Wrona haitańska

Wrona haitańska

Corvus palmarum[1]
Württemberg, 1835[2]
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	krukowate
Rodzaj	Corvus
Gatunek	wrona haitańska
Podgatunki
C. p. palmarum Württemberg, 1835 C. p. minutus Gundlach, 1852
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
najmniejszej troski

Wrona haitańska^[4] (Corvus palmarum) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny krukowatych (Corvidae). Zamieszkuje Dominikanę, Haiti oraz Kubę. Nazwy lokalne tego gatunku to cao, Ti Kaw, Ti Gragra i Corneille Palmiste^[5].

Systematyka

Gatunek opisany po raz pierwszy przez Pawła Wilhema Wirtemberskiego w roku 1835 jako czarnobrązowy ptak wielkości kawki^[2].

Według badań genetycznych z roku 2012, wrona haitańska jest kladem siostrzanym dla wrony rybożernej.

Wyróżnia się dwa podgatunki: nominatywny C. p. palmarum oraz C. p. minutus (wrona palmowa), opisany w roku 1852 przez Juana Gundlacha^[6]. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny oraz autorzy Kompletnej listy ptaków świata traktują je obecnie (2020) jako osobne gatunki^[4][7].

Etymologia nazwy naukowej: zarówno nazwa rodzajowa, jak i epitety gatunkowe obu podgatunków wywodzą się z łaciny (corvus – kruk, palmarum – palmowy, minutus – mały)^[8].

Charakterystyka

Średnie wymiary ciała

Długość ciała wrony haitańskiej to około 34–38 cm, podawana również wartość do 43 cm^[9]. Skrzydło osiąga długość 22,7–26,4 cm. Ogony osobników, na których dokonywano pomiarów, miały długość 13,5–15 cm. Średnie wymiary skoku to 4,9–5,1 cm. Dziób wrony haitańskiej ma około 4,4–5,5 cm. Dane dotyczące masy ciała podgatunku nominatywnego obejmują pomiar tylko jednego osobnika, który dał wynik 289 g^[5]. Masa ciała schwytanego samca C. p. minutus wynosiła 315 g, natomiast w przypadku samicy było to 263 g. Skrzydło przedstawiciela podgatunku minutus ma ok. 23,2–24,9 cm. Ogon osiąga 12,7–14,8 cm, skok 4,8–5,3 cm, a dziób 4,5–5,1 cm, co świadczy o tym, że podgatunek nominatywny osiąga średnio większe rozmiary^[6][10].

Wygląd zewnętrzny

Mocny, czarny, lekko zakrzywiony dziób o ostrym zakończeniu. Upierzenie przy nasadzie dzioba dobrze rozwinięte i zakrywające nozdrza. Tęczówki o ciemnobrązowej barwie^[3]. Pióra pokrywające szyję mają szare podstawy. Ogon średniej długości, z płaską końcówką. Stosunkowo krótkie skrzydła, co jest zauważalne zwłaszcza podczas lotu. Całość upierzenia jest szorstka, o czarnym kolorze i widocznym połysku; brak różnicy w wyglądzie między płciami. Blask na piórach wrony haitańskiej może mieć niebieskie lub fioletowe zabarwienie. Z upływem czasu upierzenie staje się bardziej wyblakłe i zyskuje ciemnobrązowy kolor. Nogi czarne. Upierzenie osobników młodych jest pozbawione połysku i ma mniej intensywny odcień czerni, podobnie jak u przedstawicieli podgatunku minutus niezależnie od ich wieku^{[10][5][11][9][12]}.

Występowanie

Środowisko

Wrona haitańska zamieszkuje przede wszystkim obszary leśne i ich okolice. Spotykana na terenach bagnistych i zakrzewionych, również suchych. Podgatunek nominatywny preferuje górskie lasy sosnowe^[9] na wysokości ponad 750–1300 m n.p.m. do 3000 m n.p.m.^[5], ale występuje także w lasach położonych na nizinach. Może przebywać także na obszarach, gdzie lasy są rozłożone w sposób nieregularny ze względu na tworzenie pól uprawnych. Podgatunek C. p. minutus na Kubie spotykany jest na nizinach, na terenach uprawnych z występującymi wyspowo drzewami palmowymi^[10].

