Wolimirzyce

Wolimirzyce

wieś
Fragment miejscowości
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Powiat	świebodziński
Gmina	Szczaniec
Liczba ludności (2006)	136
Strefa numeracyjna	68
Tablice rejestracyjne	FSW
SIMC	0914527
Położenie na mapie gminy Szczaniec Wolimirzyce
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Wolimirzyce
Położenie na mapie województwa lubuskiego Wolimirzyce
Położenie na mapie powiatu świebodzińskiego Wolimirzyce
52°13′29″N 15°39′19″E/52,224722 15,655278
Strona internetowa

Wolimirzyce – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie świebodzińskim, w gminie Szczaniec.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Historia

Pierwsze wzmianki o Wolimirzycach pojawiły się w źródłach dość późno, dopiero na początku XVI wieku. Pierwotna słowiańska nazwa wsi to Warmulewo, następnie przekształcona w Walmersdorf. Pierwszym znanym dziedzicem wsi był Jerzy, a następnie Jan Samuel i Wolff (1680 r.) Samuel i Wolff wiedli spory z proboszczami w Szczańcu w sprawie opłat kościelnych. Od 1720 roku właścicielem dóbr była rodzina von Maxen, najpierw kapitan Karol Andrzej, który wybudował w wiosce w 1721 roku dwór, a następnie Fryderyk Wilhelm, Aleksander i Beata von Schkopp, z domu Maxen. Maxenowie byli w połowie XVIII wieku największymi w okręgu dostawcami wełny na targi w Świebodzinie. W 1828 majątek kupił Juliusz Mandel i na tej podstawie otrzymał tytuł szlachecki. Jako deputowany powiatu popierał budowę nowej linii kolejowej przez obszar świebodziński. Po nim dziedziczyli jego synowie: Maksymilian i Hermann. Ten ostatni z powodu trudności finansowych sprzedał majątek porucznikowi Maxowi von Kracht w 1894 roku.

Grób Maksymiliana von Mandel oraz jego rodziny zlokalizowany jest w pobliskim lesie - 52° 13' 15,69"N 15° 40' 07,75"E

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest^[1]:

• dom na folwarku, z XVIII wieku/XIX wieku.

Szkoła

W XVII wieku utworzenie szkoły i dbanie o nią było obowiązkiem miejscowego proboszcza. Najwcześniejsza wzmianka dotyczącą szkolnictwa w Wolimirzycach pochodzi z 1867 r.i wskazuje nam, że do tutejszej szkoły uczęszczało 73 uczniów. Z Kroniki Rozwoju Oświaty w powiecie świebodzińskim z lat 1945- 1965 dowiadujemy się kto wówczas nauczał w wiejskiej szkole. W styczniu 1946 r. powstaje we wsi szkoła (w budynku dawnej szkoły niemieckiej), a naucza w niej pan Feliks Kazimierczak. Były wtedy trzy klasy dla 45 uczniów, później powstała także klasa czwarta. W 1950-1951 były już dwie nauczycielki - pani Eugenia Śmielska i pani Anna Kałek, rok 1952 pani Janina Starzyńska; 1960-1961 powstała klasa piąta i zatrudniono kolejną nauczycielkę panią Eugenię Kadajską. W roku szkolnym 1964-1965 pracuje jedna nauczycielka: pani Józefa Rutkowska. Po zamknięciu szkoły w Wolimirzycach dzieci uczęszczały do szkoły podstawowej w Smardzewie.

Kościół

We wsi istniał kościół Świętego Krzyża zbudowany z drewna. W 1670 r. kościół był przebudowany, a w 1856 r. ze względu na zły stan techniczny rozebrany. Z pozostałego po kościele drewna zbudowano dzwonnice w pobliżu cmentarza w centrum wsi, której używano przy okazji pogrzebów, świąt i jako alarm w czasie pożaru i innych niebezpieczeństw. Następnie dzwon został oddany do Opalewa. Od 1650 Wolimirzyce należały do parafii Szczaniec, a msze były odprawiane co drugą niedziele. Duszpasterz ze Szczańca głosił kazania w Wolimirzycach, Kielczu i Dąbrówce Malej. W 1687 po śmierci proboszcza w Szczańcu patroni zapieczętowali kościół parafialny i przynależne kościoły w Wolimirzycach, Kiełczu, Dąbrówce Małej i Myszęcinie aby ich nie zdołał objąć archiprezbiter, który usilnie się o to starał. W 1688 r. pozwolono w nich predykantom protestanckim głosić kazania. W 1929 Wolimirzyce przydzielono do katolickiej parafii Opalewo. W 1901 r. lekarz okręgowy obejrzał cmentarz w Wolimirzycach i stwierdził, że powinien być zamknięty, natomiast ksiądz z Opalewa złożył zażalenie, że jest tam jeszcze 50 miejsc, ale mimo tego na wniosek lekarza i względy epidemiologiczne w 1908 cmentarz zamknięto. Właściciel ziemski udostępnił część swojej ziemi poza wsią i na swój koszt zbudował ogrodzenie.

Społeczność wsi

W XVII w. we wsi funkcjonowała karczma, która mogła swobodnie sprzedawać alkohol, gdyż miała na to zezwolenie. W domu gdzie obecnie mieszkają państwo Wojtylowie była piekarnia, a przez pewien czas także szkoła. We wsi był także rzeźnik, poczta, szewc, kowal, młynarz, zakład budowlany, leśniczy, ogrodnik, straż pożarna. Sąd mieścił się w Sulechowie.

Przypisy

Bibliografia

• A. Kościańska, G. Białonowicz, A. Wojtyło (red.), Wolimirzyce - dawniej i dziś, Zielona Góra, Wolimirzyce – Zielona Góra, 2008, ISBN 978-83-927916-0-7.