Wola Łagowska

Artykuł

50°45′9″N 21°4′34″E

- błąd

39 m

WD

50°41'N, 21°1'E, 50°45'32.54"N, 21°4'54.84"E

- błąd

19747 m

Odległość

1 m

Wola Łagowska
wieś
Ilustracja
Pomnik krzyża w Woli Łągowskiej
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

kielecki

Gmina

Łagów

Liczba ludności (2019)

535[1]

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

26-025[2]

Tablice rejestracyjne

TKI

SIMC

0248131[3]

Położenie na mapie gminy Łagów
Mapa konturowa gminy Łagów, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Wola Łagowska”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Wola Łagowska”
Położenie na mapie powiatu kieleckiego
Mapa konturowa powiatu kieleckiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Wola Łagowska”
Ziemia50°45′09″N 21°04′34″E/50,752500 21,076111

Wola Łagowska – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Łagów[4][3].

Była wsią biskupstwa włocławskiego w województwie sandomierskim w ostatniej ćwierci XVI wieku[5]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 756.

W roku 1992 mieszkało tu 511 osób, było 119 zagród i 744,59 ha gruntów. W czasie spisu powszechnego w 2011 r. naliczono 535 mieszkańców.

W skład sołectwa Wola Łagowska wchodzą: wieś Wola Łagowska oraz kolonie: Brzeziniec, Olszowiec, Pustka i Wola Łagowska-Zagościniec[6].

Części wsi

Integralne części wsi Wola Łagowska[4][3]
SIMCNazwaRodzaj
0248148Baraniecczęść wsi
0248154Kącikczęść wsi
0248160Kątyczęść wsi
0248177Kozie Górkiczęść wsi
0248183Nowa Wieśczęść wsi
0248190Olszowiecczęść wsi
0248208Stara Wieśczęść wsi

Historia

W 1356 r. Maczeyowa Wolya. Wtedy to Maciej, biskup włocławski, zezwolił kmieciowi Pawłowi na osadzenie, na prawie średzkim, wsi między Łagowem, Gęsicami, Sadkowem, Bardem i Czyżowem[7]. Zasadźca uzyskał 10 łanów lasu znajdującego się nad Michałową rzeką. Paweł dał za przywilej pewne pieniądze. Otrzymał trzeci denar zysków z kar, karczem, jatek itp.[8]

Biskupia nazwa wsi nie przyjęła się. W 1382 i w 1419 r. miejscowość wzmiankowana jako Pawłowa Wola. Z kolei w roku 1441 wymieniony With, sołtys de Lagowska Wola.

Według Długosza w Pawłowej Woli było 8 ½ łanów kmiecych,

z których dają czynsz w wysokości jednej grzywny, karczma z rolą i 3 zagrodników z rolami. Kmiecie pańszczyzny nie robią, odrabiają rocznie 4 dni pomocznego - po dwa przy orce i przy żniwach, zwożą kamienie do młyna, odrabiają łąkę biskupa, czynszu nie opłacą, płacą łącznie 1 wiardunek obiednego. Zagrodnicy płacą po 8 gr do 1 wiardunku. Dziesięcinę o wartości 6 grzywien oddawano biskupowi włocławskiemu. Sołectwo osadzone na dwóch łanach, dające dziesięcinę wartości 1 grzywny plebanowi w Łagowie. Sołtys ma obowiązek wyruszać na pospolite ruszenie oraz płacić 1 wiardunek obiednego.

Na początku XVI w. wieś miała 5 łanów osiadłych. Czynsz wynosił po ½ grosza, płacony w dwóch ratach oraz owsa po 6 korcy. Karczmarz płaci ½ gr. Całkowity dochód ze wsi wyniósł 5 grzywien. W roku 1510 sołectwo w Woli obejmowało 2 ½ łana. W rewizji dóbr biskupich z 1534 r. Łagowska Wola miała łanów osiadłych 6, pustych 4; kmiecie płacić winni czynsz w wysokości 24 groszy, 6 korczyków owsa, dawać 3 koguty i 30 jaj. Powinni rocznie odrabiać po 12 dni w dobrach biskupa. Zagrodników 3 płaci po 8, czwarty po 12, a karczmarz płaci po 24 groszy. Wójt obiednego opłacał 1 wiardunek.[8]

Regestr poborowy województwa sandomierskiego z roku 1578 wymienia tu 4 kmieci osadzonych na 4 łanach, 4 zagrodników z rolą, sołectwo zwane Gliasz, osadzone na 1 łanie. Dziesięcina ze wsi wyniosła 4 grzywny i 24 grosze.

