Wola Uhruska
| Artykuł | 51°19′20″N 23°37′30″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 51°19'0.1"N, 23°37'59.9"E, 51°19'N, 23°34'E |
| - błąd | 14 m |
| Odległość | 894 m |
| wieś | |
 Siedziba Urzędu Gminy w Woli Uhruskiej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna | 82 |
| Kod pocztowy | 22-230[3] |
| Tablice rejestracyjne | LWL |
| SIMC | 0110645 |
Położenie na mapie gminy Wola Uhruska _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Wola Uhruska") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu włodawskiego  | |
 51°19′20″N 23°37′30″E/51,322222 23,625000 | |
Wola Uhruska – wieś położona w województwie lubelskim, w powiecie włodawskim, w gminie Wola Uhruska[4][5]. Leży przy drodze wojewódzkiej nr 816 Dorohusk – Włodawa i linii kolejowej Chełm – Włodawa, na wschodnim krańcu Łuku Uhruskiego. Jest rozlokowana na stoku tego wzniesienia należącego do makroregionu Polesie Wołyńskie. Miejscowość jest siedzibą gminy Wola Uhruska.
W latach 1947–1954 Wola Uhruska należała do gminy Sobibór, a w latach 1975–1998 do województwa chełmskiego. Do miejscowości należą przysiółki Nadbużanka i Stara Wieś – miejsce pierwotnej lokalizacji wsi oraz Choina i Zadwórki[6].
Historia
Miejscowość wzmiankowana po raz pierwszy w 1531 r. Początkowo wchodziła w skład dóbr uhruskich należących do rodu Uhrowieckich herbu Suchekomnaty i należała do parafii rzymskokatolickiej w Uhrusku. W 1799 r. właścicielami wsi byli: Feliks Ledóchowski, Julian Dzierżaniowski, Aleksander Iżycki, Józef Skomorowski i Karol Szaniawski. W 1827 r. miejscowość liczyła 29 domów i stu mieszkańców, do których należało 598 mórg ziemi. Według "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego" wieś liczyła 26 domów i 243 mieszkańców[7]. W 1887 r. do wsi doprowadzono linię kolejową Chełm–Brześć. W tym samym roku wybudowano też dworzec kolejowy. W 1900 r. miejscowość odwiedził car Mikołaj II, który w drodze powrotnej z Chełma do Petersburga wziął udział w odsłonięciu pomnika cara Aleksandra II. W 1920 r. z płyty piaskowca carskiego monumentu zbudowano nagrobek na mogile żołnierzy polskich poległych w wojnie z bolszewikami. W latach 1915, 1927 i 1935 wieś spustoszyły silne pożary. Po ostatnim z nich w części – Stara Wieś pozostało tylko kilku gospodarzy. Inni przenieśli się w pobliże stacji kolejowej, dając początek Nowej Wsi.
Dane ekspedycji etnograficznej pod kierownictwem Pawła Czubinskiego z lat 1869–1870 wykazały, że większość mieszkańców wsi stanowili grekokatolicy używający języka ukraińskiego [8].
Według spisu z 30 września 1921 r. miejscowość należała do gminy Sobibór. Posiadała 52 domy i 395 mieszkańców, w tym 184 mężczyzn oraz 211 kobiet, w tym 144 rzymskich katolików, 185 prawosławnych, 8 ewangelików i 58 wyznania mojżeszowego. 394 osoby deklarowały narodowość polską, a 1 inną.
W 1921 r. powołano do życia Spółkę Huta Szkła Nadbużanka. W roku 1928 hutnicy z własnych składek pobudowali kapliczkę – było to miejsce kultu religijnego, tutaj odprowadzano zmarłych, tutaj odbywały się majówki, obchodzono rocznice wydarzeń państwowych. W 1948 r. hutę upaństwowiono. W latach 1954–62 przeprowadzono jej gruntowną modernizację. Na początku lat 90. XX wieku huta została zamknięta.
21 lipca 1944 r. pod Wola Uhruska toczyły zacięte walki z Niemcami radzieckie jednostki 8 Armii Gwardii 1 Frontu Białoruskiego, które sforsowały tu Bug, zdobywając przyczółek obejmujący wsie Bytyń, Wola Uhruska, Uhrusk i Siedliszcze. Po drugiej wojnie światowej część mieszkańców pochodzenia ukraińskiego została wysiedlona do ZSRR. W 1946 r. w Woli Uhruskiej mieszkało 608 katolików oraz 103 wyznawców prawosławia. Według wykazu liczbowego ludności narodowości ukraińskiej zamieszkującej w 1947 r. powiat włodawski w Woli Uhruskiej było 7 rodzin i 20 osób tej narodowości.
