Jonathan I. (1998), The Dutch Republic. Its Rise, Greatness, and Fall 1477–1806, Clarendon Press, Oxford, ISBN 0-19-820734-4.
• Koenigsberger, H.G. (2001) Monarchies, States Generals and Parliaments. The Netherlands in the fifteenth and sixteenth centuries, Cambridge U.P., ISBN 978-0-521-04437-0 paperback
• Parker, Geoffrey (1977), The Dutch revolt, Penguin books, London
• Pepijn Brandon (2007), „The Dutch Revolt: a Social Analysis” from International Socialism journal 116, autumn 2007.
• Rodríguez Pérez, Yolanda, The Dutch Revolt through Spanish Eyes: Self and Other in historical and literary texts of Golden Age Spain (c. 1548-1673) (Oxford etc., Peter Lang, 2008) (Hispanic Studies: Culture and Ideas, 16).
• John Christoph Friedrich von Schiller. Geschichte des Abfalls der vereinigten Niederlande von der spanischen Regierung (or The Revolt of the Netherlands).