Zasięg występowania

Podgatunek nominatywny początkowo był rozpowszechniony głównie na Haiti. Obecnie widywany na pasmach górskich Sierra de Baoruco i Chaîne de la Selle, w Środkowych Kordylierach (Dominikana) i na Isla Cabritos. Podgatunek minutus zamieszkuje ściśle ograniczony obszar na Kubie. Rejestrowane przypadki jego spotkania pochodzą przede wszystkim z kubańskiej prowincji Camagüey^[3].

Pożywienie

Gatunek wszystkożerny. W skład diety wrony haitańskiej wchodzą bezkręgowce (między innymi chrząszcze, gąsienice, cykady i ślimaki), małe kręgowce, a także nasiona i owoce^[6][10].

Tryb życia i zachowanie

Wrona haitańska prowadzi stadny tryb życia. Często widywana w niewielkich grupach od czterech do sześciu osobników. Łączy się również w stada liczące najczęściej mniej niż 20 ptaków, czasem jest to 30–50 osobników, sporadycznie ponad 200^[5][12]. Może poszukiwać pożywienia wspólnie z innymi krukowatymi, między innymi z wroną antylską i wroną kubańską. Nie jest zbyt płochliwa^[13] – obserwator może zbliżyć się na odległość około 20 metrów, a sam ptak czasami podchodzi do człowieka na dystans 3–4 metrów, jednocześnie głośno nawołując i machając ogonem. Może gonić i dręczyć ptaki większe od siebie, na przykład ślepowrony żółtoczelne, dopóki atakowane ptaki nie znajdą schronienia^[10]. Zdarza się, że poszukuje jedzenia blisko lokalnych sklepów z żywnością^[3].

Lot wrony haitańskiej ma stały charakter, ze stosunkowo szybkim machaniem skrzydłami ze względu na relatywnie szerokie i krótkie skrzydła. Na ogół przelatuje nisko, zazwyczaj między drzewami, rzadziej ponad ich koronami^[10]. Podczas nawoływania często wykonuje ruchy ogonem, jednocześnie kierując skrzydła ku ziemi. Ruchy ogona obserwowane są również poza momentami wydawania odgłosów^[5][14].

Głos

Dźwięki wydawane przez wronę haitańską są opisywane jako wysokie, szorstkie, nosowe aaar lub cao cao (od czego pochodzi jedna z nazw lokalnych) z wibrującą nutą^[6], często powtarzane dwukrotnie lub w dłuższej serii (do sześciu zawołań^[14]). Odstępy czasowe między poszczególnymi dźwiękami oraz tonacja są zmienne. Odnotowywano przypadki wspólnego nawoływania całych stad wron haitańskich^[10][5][9]. Niektóre z odgłosów są porównywane do tych wydawanych przez wronę amerykańską. Głos podgatunku minutus jest pozbawiony wibrującego tonu^[6] i na początku można zauważyć raptowne wzniesienie wysokości zawołania, po którym następuje jej stopniowe opadanie^[9].

Rozród

Gniazdo to platforma składająca się z luźno ułożonych gałązek. Wrona haitańska buduje je na wysokości dziesięciu metrów lub wyżej, najczęściej na sosnach lub drzewach palmowych^[5][10]. Okres lęgowy trwa od marca do lipca^[3]. Samica składa pod koniec kwietnia^[6] od trzech do czterech jaj^[15]. Mają one jasnozieloną lub żółtawą skorupę pokrytą oliwkowymi lub zielonkawobrązowymi plamami^[5][10].

Status, zagrożenie i ochrona

IUCN od 2018 roku uznaje wronę haitańską za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern); wcześniej, od 2008 roku miała ona status „bliski zagrożenia” (NT, Near Threatened). Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy^[3].

Jednym z najbardziej znaczących czynników wpływających na zmniejszanie populacji jest postępujące niszczenie lasów na potrzeby zakładania pól uprawnych oraz pastwisk dla bydła, a także budowy domów. Ponadto zdarza się, że ludzie polują na wrony haitańskie dla rozrywki lub w celu spożycia jej mięsa. Poza tym obecność człowieka może zakłócać spokój w miejscach, gdzie ptaki poszukują pożywienia i zakładają gniazda; przedstawiciele gatunku starają się wybierać tereny, na których gęstość zaludnienia jest najmniejsza^[3].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
• Zapis audio dźwięków wydawanych przez wronę haitańską w serwisie xeno-canto