Wolframit

Wolframit

Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	wolframian żelaza i manganu ((Fe,Mn)[WO4])
Twardość w skali Mohsa	5–5,5
Przełam	nierówny
Łupliwość	doskonała
Pokrój kryształu	tabliczkowy, słupkowy, igiełkowy
Układ krystalograficzny	jednoskośny
Gęstość minerału	7,14–7,54 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	brunatna, brunatnoczarna, czarna, niekiedy czerwonobrunatna
Rysa	brunatna, brunatnoczarna, czarna
Połysk	półmetaliczny, tłusty

(c) Rob Lavinsky, iRocks.com – CC-BY-SA-3.0

Wolframit – minerał z gromady wolframianów, jeden z najważniejszych minerałów wolframu^[1]. Należy do minerałów rozpowszechnionych tylko w niektórych regionach Ziemi.

Nazwa pochodzi od niem. Wolf = wilk i Rahm = brud, kopeć, piana, jak pogardliwie nazwano ten minerał, znalazłszy go w miejscu, w którym spodziewano się znaleźć cynę: (piana), była używana przez niemieckich górników; nawiązuje do trudności (tworzenie piany), jakie napotykano przy wytopie cyny z rudy zawierającej domieszki wolframitu (J.G. Wallerius, 1747 r.)^[2].

Współcześnie w literaturze fachowej spotyka się zdecydowane opinie wskazujące, że zamiast nazywania minerałów o składzie (Fe,Mn)[WO₄] wolframitem (bez ustalania zawartości żelaza i manganu), minerały te powinno się klasyfikować bądź jako hübneryt (MnWO₄), bądź jako ferberyt (FeWO₄)^[2].

Charakterystyka

Właściwości

Tworzy kryształy tabliczkowe, słupkowe, igiełkowe, często wykazujące wyraźne, podłużne zbrużdżenia. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, tabliczkowych, płytkowych. Jest kruchy, nieprzezroczysty, stanowi ogniwo pośrednie ciągłego szeregu izomorficznego: ferberyt – hübneryt, w którym żelazo i mangan mogą się wzajemnie dowolnie zastępować.

Występowanie

Występuje w żyłach hydrotermalnych wysokotemperaturowych oraz w niewielkich ilościach w pegmatytach.

Miejsca występowania:

• Na świecie: Włochy, Malezja, USA, Austria, Niemcy, Hiszpania, Portugalia, Rumunia, Peru

• W Polsce: w granitach Paszkowic k. Jawora, w pegmatytach karkonoskich Szklarskiej Poręby.

Zastosowanie

• główna ruda wolframu – 76,5% WO₃ (twarde stopy do produkcji narzędzi i płyt pancernych),
• włókna wolframowe mają zastosowanie w żarówkach (wolfram topi się w temp. 3410 °C),
• stosowany do urządzeń pomiarowych, aparatów rentgenowskich,
• stosowany do produkcji niektórych barwników.

Przypisy

Bibliografia

• G.G. Gormaz, J.J. Casanovas: Atlas mineralogii. Wiedza i życie, 1992.
• R. Hochleitner: Minerały i kryształy. Muza, 1994.
• W. Heflik, L. Natkaniec-Nowak: Minerały Polski. Antykwa, 1998.
• J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów. Videograf II, 2003.
• W. Schumann: Minerały świata. Oficyna Wydawnicza „Alma – Press”, 2003.

Linki zewnętrzne

• Artykuł o wolframicie na stronie Webmineral.com (ang.)
• wolframit na stronie Mindat.org (ang.)

Ta sekcja od 2021-06 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.