Wolinianie

Wolinianie (łac. Velunzani, Uelunzani) – plemię zachodniosłowiańskie zamieszkujące wyspę Wolin nad Zatoką Pomorską i ziemie przyległe, z głównym ośrodkiem w mieście Wolin.

Wyspa Wolin od strony morza
Figurka Świętowita z wyspy Wolin

Geograf Bawarski – anonimowy dokument z ok. 845 roku wymienia z nazwy plemię Wolinian, podając liczbę 70 zamieszkanych osad i miejscowości (łac. civitates)[1]. W porównaniu z innymi sąsiednimi plemionami słowiańskimi (Pomorzan, Wieletów) terytorium Wolinian było względnie małe, ale gęsto zaludnione, ponieważ szacuje się, że w XI wieku istniała jedna osada na cztery kilometry kwadratowe[2]. Wg niektórych historyków, było to najsilniejsze plemię pomorskie, co wynikało z kontrolowania wieloetnicznego emporium handlowego na terenie dzisiejszego miasta Wolin, znanego wówczas jako Jomsborg, Jumne, Julin lub Vineta[2].

Pod koniec X w. polscy książęta Mieszko I i Bolesław I Chrobry podbili część Pomorza, tocząc także walki z Wolinianami[2]. Duża część terytorium Wolinian została w 1043 roku zniszczona przez duńskiego króla Magnusa I Dobrego, który jednak nie zdołał opanować go całkowicie[3]. W połowie XI wieku zyski z handlu znacząco spadły z powodu załamania się politycznych rynków zbytu na terenie Polski. Wolinianie przyjmowali uchodźców politycznych z Danii, co spowodowało w 1098 roku najazd duńskiego króla Eryka I Zawsze Dobrego[3]. W latach 1121-1122 polski książę Bolesław III Krzywousty podbił Wolinian oraz Księstwo Pomorskie Warcisława I, a następnie w 1124 roku rozpoczął chrystianizację ludności, którą na miejscu prowadził przysłany przez Krzywoustego Otton z Bambergu[4]. W 1173 i 1184 roku Wolinianie zostali pokonani podczas kampanii wojskowych przeprowadzonych przez Duńczyków i utracili swoją niezależność[3].

Upamiętnienie

W dzisiejszych czasach w mieście Wolin corocznie od kilkudziesięciu lat odbywa się Festiwal Słowian i Wikingów, w ramach której urządzane są spotkania pasjonatów tzw. rekonstrukcji historycznej z całego świata.

Od 2003 roku działa Stowarzyszenie Centrum Słowian i Wikingów „Wolin-Jomsborg-Wineta”, które rozbudowuje skansen archeologiczny na wyspie Wolińska Kępa (rekonstrukcję wczesnośredniowiecznej zabudowy głównego grodu plemienia, Wolina, na podstawie oryginalnych obiektów mieszkalnych, rozpoznanych w trakcie wykopalisk archeologicznych) oraz prowadzi warsztaty rzemiosł dawnych w ramach tzw. żywej archeologii.

Przypisy

  1. Johannes Hoops, Herbert Jankuhn, Heinrich Beck, Reallexikon der germanischen Altertumskunde Band 23, Walter de Gruyter, 2003, p.261, ISBN 3-11-017535-5
  2. a b c Jan M Piskorski, Pommern im Wandel der Zeiten, s. 31, {{ISBN|83-906184-8-6}}
  3. a b c Filipowiak, Wladyslaw: Wollin - ein frühmittelalterliches Zentrum an der Ostsee, [w:] Wieczorek, Alfried; Hinz, Hans (eds.): Europas Mitte um 1000, Stuttgart 2000, ss. 152-155
  4. Jan M Piskorski, Pommern im Wandel der Zeiten, s.36, ISBN 83-906184-8-6

Bibliografia

  • Wolinianie – plemię pomorskie czy wieleckie?, [w:] (red.) G. Labuda, S. Tabaczyński, Studia nad etnogenezą Słowian i kultury Europy wczesnośredniowiecznej, t. II, Wrocław- -Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1988, s. 65–76
  • Piskorski J.M., Pomorze plemienne. Historia – Archeologia – Językoznawstwo, Poznań 2002
  • Filipowiak W., Wolinianie. Studium osadnicze, cz. 1: Materiały, Szczecin 1962

Zobacz też

Media użyte na tej stronie

Plemiona polskie.png
Autor: Poznaniak, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Mapa plemion polskich
Woliński Park narodowy - klif.jpg
Kawcza Góra w Wolińskim Parku Narodowym
Swietowit wolinski.jpg
Figurka Świętowita znaleziona w 1974 r. na wyspie Wolin