Wolfgang Petersen
Wolfgang Petersen (2006) | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód | reżyser, scenarzysta, producent filmowy |
Lata aktywności | 1965–2016 |
Odznaczenia | |
Wolfgang Petersen (ur. 14 marca 1941 w Emden, zm. 12 sierpnia 2022 w Brentwood[1]) – niemiecki reżyser filmowy, producent i scenarzysta. Nominowany do Oscara za najlepszą reżyserię i za scenariusz adaptowany oraz nagrody BAFTA dla filmu zagranicznego za dramat wojenny Okręt (Das Boot, 1981)[2] o losach załogi jednego z U-Bootów podczas II wojny światowej.
Życiorys
Wczesne lata
Urodził się w Emden[3] w Niemczech. W wieku 11 lat zdecydował, że chce zostać filmowcem[4]. W latach 1953–1960 uczęszczał do szkoły naukowej im. Jana Bugenhagena w Hamburgu, gdzie nakręcił kamerą swoje pierwsze filmy 8 mm[5]. Na początku lat 60. pracował jako aktor i reżyser w teatrze im. Ernsta Deutscha w Hamburgu[6]. W latach 1966–1970 studiował w Niemieckiej Akademii Filmu i Telewizji w Berlinie[4].
Kariera
W 1965 zrealizował czarno-biały film telewizyjny NDR Miasto na palach (Stadt auf Stelzen)[7]. Reżyserował też filmy krótkometrażowe, w tym Czerwona flaga (Die rote Fahne, 1968), Nie ja (Ich nicht, 1969) i Jedno z nas dwojga (Der Eine - der Andere, 1969). Następnie zrealizował dramat Zabiję cię Wolf (Ich werde dich töten, Wolf, 1971) z udziałem Wolfa Rotha[8]. W latach 1971–1977 wyreżyserował sześć odcinków serialu kryminalnego ARD Tatort, do którego napisał również scenariusz[9]. Za reżyserię dreszczowca sensacyjnego Któryś z nas (Einer von uns beiden, 1974) z Jürgenem Prochnowem otrzymał Niemiecką Nagrodę Filmową w kategorii najlepszy nowy reżyser[10]. Jego kolejny film – dramat Konsekwencja (Die Konsequenz, 1977) poruszał temat homoseksualizmu i wywołał skandal, gdy BR odmówił jego emisji w ARD z tego powodu, a w rezultacie film trafił do kin[11].
Po międzynarodowym sukcesie dramatu wojennego Okręt (Das Boot, 1981), Petersen zyskał świetną pozycję w Hollywood. Zanim jednak wyemigrował do Los Angeles w 1986, nakręcił kolejny hit kasowy w Niemczech, który do dziś cieszy się statusem filmu kultowego – anglojęzyczny film fantasy Niekończąca się opowieść (Die unendliche Geschichte, 1983), oparty na powieści dla młodzieży pod tym samym tytułem autorstwa Michaela Ende, za który zdobył nagrodę Bambi[10].
W swojej własnej firmie produkcyjnej Radian Productions w kooperacji z Amerykanami zrealizował dramat fantastycznonaukowy Mój własny wróg (Enemy Mine, 1985), który był nominowany do nagrody Saturna w kategorii najlepszy film science fiction i Hugo w kategorii najlepsza prezentacja dramatyczna. W jego dramacie kryminalnym Okruchy wspomnień (Shattered, 1991) w obsadzie znaleźli się: Tom Berenger, Greta Scacchi, Bob Hoskins, Joanne Whalley-Kilmer i Corbin Bernsen[12]. Jego sensacyjny dramat kryminalny Na linii ognia ( In the Line of Fire, 1993) z Johnem Malkovichem i Clintem Eastwoodem odniósł wielki sukces kasowy. Podobnie jak dramat sensacyjny Epidemia (Outbreak, 1995) z Dustinem Hoffmanem, Rene Russo i Morganem Freemanem, który przyniósł nagrodę Bambi[10]. Hitem kinowym okazał się też Air Force One (1997) z Harrisonem Fordem, za który otrzymał nagrodę Bambi za reżyserię[10]. W 2001 został okrzyknięty reżyserem roku ShoWest, po premierze przebojowego dramatu przygodowego akcji Gniew oceanu (The Perfect Storm, 2000)[4]. Zaproponowano mu szansę wyreżyserowania Sumy wszystkich strachów (2002), ale odmówił[13].
Życie prywatne
W latach 1970–1978 był żonaty z aktorką Ursulą Sieg, z którą miał syna Daniela (ur. 21 października 1968)[14]. W 1978 zawarł związek małżeński z Marią–Antoinette Borgel, niemiecką koordynatorką scenariuszy i asystentką reżysera[14].
Śmierć
Zmarł 12 sierpnia 2022 w Brentwood na raka trzustki, w wieku 81 lat[15].
