Woskowina

Woskowina
Sucha woskowina
Słaba fluorescencja mokrej woskowiny pod wpływem światła ultrafioletowego

Woskowina, wosk uszny (łac. cerumen) – żółtawa, woskowata substancja wydzielana w przewodzie słuchowym zewnętrznym człowieka i wielu innych ssaków. Odgrywa znaczącą rolę w oczyszczaniu i nawilżaniu przewodu słuchowego zewnętrznego oraz zapewnia ochronę przed niektórymi bakteriami, grzybami i owadami. Jest mieszaniną lepkiej wydzieliny gruczołów łojowych i mniej lepkiej ze zmodyfikowanych apokrynowych gruczołów potowych[1]. Głównymi składnikami są końcowe produkty szlaku mewalonowego: skwalen, lanosterol i cholesterol.

Genetycznie zdeterminowane są 2 rodzaje woskowiny:

  • wilgotna – koloru od miodowego do ciemnobrązowego. Jest cechą dominującą i występuje u większości ludzi rasy białej i czarnej;
  • sucha – szara i łuszcząca się jest cechą recesywną i występuje u większości Indian i Azjatów[2].

Zróżnicowanie to wiązane jest ze zmianą pojedynczego nukleotydu (SNP) w genie transportera kasety wiążącej ATP C11. Innym skutkiem tej mutacji jest zmniejszona potliwość, co, jak przypuszcza się, mogło być korzystne w chłodnym klimacie, w którym żyli przodkowie Indian i mieszkańców Dalekiego Wschodu[3].

Oczyszczanie przewodu słuchowego jest wynikiem migracji nabłonka (jak taśmociąg) i jest wspomagane ruchami żuchwy[4]. Komórki powstałe w centrum błony bębenkowej (łac. umbo – wypukłość) migrują w tempie równym rośnięciu paznokci na zewnątrz do ścian przewodu słuchowego i przyspieszają w kierunku ujścia przewodu. Razem z woskowiną transportowane są zanieczyszczenia, jakie gromadzą się w przewodzie. Ruchy żuchwy przemieszczają zanieczyszczenia przylegające do ścian, zwiększając prawdopodobieństwo wypadnięcia zanieczyszczeń.

Duże ilości woskowiny mogą blokować drogę dźwiękowi w przewodzie słuchowym, powodując głuchotę przewodzeniową. Przeciwdziała temu żucie gumy. W przypadku wystąpienia tego problemu można próbować usunąć go poprzez płukanie ucha za pomocą strzykawki (co jednak wywołuje powikłania u około 1 na 1000 pacjentów[5]) lub zastosować łyżeczkowanie, wykonywane przez otolaryngologów, gdy materiał nie przylega do skóry przewodu.

W przypadku zatkania przewodu słuchowego woskowiną nie należy jej usuwać przy pomocy patyczków higienicznych ani żadnych innych narzędzi (dopuszczalne jest jedynie użycie własnego palca). Można również skorzystać z dostępnych w aptekach preparatów zmiękczających i rozpuszczających woskowinę. Jeśli te działania nie odniosą skutku należy zwrócić się o pomoc do lekarza[6].

Przed usunięciem woskowiny zazwyczaj potrzeba ją zmiękczać za pomocą roztworu 2–3 razy dziennie, przez kilka dni przed zabiegiem[7]. Najpowszechniejszym takim środkiem domowym jest oliwa[8]. 10% roztwór sody jest skuteczniejszy od niektórych specjalnych preparatów i płynów organicznych, w tym oliwy[9].

Przypisy

  1. ↑ Alvord LS., Farmer BL. Anatomy and orientation of the human external ear.. „Journal of the American Academy of Audiology”. 6 (8), s. 383–90, grudzień 1997. PMID: 9433684. 
  2. ↑ Theresa Overfield: Biologic variation in health and illness: race, age, and sex differences. Menlo Park, Calif.: Addison-Wesley, Nursing Division, 1985. ISBN 0-201-12810-1.
  3. ↑ Yoshiura K., Kinoshita A., Ishida T., Ninokata A., Ishikawa T., Kaname T., Bannai M., Tokunaga K., Sonoda S., Komaki R., Ihara M., Saenko VA., Alipov GK., Sekine I., Komatsu K., Takahashi H., Nakashima M., Sosonkina N., Mapendano CK., Ghadami M., Nomura M., Liang DS., Miwa N., Kim DK., Garidkhuu A., Natsume N., Ohta T., Tomita H., Kaneko A., Kikuchi M., Russomando G., Hirayama K., Ishibashi M., Takahashi A., Saitou N., Murray JC., Saito S., Nakamura Y., Niikawa N. A SNP in the ABCC11 gene is the determinant of human earwax type.. „Nature genetics”. 3 (38), s. 324–30, marzec 2006. DOI: 10.1038/ng1733. PMID: 16444273. 
  4. ↑ PW. ALBERTI. Epithelial migration on the tympanic membrane.. „J Laryngol Otol”. 78, s. 808-30, Sep 1964. PMID: 14205963. 
  5. ↑ Sharp JF., Wilson JA., Ross L., Barr-Hamilton RM. Ear wax removal: a survey of current practice.. „BMJ (Clinical research ed.)”. 6763 (301), s. 1251–3, grudzień 1990. PMID: 2271824. 
  6. ↑ Woskowina w uszach
  7. ↑ Wilson PL., Roeser RJ. Cerumen management: professional issues and techniques.. „Journal of the American Academy of Audiology”. 6 (8), s. 421–30, grudzień 1997. PMID: 9433688. 
  8. ↑ Fraser JG. The efficacy of wax solvents: in vitro studies and a clinical trial.. „The Journal of laryngology and otology”. 10 (84), s. 1055–64, październik 1970. PMID: 5476901. 
  9. ↑ Robinson AC., Hawke M. The efficacy of ceruminolytics: everything old is new again.. „The Journal of otolaryngology”. 6 (18), s. 263–7, październik 1989. PMID: 2555535. 

Zobacz też

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
Earwax on swab (uv).jpg
Autor: Gregory F. Maxwell <gmaxwell@gmail.com> PGP:0xB0413BFA, Licencja: GFDL 1.2
Human earwax (cerumen) wet type under intense Ultraviolet illumination.
Dry earwax.jpg
Autor: Kelvinc, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dry w:earwax, typical of Asian and Native Americans. Note that cotton swab is for scale only (compare with Image:earwax on swab.jpg): specimen was actually extracted using a curette-style w:ear pick.