Wojska inżynieryjne

Plakat „Nie dotykaj niewypałów”, Muzeum Wojsk Inżynieryjnych we Wrocławiu
Rozbrajanie niemieckiego pocisku moździerzowego 600 mm przez polskich saperów podczas Powstania Warszawskiego

Wojska inżynieryjne (saperzy, wojska saperskie) – rodzaj wojsk przeznaczonych do inżynieryjnego zabezpieczenia działań wszystkich rodzajów sił zbrojnych i rodzajów wojsk. Wojska inżynieryjne wykonują najbardziej złożone prace wymagającego specjalistycznego przygotowania i zastosowania różnorodnego sprzętu inżynieryjnego.

Wojska inżynieryjne w Polsce

W zależności od przeznaczenia dzielą się na pododdziały, oddziały i związki taktyczne: saperskie, pontonowe, desantowo-przeprawowe, inżynieryjno-drogowe, wojska kolejowe, maszyn inżynieryjnych i in. W zależności od podporządkowania rozróżnia się pododdziały (oddziały) organiczne wchodzące w skład oddziałów i związków taktycznych wojsk lądowych (sił lądowych), armijne, frontowe, marynarki wojennej, lotnictwa (wcześniej również: wojsk obrony powietrznej kraju, wojsk lotniczych)[1].

Dzień Sapera jest obchodzony w Polsce 16 kwietnia w rocznicę forsowania Odry i Nysy Łużyckiej.

Wojska inżynieryjne w II RP

Łódź saperska z okresu II RP w Muzeum Polskiej Techniki Wojskowej
Kamień na cześć saperów Ludowego Wojska Polskiego w Drozdowie

W Armii Polskiej w okresie międzywojennym zorganizowano dziesięć pułków saperów (po trzy bataliony w każdym, po jednym batalionie przydzielonym do pułku piechoty), dwa bataliony specjalne (mostowy i maszynowy – później przemianowany na elektrotechniczny) oraz trzy pułki saperów kolejowych (trzeci rozwiązano jednak w 1924 r.). W latach 1927-1928 na bazie pozostałych dwóch pułków saperów kolejowych sformowano 1 Dywizjon Pociągów Pancernych i 2 Dywizjon Pociągów Pancernych. W maju 1929 roku następuje radykalna reorganizacja wojsk inżynieryjnych, osłabiająca ich pozycję i znaczenie. Rozwiązano dwa pułki, a pozostałe przemianowano na bataliony; obydwa pułki saperów kolejowych przemianowano na bataliony mostów kolejowych. Zredukowano liczbę samodzielnych batalionów saperskich do 13 (średnio liczył on 40 oficerów i około 700 podoficerów i szeregowców). Jesienią 1934 r. nastąpiły dalsze zmiany w organizacji saperów.

Współczesne jednostki inżynieryjne w Polsce

Zarząd Inżynierii Wojskowej Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych

Polscy saperzy w Pakistanie
Patrol rozminowania podczas interwencji

Pułki

Bataliony saperów

Bataliony inżynieryjne

Bataliony drogowo-mostowe

Czołg mostowy BLG-67

Wyposażenie

Symbolika wojsk inżynieryjnych w Polsce

Przypisy

  1. Załęski 2018 ↓, s. 78.
  2. Dwóch oferentów w postępowaniu na mosty składane - Defence24, www.defence24.pl [dostęp 2021-04-17].
  3. W cieniu Leopardów 2 - Magnum-x, www.magnum-x.pl [dostęp 2021-04-17].
  4. Drugi do kompletu - Transporter Wsparcia Inżynieryjnego - DziennikZbrojny.pl, web.archive.org, 20 stycznia 2015 [dostęp 2021-04-17] [zarchiwizowane z adresu 2015-01-20].
  5. Odmłodzony MID, www.altair.com.pl [dostęp 2021-04-17] (ang.).
  6. Sześciu chętnych na mosty dla Wojska Polskiego, web.archive.org, 5 stycznia 2018 [dostęp 2021-04-17] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-05].

Bibliografia

  • Zdzisław Józef Cutter, Saperzy II Rzeczypospolitej, Agencja Reklamowo-Usługowa „PAT”, 2005
  • Karol Dideńko, Wojska Inżynieryjno-Saperskie LWP [i.e. Ludowego Wojska Polskiego] 1943-1945, Wyd. Min. Obrony Narodowej, 1978
  • Stanisław Koziej: Teoria sztuki wojennej. Warszawa: „Bellona”, 2011. ISBN 978-83-11-12122-5.
  • Marian Laprus [red.]: Leksykon wiedzy wojskowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979, s. 483. ISBN 83-11-06229-3.
  • Kazimierz Sobczak [red.]: Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975, s. 680.
  • Józef Urbanowicz [red.]: Mała encyklopedia wojskowa. Tom 3. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971, s. 520.
  • Krzysztof Załęski: Siły zbrojne. Teoria i praktyka funkcjonowania. Warszawa: Dyfin SA, 2018. ISBN 978-83-8085-693-6.

Media użyte na tej stronie

LWP kurtki sapmost.png
LWP - barwy broni na kołnierze kurtek, obowiązujące od stycznia 1945 - saperzy mostowi i elektrotechnicy
Warsaw Uprising by Lokajski - Sappers - 3481.jpg
Powstanie warszawskie: Rozbrajanie przez saperów niewybuchu pocisku moździerzowego 600 mm, który przebił kilka pięter kamienicy i utkwił w piwnicach "Adrii" przy ulicy Moniuszki 10.
Spec saper.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
Engineers troops specialist
Patka sap.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Patka saperów (na kołnierz) wprowadzona w Wojsku Polskim w Anglii w 1941
Winz9.jpg
Autor: Polish Armed Forces, Licencja: Attribution
Most towarzyszący BLG-67M2
Plakat - nie dotykaj niewypalow.jpg
Autor: American1990, Licencja: CC BY 3.0
Plakat "Nie dotykaj niewypałów"; Muzeum Wojsk Inżynieryjnych we Wrocławiu, ul. Obornicka 108
Proporczyk sap.png
Autor: Kerim44, Licencja: CC BY-SA 4.0
LWP Proporczyk saperów
Topola-S.jpg
Autor: Stiopa, Licencja: CC BY-SA 4.0
2 Stargardzki Batalion Saperów, patrol rozminowania nr 3, podczas interwencji w Gorzowie Wlkp. Saperzy korzystają z pojazdu saperskiego Topola-S na podwoziu Iveco Daily zbudowanego przez AMZ Kutno.
Drozdowo kamień saperów 01.jpg
Autor: Zala, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kamień na cześć saperów w Drozdowie.
Oznaka wojsk inżynieryjnych.JPG
Autor: Rommanesco, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaka wojsk inzynieryjnych
Engineers Pakistan.jpg
Autor: unknown, Licencja: Attribution
Lap sap IIRP.png
Łapka saperów na kołnierz kurtki - II RP