Wojniłów

Wojniłów

Szkoła i pomnik ofiar II wojny światowej
Herb
Państwo	Ukraina
Obwód	iwanofrankiwski
Rejon	kałuski
Data założenia	1443
Prawa miejskie	1552-1934
Burmistrz	Wołodymir Stepanowicz Rudij
Powierzchnia	19,72 km²
Populacja (2020) • liczba ludności	2631
Nr kierunkowy	+380 3472
Kod pocztowy	77316
Położenie na mapie obwodu iwanofrankiwskiego Wojniłów
Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Wojniłów
49°07′10″N 24°29′37″E/49,119444 24,493611
Portal Ukraina

Wojniłów (ukr. Войнилів) − osiedle typu miejskiego w rejonie kałuskim na Ukrainie, ok. 100 km na południe od Lwowa. 2631 mieszkańców (2020)^[1], dla porównania spis powszechny w 2001 zanotował ich 2703^[2].

12 czerwca 1951 do Wojniłowa właczono wsie Siółko i Pawlikówka. Pawlikówa jest ponownie samodzielną wsią.

Położenie

Osiedle leży pomiędzy Kałuszem a Bursztynem. Do obydwu miejscowości jest po ok. 20 km.

Historia

• XIV w. - zapis o wsi Prokopiówka (z niej powstał Wojniłów),
• XV w. (1443) - pierwsze wzmianki o Wojniłowie,
• XVI w. (1552) - prawa miejskie (potwierdzenie), herb to złoty lew z obręczą w przednich łapach stojący przed ceglanym murem, tło tarczy niebieskie (wzorowany na herbie Prawdzic, którym posługiwali się Gidzińscy, ówcześni właściciele Wojniłowa).
• XVI w. (24 września 1676) - Bitwa pod Wojniłowem wojsk tureckich z wojskami Jana III Sobieskiego,
• XVIII w. (1772) - podczas I rozbioru Polski Wojniłów znajduje się w granicach zaboru Austriackiego (od 1867 Austro-Węgier),
• XX w.
  • w latach 1919-1939 miasteczko znajduje się w granicach Polski, w 1934 utracił prawa miejskie,
  • w 1939 po wkroczeniu Armii Czerwonej Wojniłów staje się częścią Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej,
  • w 1940 zostaje powołany Rejon Wojniłowski (rozwiązany w 1962),
  • od 2 lipca 1941 do 7 lipca 1944 pod okupacją niemiecką^[3],
  • około 950 wojniłowskich Żydów Niemcy wysiedlili do innych miejscowości - 150 do Żurawna a 800 do Stanisławowa. 147 Żydów rozstrzelali na miejscu^[3],
  • 5 kwietnia 1944 ukraińscy nacjonaliści zabili w Wojniłowie 11 osób i spalili 43 gospodarstwa^[4]. W całym 1944 roku z ich rąk zginęło 37 mieszkańców miasta^[5],
  • od 1960 miejscowość ma status osiedla typu miejskiego.

Wojniłów przed II wojną światową

Przed II wojną światową miejscowość należała do Polski i była siedzibą gminy wiejskiej Wojniłów w powiecie kałuskim, województwie stanisławowskim. Miasteczko liczyło wtedy ok. 1 tys. mieszkańców. Mieszkali tam zajmujący się handlem Żydzi, oraz Polacy i Ukraińcy.

Istniał kościół rzymskokatolicki rozebrany w 1945 roku. W okresie międzywojennym założone zostało Koło Ziemian Polskich. W okolicznych wsiach było dużo dworów ziemiańskich, np. w Serednem, Babinie lub w Dorohowie. Były tam także dwie szkoły: męska i żeńska.

Osoby związane z Wojniłowem

• 22 lutego 1885 urodził się Bolesław Jan Czedekowski (zm. 1969) – wybitny polski i austriacki malarz portrecista.
• 6 września 1908 urodził się Sydor Rey (wł. Izydor Reiss) (zm. 1979) – polski prozaik i poeta.

Ulica w Wojniłowie (2004)

Szkoła i pomnik ofiar II wojny światowej

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Wojniłów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 754 .
• Wojniłów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 695 .
• Wojniłów na stronie Rady Najwyższej Ukrainy
• Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona