Wręczyca Wielka (gmina)

Wręczyca Wielka
	gmina wiejska
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	kłobucki
TERC	2406092
Wójt	Tomasz Osiński; (od 2018)
Powierzchnia	148,07 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności	; 17 671
• gęstość	119,2 os./km²
Nr kierunkowy	34
Tablice rejestracyjne	SKL
	Adres urzędu:ul. Sienkiewicza 1; 42-130 Wręczyca Wielka
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	28
Liczba miejscowości	26
	Położenie na mapie województwa śląskiego Wręczyca Wielka
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Wręczyca Wielka
	50°51′N 18°55′E/50,845833 18,920278
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej
	Portal Polska

Wręczyca Wielka – gmina wiejska w województwie śląskim, w powiecie kłobuckim. W latach 1975–1998 położona była w województwie częstochowskim. Południowe obrzeża gminy leżą na terenie Parku Krajobrazowego Lasy nad Górną Liswartą wchodzącego w skład Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego. Gmina należy do Lokalnej Grupy Działania realizującej projekt „Zielony Wierzchołek Śląska”^[2].

Gminę Wręczyca Wielka utworzono z dniem 1 stycznia 1973 na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r. Nr XX/99/72^[3]. Siedzibą gminy jest Wręczyca Wielka.

Historia

Na terenie gminy zarejestrowano 38 stanowisk archeologicznych. Najdawniejsze ślady działalności człowieka pochodzą z epoki kamienia. Dobrze udokumentowane są wykopaliska z okolic Truskolasów, gdzie odkryto cmentarzyska kultury łużyckiej pochodzące z V okresu epoki brązu.

O kształtowaniu się osadnictwa na terenie gminy świadczą pozostałości po wczesnośredniowiecznym grodzie na terenie wsi Grodzisko. Miejsce to, obecnie teren rezerwatu Zamczysko^[4], świadczy o istnieniu na tym terenie osady z czasów wczesnopiastowskich (XI wiek). Gród miał budowę pierścieniową, otoczony był wałami obronnymi i fosą, których ślady zachowały się do dziś. Nieliczne przekazy i legendy dotyczące grodziska mówią, iż spłonęło ono od uderzenia pioruna w XII wieku.

Teren dzisiejszej gminy był niegdyś ośrodkiem przemysłowym związanym z wydobyciem rudy i kuźnicami. Pozostałościami po tym wydobyciu są hałdy zlokalizowane w pobliżu miejscowości Truskolasy, Golce, Wręczyca Wielka i Kalej.

Gminę Wręczyca Wielka utworzono z dniem 1 stycznia 1973, a w obecnym kształcie istnieje ona od roku 1977^[5]. W 1999 roku w wyniku reformy administracyjnej teren gminy znalazł się w powiecie kłobuckim.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[6] gmina Wręczyca Wielka ma obszar 148,07 km², w tym:

użytki rolne: 57%
użytki leśne: 36%

Gmina stanowi 16,65% powierzchni powiatu.

Demografia

Według danych z 30 VI 2010 r.^[7] gminę zamieszkiwało 17 258 osób.

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	17 258	100	8725	50,7	8533	49,3
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	115,6		58,6		57

Piramida wieku mieszkańców gminy Wręczyca Wielka w 2014 roku^[1].

Instytucje użyteczności publicznej

Jednostki oświatowe znajdujące się w gminie Wręczyca Wielka

Zespół Szkół we Wręczycy Wielkiej
Zespół Szkół w Truskolasach
Zespół Szkół w Węglowicach
Zespół Szkolno-Przedszkolny w Kalei
Szkoła Podstawowa w Kulejach
Szkoła Podstawowa w Borowem
Szkoły stowarzyszeniowe:
- Szkoła Podstawowa w Bieżeniu
- Szkoła Podstawowa w Grodzisku
Przedszkole z oddziałem integracyjnym we Wręczycy Wielkiej
Oddział Przedszkola we Wręczycy Wielkiej w Grodzisku
Przedszkole w Truskolasach
Oddział Przedszkola w Truskolasach w Pile I
Oddział Przedszkola w Truskolasach w Hutce
Przedszkole w Węglowicach

