Wojska chemiczne ludowego Wojska Polskiego

Korpusówka wojsk chemicznych

Wojska chemiczne ludowego Wojska Polskiego – jeden z rodzajów wojsk Wojska Polskiego w latach 1943-1990.

Wojska chemiczne w PSZ w Związku Radzieckim

Już w strukturach 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki znalazły się pierwsze pododdziały chemiczne. Były to dywizyjna kompania chemiczna oraz pułkowe plutony chemiczne. Kolejno formowane dywizje posiadały podobny skład i wyposażenie. Po utworzeniu 1 Armii Polskiej, w jej składzie znalazły się: 1 samodzielny batalion chemiczny i 2 samodzielny przeciwpancerny zmechanizowany batalion miotaczy ognia. Kolejne oddziały i pododdziały chemiczne powstawały po wydaniu dekretu przez Krajową Radę Narodową o utworzeniu odrodzonego Wojska Polskiego^[1].

W dniu zakończenia wojny w strukturach ludowego WP znajdowało się^[2]:

• 3 bataliony chemiczne – 1 i 3 samodzielne bataliony chemiczne oraz 2 batalion miotaczy ognia;
• 16 kompanii chemicznych, w tym 15 dywizyjnych i jedna korpuśna w 1 KPanc);
• 46 plutonów chemicznych, z tego 42 w pułkach piechoty, 3 w pułkach kawalerii i 1 w brygadzie piechoty zmotoryzowanej.

Pokojowa reorganizacja wojsk chemicznych

Z chwilą powstania okręgów wojskowych 1 bchem włączono OW Pomorze, 3 bchem do OW Łódź, a 2 bmo do OW Śląsk. W połowie września 1945 roku bataliony chemiczne zostały rozwiązane, a 2 batalion miotaczy ognia przeformowano na 2 batalion obrony przeciwchemicznej^[3]. Na początku 1946 roku w 2 bopchem zmniejszono liczbę żołnierzy o 43%^[3].

Pół roku później batalion ten przemianowano ponownie na 2 batalion miotaczy ognia i przydzielono go do OW Poznań. W połowie 1947 roku w 2 bmo zwiększono stan osobowy batalionu o 40%. Rok później miała miejsce następna zmiana etatu, która spowodowała dalsze zwiększenie liczebności stanu osobowego batalionu kolejne 18%^[4].

Reorganizacja wojsk chemicznych spowodowała, że ich stan osobowy uległ zmniejszeniu z 1077 żołnierzy w 1945 roku do 291 żołnierzy w 1948^[4].

Okres przyspieszonego rozwoju wojsk chemicznych

W 1949 roku jedyną samodzielną jednostką wojsk chemicznych był 2 batalion miotaczy ognia^[5]. W 1950 roku w OW Pomorze i OW Śląsk powstały okręgowe kompanie obrony przeciwchemicznej. 26 kopchem rozlokowano w Inowrocławiu, a 29 kopchem w Oleśnicy^[6]. Jesienią 1950 roku 2 batalion miotaczy ognia przeniesiono z Modlina do Orzysza, a pół roku później przeformowano go na nowy etat zwiększający liczbę żołnierzy z 261 do 322. Zreorganizowano też samodzielne kompanie obrony przeciwchemicznej. W 1952 roku, na bazie kompanii obrony przeciwchemicznych sformowano 26. i 29 bataliony obrony przeciwchemicznej o stanie 278 żołnierzy. 2 batalion miotaczy ognia przeformowano na nowy etat o stanie osobowym 370 żołnierzy^[6].

Na początku 1953 roku przeprowadzono redukcję wojska. 2 batalion miotaczy ognia został zmniejszony do 275 żołnierzy^[6].

Liczba żołnierzy w wojskach chemicznych zwiększyła się z 291 na początku 1949 roku do 1136 w 1952 roku. Wprowadzona w 1953 roku redukcja spowodowała zmniejszenie stanu osobowego tych wojsk do 987 żołnierzy^[6].

Przypisy

Bibliografia

• Wacław Jurgielewicz [red.]: Polski czyn zbrojny w II wojnie światowej. Tom 3. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1973.
• Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
• Antoni Karnowski: Pomorski Okręg Wojskowy 1945-1989. Zarys dziejów. Bydgoszcz: Prasowe Zakłady Graficzne, 1989. ISBN 83-7003-475-6.
• Ireneusz Nowak: Wybrane problemy historii polskiej techniki wojskowej XX wieku. Sprzęt i środki wojsk chemicznych. T. 2. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2001. ISBN 83-88062-81-6.
• Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy: przekształcenia organizacyjne, 1945-1956. Warszawa: Wydawnictwo TRIO: Instytut Pamięci Narodowej, 2003. ISBN 83-88542-53-2.
• Franciszek Puchała: Budowa potencjału bojowego Wojska polskiego 1945-1990. Obszary szpiegowskich działań. Warszawa: Fundacja "Historia i Kultura", 2013. ISBN 978-83-11-12800-2.
• Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek. Materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r. Praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.