Wolf (wulkan)

Wolf
Ilustracja
Wulkan Wolf w 1978 roku
Państwo Ekwador
Prowincja Galapagos
PołożenieIsabela
Wysokość1710[1] m n.p.m.
Dane wulkanu
Rok erupcji2015
Typ wulkanuwulkan tarczowy
Aktywnośćwulkan czynny
Położenie na mapie Galapagos
Mapa konturowa Galapagos, po lewej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Wolf”
Położenie na mapie Oceanu Spokojnego
Mapa konturowa Oceanu Spokojnego, blisko prawej krawiędzi znajduje się czarny trójkącik z opisem „Wolf”
Ziemia0°02′00″N 91°20′00″W/0,033333 -91,333333
Zdjęcie satelitarne wulkanu Wolf wykonane przez satelitę Landsat 7, 2001

Wolf – czynny wulkan tarczowy, położony w północnej części wyspy Isabeli, w archipelagu Galapagos.

Najwyższy szczyt archipelagu, wznoszący się na wysokość 1707 m n.p.m. Na jego stokach żyje endemiczny gatunek dużej jaszczurki z rodziny legwanowatych (Iguanidae) – Conolophus marthae.

Nazwa

Wulkan został nazwany na cześć niemieckiego przyrodnika Theodora Wolfa, który badał wyspy Galapagos w XIX wieku[1]. Wulkan nazywany również bywa „Mount Whiton”[2].

Opis

Wolf (1707 m n.p.m.) jest najwyższym szczytem archipelagu Galapagos[1][3].

Położony jest na równiku, na północnym krańcu największej wyspy archipelagu – Isabeli[1][3]. Jest jednym z sześciu wulkanów na tej wyspie[4].

Wolf jest czynnym wulkanem tarczowym[4]. Jego stoki o nachyleniu sięgającym 35° są bardziej strome niż innych wulkanów na Isabeli[1]. Jego kaldera o wymiarach 6 x 5 km ma 700 m głębokości[4] – jest najgłębszą na wyspach[1]. Po zachodniej stronie kaldery, 450 m nad jej dnem, znajduje się ławka (4 x 1 km[4]), w większości pokryta zastygłą lawą po wybuchu w 1982 roku[1]. Zastygłe strumienie lawy biegną w kierunku południowo-wschodnim aż do oceanu[5]. Jest to w głównej mierze lawa typu aa[4].

Wegetacja występuje po stronie zachodniej i północnej, pomiędzy zastygłymi strumieniami lawy po starszych wybuchach[5]. Występuje tu endemiczny gatunek dużej jaszczurki z rodziny legwanowatych (Iguanidae) – Conolophus marthae, odkryty w 1986 roku a opisany w 2009 roku[6][7][5][8].

Erupcje

Erupcje miały miejsce w latach: 1797, 1800, 1849, 1859, 1925, 1933, 1935, 1938, 1948, 1963, 1982 i 2015[9].

Wybuch Wolf z 1797 roku był pierwszym historycznie udokumentowanym na wyspach Galapagos[9]. Ostatnia erupcja została odnotowana w maju 2015 roku[9]. Wulkan wyrzucił wówczas gazy i popioły na wysokość 15 km, a lawa spływała po jego wschodnich i południowo-wschodnich stokach, sięgając wód oceany[10].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g Global Volcanism Program. Department of Mineral Sciences. National Museum of Natural History. Smithsonian Institution: Wolf – General Information (ang.). 2016. [dostęp 2016-09-10].
  2. ↑ Global Volcanism Program. Department of Mineral Sciences. National Museum of Natural History. Smithsonian Institution: Wolf – Synonyms & Subfeatures (ang.). 2016. [dostęp 2016-09-10].
  3. ↑ a b Isabela (ang.). W: Galapagos.org [on-line]. [dostęp 2016-09-10].
  4. ↑ a b c d e Dennis J. Geist, Terry R. Naumann, Jared J. Standish, Mark D. Kurz, Karen S. Harp, Wiliam M. White i Daniel J. Fornari. Wolf Volcano, Galápagos Archipelago: Melting and Magmatic Evolution at the Margins of a Mantle Plume. „Journal of Petrology”. 11 (46), s. 2197-2224, November 2005. DOI: 10.1093/petrology/egi052 (ang.). 
  5. ↑ a b c NASA Earth Observatory: Wolf Volcano, Galapagos Islands (ang.). [dostęp 2016-09-10].
  6. ↑ Gabriele Gentile, Howard Snell. Conolophus marthae sp.nov. (Squamata, Iguanidae), a new species of land iguana from the Galápagos archipelago. „Zootaxa”, s. 1–10, 2009. 2201. ISSN 1175-5334 (ang.). [dostęp 2016-09-10]. 
  7. ↑ G. Gentile, Conolophus marthae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2016-09-10] (ang.).
  8. ↑ Galapagos Conservancy: Iguanas and Lizards (ang.). W: Galapagos.org [on-line]. [dostęp 2016-09-10].
  9. ↑ a b c Global Volcanism Program. Department of Mineral Sciences. National Museum of Natural History. Smithsonian Institution: Wolf – Eruptive History (ang.). 2016. [dostęp 2016-09-10].
  10. ↑ NASA Earth Observatory: Eruption of Wolf Volcano Continues (ang.). [dostęp 2016-09-10].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Pacific Ocean laea relief location map.jpg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Relief location map of Pacific_Ocean.
  • Projection: Lambert azimuthal equal-area projection.
  • Area of interest:
  • N: 60.0° N
  • S: −80.0° N
  • W: −260.0° E
  • E: −70.0° E
  • Projection center:
  • NS: −10.0° N
  • WE: −165.0° E
  • GMT projection: -JA-165.0/-10.0/180/19.998266666666666c
  • GMT region: -R-320.2519138145009/-12.459450078533589/-5.473602099069988/26.40516525873812r
  • GMT region for grdcut: -R-325.0/-90.0/-5.0/74.0r
  • Relief: SRTM30plus.
  • Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Flag of Ecuador.svg
Made by author of Xramp, first uploaded by Denelson83 as Flag of Ecuador.svg, modifications by Husunqu.
U+25B2.svg
Black up-pointing triangle ▲, U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
Wolf Volcano 1978.jpg
Wolf volcano on Isabela Island, Galápagos Islands, Ecuador
Wolf volcano.jpg
Wolf Volcano, Isabela Island, Galapagos

NASA image created by Jesse Allen, using Landsat data provided by the United States Geological Survey. Caption by Michon Scott.

Instrument:

Landsat 7 - ETM+