Inwentarz z roku 1598 wyszczególnia 10. poddanych, sołectwo zwane Gładysz osadzone na 2 łanach oraz munera bez przywileju. Poza tym wymienia trzech kmieci, osadzonych na półłankach: wdowa Sławkowa, Bartłomiej Szocha i Jan Szocha płaciło po 48 groszy. Osadzeni na ćwierćłankach: Benedykt Klilian, Jan Kocziei, Stanisław Bartkowicz, Wojciech Łaszek, Andrzej Czerwiecz, Wojciech Bartkowicz, Mikołaj Sikora, płacili po 24 grosze. Przy wsi znajdowała się karczma, z której karczmarz płacił 24 grosze czynszu. Sześciu zagrodników płaciło po 18 groszy. Dziesięcina bywała wykazywana przy folwarku w Piórkowie. Całkowity dochód ze wsi wynosił: florenów 36 i 6 gr, kapłonów 14 oraz 3 kopy jaj. We wsi dwa młyny: pierwszy zwany Czerw, należący do młynarza Grzegorza, a drugi – Straszewski, należący do Szymona Strasza.

W materiałach osiemnastowiecznych zapisano, że w Woli było 25 dymów i dwór wójtowski z dwoma dymami. Na mapie Galicji Zachodniej wieś oszacowano na 39 domów, 40 mężczyzn i 10 koni[8].

W roku 1827 wieś rządowa licząca 40 domów i 294 mieszkańców. Pod koniec XIX w. miejscowość w Powiecie opatowskim, gmina i parafia Łagów. W 75. domach mieszkało 535 osób. Ziemia włościańska o powierzchni 1251., a rządowa 47 morgów[9].

W roku 1921 naliczono tu 108 budynków z przeznaczeniem mieszkalnym i 704 mieszkańców (338 mężczyzn i 366 kobiet). Wszyscy zadeklarowali narodowość polską i wyznanie rzymskokatolickie[10].

Grunty wsi były skomasowane w roku 1944[8].

Zabytki

  • dom drewniany, około 1920 r.
  • kapliczka słupowa, drewniana z 1 ćw. XX w. (przy skrzyżowaniu dróg Gęsice-Łagów)
  • krzyż-figura murowana, z 1911 r., z krucyfiksem, przy drodze do Łagowa[6]

Demografia

Wykres liczby ludności Woli Łagowskiej od 1827 roku[6]:

Przypisy

  1. Raport o stanie gminy w roku 2019. Stan ludności 31.12.2010 str. 14 [dostęp 2022-03-15]
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1477 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  4. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09]. 
  5. Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku. ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1993, s. 112.
  6. a b c Uwarunkowania wynikające z miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy Łagów, s. 55-57, dostęp: 21 sierpnia 2011 r.
  7. P. Kacprzak, Nadleśnictwo Łagów 200 lat administracji leśnej, Nadleśnictwo Łagów, 2010.
  8. a b c d Strona internetowa Gminy Łagów, dostęp: 21 sierpnia 2011 r.
  9. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, tom V, s. 575.
  10. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie pierwszego powszechnego spisu ludności z dnia 30 września 1921 r., Województwo kieleckie, Powiat Opatów, Gmina Łagów.

Media użyte na tej stronie

Świętokrzyskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 51.4 N
  • S: 50.1N
  • W: 19.6 E
  • E: 22 E
Kielce County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kielce County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 51.08 N
  • S: 50.52 N
  • W: 20.08 E
  • E: 21.21 E
WolaLagowPomnikKrzyz1.jpg
Autor: Andrzejs32, Licencja: CC0
Pomnik-krzyż w Woli Łagowskiej.