W 1947 r. zorganizowany został ośrodek zdrowia, w którym zatrudniono lekarza i pielęgniarkę.
Według danych statystycznych z 1966 r. w gromadzie Wola Uhruska mieszkało 5337 osób, w tym w Woli Uhruskiej – 961 osób: 477 mężczyzn i 484 kobiety, a w Nadbużance – 321 osób, w tym 151 mężczyzn i 170 kobiet.
W latach 1982-1984 wybudowany został kościół rzymskokatolicki pw. Ducha Świętego. W 1986 erygowana została parafia.
W 2010 r. (według stanu z 12 marca) we wsi mieszkało 1756 osób[9].
Wspólnoty wyznaniowe
- Kościół rzymskokatolicki:
- parafia Ducha Świętego należąca do dekanatu Hańsk w diecezji siedleckiej.
- Świadkowie Jehowy:
- zbór Wola Uhurska (Sala Królestwa ul. Leśna 36)[10].
Atrakcje turystyczne
W miejscowości znajduje się m.in. stara wieża ciśnień i stary dom pożydowski z okresu dwudziestolecia międzywojennego. Około 500 metrów na wschód od miejscowości znajduje się rzeka Bug. Na jej starorzeczu została utworzona plaża z pomostem i altanką, w pobliżu której znajduje się posąg Świętowita. Można tam również wypożyczyć sprzęt rekreacyjny np. kajaki, czy rowery wodne. W okresie letnim są tam ratownicy WOPR.
W Woli Uhruskiej znajduje się Gminny Ośrodek Sportu i Rekreacji, gdzie można wypożyczać rowery, organizować ogniska, czy skorzystać z internetu. Latem organizowane tam są festyny m.in. "Nadbużańskie Klimaty" i "Kresy `92", na których są przedstawiane prace malarskie, czy też rzeźbiarskie, artystów nie tylko z Polski, ale także z Białorusi i Ukrainy. W 2008 roku w ramach programu "Moje boisko – Orlik 2012" powstał kompleks boisk. Jedno do piłki nożnej, a drugie wielofunkcyjne – do gry w koszykówkę, siatkówkę i tenisa.
Przypisy
- ↑ Wieś Wola Uhruska w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2018-11-13] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-05-17].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1480 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Główny Urząd Statystyczny, stat.gov.pl [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Uhruska Wola, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 758.
- ↑ Труды этнографическо-статистической экспедиціи въ Западно-Русскій Край / собран. П. П. Чубинскимъ. — С.-Петербургъ, 1872. — Т. 7: Евреи. Поляки. Племена немалорусскаго происхожденія. Малоруссы (статистика, сельскій бытъ, языкъ). — С. 371.
- ↑ A. Wawryniuk: Powiat włodawski. Historia, geografia, gospodarka, polityka, Chełm 2010, s. 629-631
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-20].
Bibliografia
- Gmina Wola Uhruska na tle Euroregionu Bug. Język i kultura, red. F. Czyżewski, Wola Uhruska 2003.
- A. Wawryniuk: Powiat włodawski. Historia, geografia, gospodarka, polityka, Chełm 2010, s. 629-631
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lublin Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 52.35 N
- S: 50.20 N
- W: 21.52 E
- E: 24.25 E
Wola Uhruska na mapie topograficznej Królestwa Polskiego z 1839 roku
Wola Uhruska (pow. włodawski) na mapie Rosji Zachodniej (Karte des westlichen Rußlands) z 1915 r.
.jpg)
(c) mamik / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Nowoczesny kościół w Woli Uhruskiej. Zabytkowy jest w sąsiednim Uhrusku
Autor: Jan Pešula, Licencja: CC0
Tourist train (diesel railcar SA134-016) at Uhrusk station (named after Uhrusk village but actually located in Wola Uhruska), on a Chełm to Włodawa route in Poland.
Autor: Ratomir Wilkowski, Rodzimowierca.PL, Licencja: CC BY-SA 3.0
Świętowit, Wola Uhruska 2020 r.
Wola Uhruska na mapie Carte de la Pologne divisée par provinces et palatinats et subdivisée par districts construite par J. A. B. Rizzi Zannoni, Paryż 1772
Autor: Ratomir Wilkowski, Rodzimowierca.PL, Licencja: CC BY-SA 3.0
Świętowit, Wola Uhruska 2020 r.
Uhrusk i okolice na mapie Galicji Zachodniej (Carte von West-Gallizien) Antona Mayera von Heldensfelda, 1808
Wola Uhruska na mapie Wojskowego Instytutu Geograficznego z 1933 r.
Wola Uhruska (Ziemia chełmska) na mapie Reymanna (XIX w.)