Placówki medyczne na terenie gminy

Ośrodek Zdrowia we Wręczycy Wielkiej
Ośrodek Zdrowia w Węglowicach
Ośrodek Zdrowia w Truskolasach
Ośrodek Zdrowia w Kalei
Gabinet Fizjoterapii w Golcach

Placówki związane z działalnością kulturalną

Na terenie gminy działa Gminny Ośrodek Kultury we Wręczycy Wielkiej istniejący od roku 1974^[8]. Przez 26 lat mieścił się on w budynku starej szkoły podstawowej, obecnie rozebranej. W 2000 GOK przeniósł się do nowego budynku. Mieszczą się w nim sale pozwalające na prowadzenie zajęć w różnych kołach i klubach zainteresowań. Są to m.in. „Studio Piosenki”, klub tańca towarzyskiego „Zorba”, Dziecięco - Młodzieżowa Orkiestra Dęta, zajęcia indywidualne z gry na instrumentach muzycznych, zajęcia choreografii scenicznej „Mażoretki”, taniec nowoczesny i ludowy oraz pracownia plastyczna. Budynek GOK-u służy także jako miejsce spotkań Gminnej Komisji do spraw Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Związku Emerytów i Rencistów oraz Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych.

W ośrodku działa także świetlica profilaktyczno-wychowawcza dla dzieci szkolnych. Dwa razy w tygodniu dyżuruje psycholog dla dzieci i dorosłych.

Pierwszym dyrektorem placówki był Eugeniusz Parkitny, kolejnymi Andrzej Lisiecki i Zbigniew Sabat. Od 1976 r. dyrektorem jest Andrzej Kała.

W skład GOK-u wchodzi także Gminna Biblioteka Publiczna we Wręczycy Wielkiej z filiami w:

Borowem
Szarlejce
Truskolasach
Węglowicach

Inne

Bank Spółdzielczy we Wręczycy Wielkiej
Filia Banku Spółdzielczego w Truskolasach
Agencja PKO BP we Wręczycy Wielkiej
Trzy urzędy pocztowe:

Wręczyca Wielka
Węglowice
Truskolasy

Warsztaty Terapii Zajęciowej w Hutce^[9]

Pomniki przyrody

Pomniki przyrody Gminy Wręczyca Wielka
Lp.	Nr	Data ustanowienia	Nazwa obiektu	Lokalizacja
1.	57/229	1994	Wiąz górski	Wręczyca Wielka
2.	57/228	1994	Grupa 2 lip	Bór Zapilski
3.	57/227	1994	Grupa 3 drzew (Wiąz górski i 2 okazy olszy czarnej)	Grodzisko, ul. Floriańska 3
4.	57/223	1956	Lipa drobnolistna	Pierzchno 37
5.	57/224	1956	Lipa drobnolistna	Pierzchno 37
6.	57/225	1963	Grupa 30 lip	Truskolasy (obok kościoła)
7.	57/226	1989	Aleja 14 lip	Truskolasy (cmentarz)
8.	57/230	1994	Orzech czarny	Leśnictwo Połamaniec
9.	57/223	1956	Buk pospolity	Leśnictwo Rybno
10.	57/312	1996	Dąb szypułkowy	Leśnictwo Rybno
11.	57/313	1996	Dąb szypułkowy	Leśnictwo Rybno
12.	57/314	1996	Buk pospolity	Leśnictwo Rybno
13.	57/315	1996	Buk pospolity	Leśnictwo Rybno
14.	57/316	1996	Grupa 12 dębów szypułkowych	Leśnictwo Rybno
15.	57/316	1993	Dąb szypułkowy	Leśnictwo Rybno

Sąsiednie gminy

Blachownia, Częstochowa, Herby, Kłobuck, Opatów, Panki, Przystajń

Przypisy

↑ ^a ^b Gmina Wręczyca Wielka w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ Zielony Wierzchołek Śląska. [dostęp 2009-04-17].
↑ Uchwała w sprawie utworzenia Gminy Wręczyca Wielka. Oficjalny serwis gminy Wręczyca Wielka. [dostęp 2010-09-24]. (pol.).
↑ Rezerwaty przyrody województwa śląskiego. Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach. [dostęp 2009-04-18].
↑ Historia gminy. [dostęp 2012-04-07].
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Gminny Ośrodek Kultury we Wręczycy Wielkiej. [dostęp 2009-04-18].
↑ Warsztaty Terapii Zajęciowej. Biuletyn Informacji Publicznej Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kłobucku. [dostęp 2009-04-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-26)].