Filmografia
Rok | Tytuł | Reżyser | Scenarzysta | Producent |
---|---|---|---|---|
1965 | Miasto na palach (Stadt auf Stelzen, TV) | |||
1968 | Czerwona flaga (Die rote Fahne, krótkometrażowy) | |||
1969 | Nie ja (Ich nicht, krótkometrażowy) | |||
1969 | Jedno z nas dwojga (Der Eine - der Andere, krótkometrażowy) | |||
1971 | Zabiję cię Wolf (Ich werde dich töten, Wolf) | |||
1971–1977 | Tatort (Miejsce zbrodni, serial) | |||
1972 | Anna und Totò (TV) | |||
1973 | Smog (TV) | |||
1973 | Van der Valk und die Reichen (TV) | |||
1974 | Któryś z nas (Einer von uns beiden) | |||
1974 | Aufs Kreuz gelegt (TV) | |||
1975 | Die Stadt im Tal (TV) | |||
1975 | Stellenweise Glatteis (TV) | |||
1976 | Hans im Glück (TV) | |||
1976 | Vier gegen die Bank (TV) | |||
1977 | Planübung (TV) | |||
1977 | Konsekwencja (Die Konsequenz, TV) | |||
1978 | Czarne i białe jak dnie i noce (Schwarz und weiß wie Tage und Nächte, TV) | |||
1981 | Okręt (Das Boot) | |||
1984 | Niekończąca się opowieść (Die unendliche Geschichte) | |||
1985 | Mój własny wróg (Enemy Mine) | |||
1985 | Okręt (Das Boot, miniserial) | |||
1991 | Okruchy wspomnień (Shattered) | |||
1993 | Na linii ognia ( In the Line of Fire) | |||
1995 | Epidemia (Outbreak) | |||
1997 | Air Force One | |||
2000 | Gniew oceanu (The Perfect Storm) | |||
2001–2003 | Tajne akcje CIA (The Agency, serial) | producent wykonawczy | ||
2004 | Troja (Troy) | |||
2006 | Posejdon (Poseidon) | |||
2016 | Jak rozbić bank (Vier gegen die Bank) |
Przypisy
- ↑ Jake Coyle : Wolfgang Petersen, blockbuster filmmaker of 'Das Boot,' dies (ang.). „The Washington Post”, 2022-08-16. [dostęp 2022-08-17].
- ↑ Wolfgang Petersen Awards (ang.). AllMovie. [dostęp 2022-08-17].
- ↑ Wolfgang Petersen Biography (1941-) (ang.). Film Reference. [dostęp 2022-08-17].
- ↑ a b c Wolfgang Petersen Biography (ang.). „TV Guide”. [dostęp 2022-08-17].
- ↑ Wolfgang Petersen (1941–2022) (niem.). filmportal.de. [dostęp 2022-08-17].
- ↑ Hal Erickson: Wolfgang Petersen Biography (ang.). AllMovie. [dostęp 2022-08-17].
- ↑ Michael Bock Bergfelder: The Concise Cinegraph: Encyclopaedia of German Cinema. Berghahn Books, 2009, s. 360. ISBN 978-0-85745-565-9.
- ↑ Ich werde dich töten, Wolf (1971) (niem.). filmportal.de. [dostęp 2022-08-17].
- ↑ Wolfgang Petersen (niem.). Moviepilot.de. [dostęp 2022-08-17].
- ↑ a b c d Wolfgang Petersen Awards (ang.). FamousFix.com. [dostęp 2022-08-17].
- ↑ Wolfgang Petersen biografie (niem.). FILMSTARTS.de. [dostęp 2022-08-17].
- ↑ Shattered (1991) (ang.). Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-08-17].
- ↑ Wolfgang Petersen Trivia (ang.). FamousFix.com. [dostęp 2022-08-17].
- ↑ a b Wolfgang Petersen Relationships (ang.). FamousFix.com. [dostęp 2022-08-17].
- ↑ Benjamin VanHoose: Director Wolfgang Petersen Dead at 81 (ang.). „People”, 2022-08-16. [dostęp 2022-08-17].
Linki zewnętrzne
- Wolfgang Petersen w bazie IMDb (ang.)
- Wolfgang Petersen w bazie Filmweb
- Wolfgang Petersen w bazie Notable Names Database (ang.)
- ISNI: 0000 0001 2282 4615
- VIAF: 84318625
- LCCN: n88612928
- GND: 118874292
- NDL: 00472975
- LIBRIS: 53hlt0rp3qgc5qh
- BnF: 13770282z
- SUDOC: 059361786
- NLA: 40652844
- NKC: jx20050419043
- BNE: XX1264696
- NTA: 071251065
- BIBSYS: 90933292
- CiNii: DA08116632
- PLWABN: 9810555693805606
- NUKAT: n2008153921
- J9U: 987007333043505171
- CANTIC: a10639457
- KRNLK: KAC201223907
- LIH: LNB:929;=ol
- WorldCat: lccn-n88612928
Media użyte na tej stronie
Autor: MGalloway (WMF), Licencja: CC BY-SA 3.0
A tickmark icon included in the OOjs UI MediaWiki lib.
Autor: MGalloway (WMF), Licencja: CC BY-SA 3.0
A tickmark icon included in the OOjs UI MediaWiki lib.
Autor: S Pakhrin from DC, USA, Licencja: CC BY 2.0
P1090730