Wrona obrożna
| Corvus pectoralis[1] | |||
| Gould, 1836 | |||
 | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek | wrona obrożna | ||
| Synonimy | |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 | |||
Wrona obrożna[5], kruk obrożny[3] (Corvus pectoralis[6]) – gatunek dużego ptaka z rodziny krukowatych (Corvidae). Występuje we wschodniej Azji[4].
Systematyka
Badania genetyczne przeprowadzone w roku 2012 wskazują na pokrewieństwo wrony obrożnej z wroną siwą, a także z alaskańską i amerykańską[2].
Etymologia nazwy naukowej: nazwa rodzajowa gatunku wywodzi się z łaciny (łac. corvus – kruk), podobnie jak epitet gatunkowy (łac. pectus, pectoris – pierś, pectoralis – piersiowy, w wersji proponowanej w 1831 przez Lessona torques – obroża, torquatus – obrożny)[7][8].
Charakterystyka
Wymiary i masa ciała
Ciało wrony obrożnej osiąga długość 50–55 cm i masę 347–512 g[2]. Skrzydło mierzy blisko 31,6–34,4 cm, ogon przeciętnego osobnika dorasta do około 19 cm, skok średnio ma 5,8 cm, dziób 5,5 cm[9].
Wygląd zewnętrzny
Dymorfizm płciowy przejawia się w osiąganiu większych średnich wymiarów przez samce niż przez samice. Stosunkowo płaski czubek głowy, dziób średniej długości, nieznacznie zakrzywiony, o tępym zakończeniu. Podstawa dzioba zakryta niewielką kępką piór. Pióra na szyi niecałkowicie rozwinięte, szpiczaste na końcówkach. Upierzenie w większości czarne z zielonkawym lub fioletowym połyskiem, podstawy piór pokrywających ciało szare. Górna część grzbietu, kark, boki szyi i pas na dolnej partii piersi białe, z szarawym przejściem przy granicy z czarną częścią upierzenia. Tęczówki ciemnobrązowe, dziób i nogi czarne.
Młode osobniki o mniej intensywnej barwie upierzenia, pozbawione połysku, białe partie piór o szarym zabarwieniu. Lotki mogą ścierać się z czasem. Wnętrze górnej części grzbietu jasne, u dorosłych ptaków czarne[9].
Występowanie
Środowisko
Wrona obrożna występuje na terenach uprawnych oraz porośniętych drzewami, ale nie w lasach, najczęściej blisko zbiorników wodnych. Zazwyczaj występuje na wysokościach do 60 m n.p.m. Pojawia się na obszarach miejskich i pastwiskach, w dużych ogrodach i parkach oraz na obrzeżach osiedli miejskich[2][4][10][11][9].
Zasięg występowania
Wielkość zamieszkiwanego obszaru szacuje się na 3,12 mln km²[11]. Wrona obrożna występuje w Chinach, Hongkongu oraz Wietnamie, a także na Tajwanie[4], dokąd zalatuje[9]. W Chinach zasiedla obszary nizinne od południa prowincji Gansu i Shaanxi, przez Liaoning, Hebei i Szantung na wschodzie, do Syczuanu, Junnanu, Hajnanu, Guangdongu i Fujianu na południu razem z archipelagiem Kinmen. W Wietnamie wrona obrożna jest spotykana na terenie od nizinnych partii wschodniego Tonkinu do centralnego Annamu[2].
Pożywienie
Gatunek wszystkożerny[2]. Spożywa między innymi padlinę, ryby oraz wodne mięczaki[10], a także owady, skorupiaki i rośliny, np. ryż. Może jeść także resztki ludzkiej żywności[9].
Tryb życia i zachowanie
Zwyczaje wrony obrożnej nie są dokładnie zbadane. Spotykana zazwyczaj w parach lub małych stadach, często na terenach uprawnych położonych blisko wody i na nizinach. Poszukuje pożywienia wzdłuż brzegów jezior, na polach ryżowych i przy kanałach.
Głos
Donośne, powtarzalne kaaarr lub kaar-karr oraz trzeszczące krakanie[4]. Może przypominać dźwięki wydawane przez czarnowrona (Corvus corone corone), ale w przypadku wrony obrożnej głos jest bardziej ochrypły[9].
Rozród
Z obserwacji wynika, że wrona obrożna rozmnaża się stosunkowo wcześnie w porównaniu z innymi krukowatymi. Nieopierzone młode znaleziono w ostatnim tygodniu lutego, a 26 stycznia zarejestrowano w jednym z gniazd obecność jaj bliskich wyklucia. Większość lęgów wyprowadzanych jest w późnych dniach lutego lub w marcu. Możliwe dwa lęgi w ciągu roku, na ogół jeden, w zniesieniu dwa do sześciu jaj, średnio 3–4. Gniazduje samotnie[9].
Gniazdo
Położone zazwyczaj na wysokich sosnach, rzadziej w zaroślach bambusowych i na jodłach oraz klifach. Zewnętrzna konstrukcja składa się z gałązek (na przykład morwy), a wnętrze gniazda jest wyłożone suchą trawą i igłami sosnowymi. Podczas budowy gniazda ptaki pokrywają zewnętrzną część gniazda warstwą błota lub gliny, a następnie ponownie nakładają gałązki, a także włókna roślin i sierść zwierząt. Zauważono silne przywiązanie wron obrożnych do miejsc, w których gniazdują[10].
Jaja
Skorupa ma jasnozieloną lub niebieskawozieloną, może być pokryta plamami i nakrapiana na zielono. Widoczne również bladoczerwone albo szarofioletowe punktowe zabarwienia. Jaja najczęściej są owalne, ale zdarzają się również jaja o kształcie zbliżonym do gruszki lub wydłużonym. Średnie wymiary na podstawie jaj trzydziestu dziewięciu osobników to około 4,24 cm na 3,02 cm. Najmniejsze z mierzonych jaj miało 3,84 cm na 2,97 cm, a największe 4,62 cm na 3,18 cm. Średnia długość to 3,81–4,95 cm, zaś szerokość wynosi 2,62–3,23 cm[10].
Status, zagrożenie i ochrona
Liczebność gatunku według danych z roku 2007[11] szacuje się na ok. 15–30 tysięcy osobników, z czego 10–20 tysięcy to ptaki dorosłe. Zaobserwowano trend spadkowy w rozwoju populacji.
Od roku 2008 klasyfikowany według Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych jako gatunek bliski zagrożenia (NT; stan wiedzy z 2018).
Jako największe zagrożenie dla gatunku przyjmuje się wzmożenie produkcji rolnej i nadużywanie pestycydów oraz trutek na gryzonie, przez co giną małe kręgowce oraz bezkręgowce będące składnikami diety wrony obrożnej. Znaczenie dla spadku liczebności ma również bezpośrednia działalność ludzi, jak wykorzystywanie ptaków przez dzieci jako cele ćwiczebne, a także chwytanie ich w celu przetrzymywania jako zwierzęta domowe[4]. Regularne pozyskiwanie zasobów niedrzewnych oraz zanieczyszczenie środowiska także przyczyniają się do zmniejszenia populacji wrony obrożnej[11].
Przypisy
- ↑ a b Corvus pectoralis, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ a b c d e f Madge, S.: Collared Crow (Corvus pectoralis). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-11)].
- ↑ a b Corvus pectoralis (''Collared Crow'') – Avibase, avibase.bsc-eoc.org [dostęp 2018-08-23].
- ↑ a b c d e f Corvus pectoralis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Corvidae Leach, 1820 - krukowate - Crows and jays (wersja: 2020-01-10). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-11].
- ↑ E.C. Dickinson, S. Eck & J. Martens, Systematic notes on Asian birds. 44. A preliminary review of the Corvidae.
- ↑ pectoralis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27] (ang.).
- ↑ Crows 1 – Birds and Words, birdsandwords.eu [dostęp 2018-08-29] [zarchiwizowane z adresu 2017-01-07] (ang.).
- ↑ a b c d e f g Steve Madge, Crows and Jays, A&C Black, 30 sierpnia 2010, ISBN 978-1-4081-3527-3 [dostęp 2018-08-29] (ang.).
- ↑ a b c d Corvus pectoralis Gould, 1836 sec. Droege, G., Corvids of the World – Corvids of the World, dataportal.corvids.de [dostęp 2018-08-29] (ang.).
- ↑ a b c d Collared Crow (Corvus pectoralis) – BirdLife species factsheet, datazone.birdlife.org [dostęp 2018-08-27].
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia i materiały multimedialne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2020-05-11]. (ang.).
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor: Charles Lam, Licencja: CC BY-SA 2.0
Collared Crow Corvus pectoralis, Hong Kong.
Autor: Steve nova from English Wikipedia, Licencja: GFDL
Corvus torquatus distribution map