World Trade Center (1973–2001)
.jpg) Widok na wieże WTC w marcu 2001 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | 180 Broadway |
| Architekt | Minoru Yamasaki |
| Wysokość całkowita | WTC1: 526,3 m |
| Wysokość do dachu | WTC1: 417,0 m |
| Kondygnacje | WTC1 i 2: 110 (przekątna piętra: 83 m) |
| Powierzchnia użytkowa | WTC1 i 2: 400 tys. m² |
| Rozpoczęcie budowy | WTC1: sierpień 1968 |
| Ukończenie budowy | WTC1: 23 grudnia 1970 |
| Zniszczono | 11 września 2001 |
| Właściciel | |
Położenie na mapie Manhattanu  | |
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych  | |
Położenie na mapie stanu Nowy Jork  (c) NordNordWest, CC BY 3.0 | |
Położenie na mapie Nowego Jorku  | |
 40°42′42″N 74°00′45″W/40,711667 -74,012500 | |
| Strona internetowa | |
World Trade Center, skrótowo WTC (pol. Światowe Centrum Handlu) – kompleks siedmiu budynków w dzielnicy Lower Manhattan w Nowym Jorku, w tym Twin Towers (bliźniacze wieże), zaprojektowany przez amerykańskiego architekta japońskiego pochodzenia Minoru Yamasakiego, któremu pomagał Antonio Brittiochi. Budowa rozpoczęła się 5 sierpnia 1966, a oficjalne otwarcie nastąpiło 4 kwietnia 1973. W Światowym Centrum Handlu było zatrudnionych około 25 tysięcy osób. Zostało ono zniszczone 11 września 2001 roku w wyniku zamachu terrorystycznego, o który NATO oskarżyło Al-Ka’idę[1].
Twin Towers
Bliźniacze wieże były głównymi częściami Światowego Centrum Handlu. Przez dwa lata od ukończenia były najwyższymi budynkami na świecie. Północna wieża mierzyła do dachu 417 metrów (wraz z masztem telewizyjnym 527 metrów), a południowa 415 metrów. Każda z wież liczyła 110 pięter, spośród których 8 tworzyło 4 dwupoziomowe piętra techniczne (7./8., 41./42., 75./76. i 108./109.). Na kondygnacjach 106 i 107 w WTC 1 znajdowała się najbardziej dochodowa restauracja w Stanach Zjednoczonych (Windows on the World), zaś w WTC 2 piętro 107 i dach były przeznaczone na tarasy widokowe (Top of the World). Obie wieże posiadały 23 windy ekspresowe, 72 windy strefowe oraz 3 windy serwisowe, czyli łącznie 98 dźwigów.
Każda wieża była podzielona na trzy strefy traktowane jak osobne budynki. Każda strefa posiadała osobny system wind, tak zwany BANK. W jednym BANK-u znajdowało się 6 wind.
.jpg)
Piętrami granicznymi każdej strefy były Sky Lobby (piętra przesiadkowe), znajdujące się na parterze, 44. piętrze i 78. piętrze. Windy ekspresowe kursowały jedynie między lobby (parter), a jednym ze Sky Lobby. Każdą z trzech stref obsługiwał niezależny system wind: piętra 0–20, piętra 21–60 z windami ekspresowymi na 44. piętrze oraz piętra 61–107 z windami ekspresowymi na 78. piętrze.
Przekrój rdzenia każdej z wież był prostokątem o wymiarach 26 × 40 metrów i powierzchni 1 040 metrów kwadratowych. Każdy z rdzeni składał się z 47 połączonych ze sobą kolumn zwężających się z każdym kolejnym piętrem, gdyż wraz z wysokością spada nacisk na podstawę (na przykład rozmiar kolumny CC501 u podstawy wynosił 558 × 1371mm, na 44. piętrze 482 × 1117 mm i na 78. piętrze 406 × 914 mm). W rdzeniu znajdowały się wszystkie windy i klatki schodowe (A, B, C). Jedno piętro wieży miało 3600 m², w tym 2560 m² powierzchni użytkowej, a cała wieża łącznie 256 000 m² powierzchni użytkowej. Całkowita powierzchnia użytkowa kompleksu wynosiła 1 393 500 m², co czyni go największym dotychczas zbudowanym.
W każdej wieży znajdowało się 136 375 litrów wody do codziennego użytku i zasilania zraszaczy przeciwpożarowych oraz pięć pomp umieszczonych na piętrach technicznych (B1, 7, 41, 75 oraz 108).
Wieże posiadały także podziemny parking na 2000 pojazdów. W podziemnych skarbcach przechowywano także złoto, oficjalnie było 3800 sztabek ważących 12 ton, wycenianych na 100 milionów dolarów (ok. 375 010 000 złotych)[2] Koszt budowy był jednak znacznie większy niż wartość złota, szacuje się, że realny koszt budowy całości w momencie ukończenia dwóch wież wyniósł $900 milionów (ok. 3 375 090 000 złotych)[3] W podziemiach znajdowało się także największe centrum handlowe na dolnym Manhattanie. Miało ono powierzchnię 427000 stóp kwadratowych (około 39669.6 metrów kwadratowych). [4]
W 2000 roku w obu wieżach znajdowały się biura ponad 500 przedsiębiorstw zatrudniających tysiące osób.
Pożar w 1975
13 lutego 1975 w wieży północnej World Trade Center (WTC 1) wybuchł pożar, który ugaszono w ciągu kilku godzin. Szkody były znaczne, ale nikt nie zginął.
Zamach w 1993
26 lutego 1993 pod północną wieżą eksplodowała zaparkowana w podziemnym garażu furgonetka wypełniona 700 kilogramami azotanu amonu. W wyniku zamachu zginęło 6 osób i ponad tysiąc zostało rannych lub poparzonych.
Zamach w 2001
11 września 2001 miał miejsce największy dotychczas zamach terrorystyczny. Dwa porwane samoloty pasażerskie Boeing 767, ze zbiornikami pełnymi paliwa, uderzyły w wieże o godzinie 8:46 i 9:03 czasu lokalnego. O 9:59 i 10:28 nastąpiło ich zawalenie się. W zamachu zginęły 2973 osoby (w tym 6 Polaków), z czego 1636 ciał zidentyfikowano. W zgliszczach wież odnaleziono paszporty[5] porywaczy samolotów.
Oprócz wież numer 1 i 2 spadające odłamy elewacji i kolumny rdzenia zmiażdżyły hotel Marriott (WTC3). Budynek WTC7 zawalił się kilka minut po godzinie 17. Poważnemu uszkodzeniu uległy pozostałe budynki kompleksu: WTC4, WTC5 oraz WTC6, a także wszystkie budynki z nim sąsiadujące: World Financial Center 3, Deutsche Bank Building, Winter Garden, 130 Liberty Street, 90 West Street, 140 West Street oraz pobliska cerkiew prawosławna.
Nowy kompleks
Władze podjęły decyzję o nieodbudowywaniu bliźniaczych wież w ich poprzednim kształcie. Na ich miejscu do 2021 miał powstać nowy kompleks budynków składający się z wież: 1 WTC o wysokości 541 metrów i 2 WTC o wysokości 410 metrów oraz 3 WTC, 4 WTC, 5 WTC i 7 WTC. Pierwszym budynkiem nowo budowanego kompleksu jest 7 WTC, który został zbudowany w latach 2002–2006 i stoi na miejscu swego poprzednika (WTC7). Projekt zagospodarowania terenu opracował Daniel Libeskind.
Wiosną 2002 Lower Manhattan Development Corporation, agencja koordynująca rekonstrukcję WTC, ogłosiła międzynarodowy konkurs na upamiętnienie miejsca zamachu. W styczniu 2003 wybrano zwycięzcę: projekt Michaela Arada i Petera Walkera.
Zobacz też
- Twin Towers
Przypisy
- ↑ 'Conclusive evidence' Bin Laden was behind attacks, The Guardian [dostęp 2014-02-04].