Bibliografia

Gmina Wręczyca Wielka, Wręczyca Wielka 2007, GOK.

[populacja2016-1] Gmina Wręczyca Wielka w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[2] Zielony Wierzchołek Śląska. [dostęp 2009-04-17].

[uchwala-3] Uchwała w sprawie utworzenia Gminy Wręczyca Wielka. Oficjalny serwis gminy Wręczyca Wielka. [dostęp 2010-09-24]. (pol.).

[4] Rezerwaty przyrody województwa śląskiego. Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach. [dostęp 2009-04-18].

[5] Historia gminy. [dostęp 2012-04-07].

[autonazwa1-6] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[7] Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[8] Gminny Ośrodek Kultury we Wręczycy Wielkiej. [dostęp 2009-04-18].

[9] Warsztaty Terapii Zajęciowej. Biuletyn Informacji Publicznej Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kłobucku. [dostęp 2009-04-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-26)].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Wsie	Bieżeń Borowe Brzezinki Bór Zapilski Czarna Wieś Długi Kąt Golce Grodzisko Hutka Jezioro Kalej Klepaczka Kuleje Nowa Szarlejka Nowiny Pierzchno Piła Druga Piła Pierwsza Puszczew Szarlejka Truskolasy Wręczyca Mała Wręczyca Wielka Wydra Węglowice Zamłynie
Osada	Wręczyca
Osady Leśne	Gajówka Bieżeń Gajówka Kalej Kuleje Ług Pierzchno Podgaj
Integralne części wsi	Borowe-Gajówka Borowe-Osada Leśna Cyganka (Jezioro) Cyganka (Puszczew) Jędrowizna Kopskie Kopy Kostrzyna Nowa Szarlejka Ogonów Osada Leśna Parchowiec Piła-Młyn Pod Grodziskiem Pod Lasem Pod Połamańcem Podlesie Połamaniec Połamaniec-Gajówka Poprzeczka Żabia Ulica

Miasta	Kłobuck (siedziba powiatu) Krzepice
Gminy miejsko-wiejskie	Kłobuck Krzepice
Gminy wiejskie	Lipie Miedźno Opatów Panki Popów Przystajń Wręczyca Wielka

Przynależność wojewódzka	woj. katowickie (1952–53) woj. stalinogrodzkie (1953–56) woj. katowickie (1956–75)
Miasta (od 1952)	Kłobuck (← od 1952) Krzepice (← od 1952)
Gminy wiejskie (1952–54 i 1973–75)	Kamyk (← od 1952) Krzepice (od 1952) Lipie (← od 1952) Ługi-Radły (1952–54) Miedźno (od 1952) Opatów (← od 1952) Ostrowy nad Okszą (1952–54) Panki (← od 1952) Popów (← od 1952) Przystajń (← od 1952) Truskolasy (od 1952) Walenczów (1952–54) Wąsosz Górny (1952–54) Węglowice (← od 1952) Wręczyca Wielka (od 1952)
Gromady (1954–72)	Biała Górna (1954–59) Borowe (1954–72) Dankowice (1954–61) Kamyk (1954–72) Kostrzyna (1954–57) Kuleje (1954–61) Libidza (1954–59) Lipie (1954–72) Łobodno (1954–61) Ługi-Radły (1954–72) Miedźno (1954–72) Mokra (1956–61) Opatów (1954–72) Ostrowy nad Okszą (1954–72) Panki (1954–72) Parzymiechy (1954–72) Popów (1954–72) Przystajń (1954–72) Rębielice Królewskie (1954–72) Stanisławów (1954–72) Starokrzepice (1954–72) Truskolasy (1954–72) Walenczów (1954–72) Wąsosz Górny (1954–72) Węglowice (1954–72) Więcki (1954–61) Wilkowiecko (1954–61) Wręczyca Wielka (1954–72) Zajączki (1954–72) Zwierzyniec I (1954–59) Zwierzyniec III (1954–59)

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne