Wopytnaja

Wopytnaja Вопытная
Państwo	Białoruś
Obwód	witebski
Rejon	wierchniedźwiński
Sielsowiet	Bigosawa (Bigosowo)
Populacja (2009) • liczba ludności	48[1]
Położenie na mapie Białorusi (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Wopytnaja
55°51′12,90″N 27°43′01,89″E/55,853583 27,717192
Portal Białoruś

Wopytnaja (błr. Вопытная; ros. Опытная) – wieś na Białorusi, w rejonie wierchniedźwińskim obwodu witebskiego, około 10 km na północny zachód od Wierchniedźwińska.

Wopytnaja to wioska, na terenie której znajduje się ruina pałacu Bigosów oraz zabudowania gospodarcze folwarku Bigosów. Bigosów (Bigosowo^[2], Bigusowo^[3][4]) to historyczna nazwa agromiasteczka Bigosawa, którego centrum znajduje się około 2,5 km na południe od folwarku, nad rzeką Rosicą. W agromiasteczku jest stacja linii kolejowej Połock–Dyneburg.

Historia

Bigosów był niegdyś własnością Sapiehów, wchodząc w skład rozległych dóbr drujskich. Po I rozbiorze Polski w 1772 roku dobra te, wcześniej należące do województwa połockiego Rzeczypospolitej, znalazły się na terenie powiatu drysieńskiego guberni witebskiej Imperium Rosyjskiego.

Około 1824 roku Franciszek Sapieha sprzedał część dóbr wraz z Bigosowem Marcinowi Nitosławskiemu herbu Dołęga i w ręku jego potomków majątek pozostał do końca I wojny światowej.

W 1921 roku, po ustabilizowaniu się granicy polsko-radzieckiej Wopytnaja i Bigosów, będąc kilka km na północ od Dźwiny, znalazły się w ZSRR. Dźwina była rzeką graniczną II Rzeczypospolitej. Od 1991 roku – na terenie Białorusi.

Zabytki

Duży klasycystyczny pałac w Bigosowie (parę km na północ od centrum wsi) został wybudowany najprawdopodobniej przez Sapiehów na przełomie XVIII i XIX wieku. Był to budynek wzniesiony na planie prostokąta, na wysokim fundamencie, parterowy, z piętrowym pięcioosiowym ryzalitem w części centralnej i sześcioosiowymi skrzydłami bocznymi. Od frontu, na obu skrajnych częściach skrzydeł znajdowały się nieduże portyki wejściowe, każdy o dwóch parach kolumn, zwieńczone niewielkimi trójkątnymi szczytami. W centrum ryzalitu znajdował się nieduży balkon, nad ryzalitem – duży trójkątny szczyt. Od strony ogrodu sześciokolumnowy portyk i znajdujący się nad nim balkon z balustradą tralkową zajmowały całą szerokość ryzalitu zwieńczonego trójkątnym szczytem^[5].

Nieduży park składał się niegdyś z części regularnej, z gazonem i stawem ze sztuczną wyspą oraz położonej za dworem części krajobrazowej.

Obecnie pałac jest w ruinie^[2]. Według stanu na 1997 rok zachowała się kapliczka dworska oraz zabudowania gospodarcze z przełomu XIX i XX wieku: dwa spichlerze i stajnia, tworząca zamknięty czworobok budynków. W jednej z oficyn (obecnie w ruinie) znajdowało się przez pewien czas w XX wieku technikum weterynaryjne^[2].

Przypisy