- ↑ https://exhibitions.nysm.nysed.gov/wtc/about/facts.html
- ↑ Strona 58 w Cudahy, Brian J. (2002), Rails Under the Mighty Hudson (2nd ed.), New York: Fordham University Press, ISBN 978-0-82890-257-1, OCLC 911046235
- ↑ http://www.labelscar.com/new-york/mall-at-world-trade-center
- ↑ CNN: 'Hijacker' Visa Found in Flight 93 Wreckage, prisonplanet.com
Bibliografia
- Cudahy, Brian J.: Rails Under the Mighty Hudson. Fordham University Press, 2002. ISBN 0-8232-2190-3. (ang.).
- Darton, Eric: Divided We Stand: A Biography of New York’s World Trade Center. Basic Books, 1999. ISBN 0-465-01727-4. (ang.).
- Fanella, David A., Arnaldo T. Derecho, S.K. Ghosh: Design and Construction of Structural Systems (NCSTAR 1-1A). National Institute of Standards and Technology (NIST), September 2005, seria: Final Report on the Collapse of the World Trade Center Towers. (ang.).
- Gillespie, Angus K.: Twin Towers: The Life of New York City’s World Trade Center. Rutgers University Press, 1999. ISBN 0-8135-2742-2. (ang.).
- Glanz, James and Eric Lipton: City in the Sky. Times Books, 2003. ISBN 0-8050-7428-7. (ang.).
- Lew, H.S., Richard W. Bukowski, Nicholas J. Carino: Design, Construction, and Maintenance of Structural and Life Safety Systems (NCSTAR 1-1). National Institute of Standards and Technology (NIST), September 2005, seria: Final Reports of the Federal Building and Fire Investigation of the World Trade Center Disaster. (ang.).
- Reeve, Simon: The New Jackals: Ramzi Yousef, Osama bin Laden and the Future of Terrorism. Northeastern University Press, 1999. ISBN 1-55553-509-7. (ang.).
- Ruchelman, Leonard I.: The World Trade Center: Politics and Policies of Skyscraper Development. Syracuse University Press, 1977. ISBN 0-8156-2180-9. (ang.).
- National Construction Safety Team: Federal Building and Fire Safety Investigation of the World Trade Center Disaster (NCSTAR 1–6). National Institute of Standards and Technology (NIST), September 2005, seria: Structural Fire Response and Probable Collapse Sequence of the World Trade Center Towers. (ang.).
- World Trade Center Building Performance Study. Federal Emergency Management Agency, May 2002. [dostęp 2011-06-09]. (ang.).
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor: , Licencja: CC BY-SA 2.0
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of the USA (without Hawaii and Alaska).
EquiDistantConicProjection:
Central parallel:
* N: 37.0° N
Central meridian:
* E: 96.0° W
Standard parallels:
* 1: 32.0° N * 2: 42.0° N
Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Formulas for x and y:
x = 50.0 + 124.03149777329222 * ((1.9694462586094064-({{{2}}}* pi / 180))
* sin(0.6010514667026994 * ({{{3}}} + 96) * pi / 180))
y = 50.0 + 1.6155950752393982 * 124.03149777329222 * 0.02613325650382181
- 1.6155950752393982 * 124.03149777329222 *
(1.3236744353715044 - (1.9694462586094064-({{{2}}}* pi / 180))
* cos(0.6010514667026994 * ({{{3}}} + 96) * pi / 180))
(c) NordNordWest, CC BY 3.0
Location map of the State of New York, USA
Autor: Alexrk2, Licencja: CC BY 3.0
Ta mapa została stworzona za pomocą GeoTools.
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Autor:
- UA_Flight_175_hits_WTC_south_tower_9-11.jpeg: Flickr user TheMachineStops (Robert J. Fisch)
- derivative work: upstateNYer
United Airlines Flight 175 crashes into the south tower of the World Trade Center complex in New York City during the September 11 attacks
View Direction: east, Shot From: 12 John St.
Autor: MesserWoland, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Arrangement of World Trade Center buildings at the site pre-9/11.
World Trade Center, New York, aerial view March 2001.
Autor: Kai Brinker from Brooklyn, United States, Licencja: CC BY-SA 2.0
One World Trade Center