Wsadnik (1893)

Wsadnik
Всадник
Ilustracja
„Wsadnik” w 1895 roku
Klasa

kanonierka torpedowa

Typ

Kazarskij

Historia
Stocznia

Crichton, Turku

Położenie stępki

1892

Wodowanie

lipiec 1893

 MW Imperium Rosyjskiego
Nazwa

„Wsadnik” („Всадник”)

Wejście do służby

1894

Wycofanie ze służby

zatopiony 15 grudnia 1904

 Dai-Nippon Teikoku Kaigun
Nazwa

„Makigumo” (巻雲)

Wejście do służby

1906

Wycofanie ze służby

1913

Los okrętu

złomowany w 1914

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

normalna: 400 ton
pełna: 432 t

Długość

60,2 metra

Szerokość

7,42 m

Zanurzenie

3,25–3,5 m

Materiał kadłuba

stal

Napęd
1 maszyna parowa potrójnego rozprężania
2 kotły lokomotywowe
moc 3500 KM, 1 śruba
Prędkość

21-22,5 węzła

Zasięg

1640 Mm przy prędkości 15 węzłów

Uzbrojenie
6 dział kal. 47 mm (6 x I)
3 działka kal. 37 mm (3 x I)
Wyrzutnie torpedowe

2 x 381 mm (2 x I)

Załoga

65

Wsadnik (ros. Всадник, pol. „jeździec”) – rosyjska kanonierka torpedowa z końca XIX wieku i wojny rosyjsko-japońskiej, jedna z sześciu jednostek typu Kazarskij. Okręt został zwodowany w lipcu 1893 roku w stoczni Crichton w Turku, a do służby w Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego wszedł w 1894 roku, z przydziałem do Eskadry Oceanu Spokojnego. Jednostka została zatopiona 15 grudnia 1904 roku w Port Artur, a następnie zniszczona przez własną załogę w styczniu 1905 roku. W październiku 1905 roku okręt został podniesiony przez Japończyków i w roku 1906 wcielony w skład Cesarskiej Marynarki Wojennej pod nazwą „Makigumo”. Jednostka została wycofana ze służby w 1913 roku i następnie złomowana.

Projekt i budowa

„Wsadnik” był jedną z sześciu kanonierek torpedowych typu Kazarskij (klasyfikowanych początkowo w Rosji jako krążowniki torpedowe)[1]. Pierwsze trzy jednostki zamówiono i zbudowano w Niemczech, trzy kolejne powstały w stoczniach krajowych[1].

Okręt zbudowany został w stoczni Crichton w Turku[2][2]. Stępkę jednostki położono w 1892 roku, a zwodowany został w lipcu 1893 roku[1][2].

Dane taktyczno-techniczne

Okręt był niewielką, jednokominową kanonierką torpedową z dwoma masztami[2]. Długość całkowita wykonanego ze stali kadłuba wynosiła 60,2 metra, szerokość 7,42 metra i zanurzenie 3,25–3,5 metra[1][2]. Wyporność normalna wynosiła 400 ton, zaś pełna 432 tony[1][3][a]. Okręt napędzany był przez pionową maszynę parową potrójnego rozprężania o mocy 3500 KM, do której parę dostarczały dwa kotły lokomotywowe[1][2][b]. Jednośrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 21-22,5 węzła[1][2]. Okręt mógł zabrać zapas węgla o maksymalnej masie 90 ton, co zapewniało zasięg wynoszący 1640 Mm przy prędkości 15 węzłów[1][2].

Okręt wyposażony był w dwie pojedyncze wyrzutnie torped kalibru 381 mm (jedna stała na dziobie, druga obracalna na pokładzie)[1][2][c]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło sześć pojedynczych dział kalibru 47 mm L/40 Hotchkiss i trzy pojedyncze działka kalibru 37 mm L/20, także Hotchkiss[1][2][d].

Załoga okrętu liczyła 65 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][2][e].

Służba

Zatopione „Gajdamak” i „Wsadnik” w Port Artur

„Wsadnik” został wcielony do służby w Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego w 1894 roku[1][2]. W momencie wybuchu wojny rosyjsko-japońskiej jednostka wchodziła w skład 2. Flotylli Niszczycieli I Eskadry Oceanu Spokojnego[4]. Od stycznia do kwietnia 1904 roku dowódcą był Polak z pochodzenia, komandor porucznik (kapitan 2. rangi) Mikołaj Stroński[5]. 27 marca 1904 roku „Wsadnik” i siostrzany „Gajdamak” zostały użyte do trałowania redy Port Artur, wykorzystując trał Szulca holowany przez obie jednostki[6]. Rankiem 23 czerwca obie kanonierki stanowiły osłonę zespołu trałowców, mających oczyścić drogę dla ucieczki do Władywostoku zablokowanej w Port Artur rosyjskiej floty, odpierając atak japońskich niszczycieli[7][8]. Siły rosyjskie, liczące sześć pancerników, jeden krążownik pancerny, dwie wymienione wyżej kanonierki torpedowe i siedem niszczycieli po napotkaniu okrętów japońskich zawróciły do bazy, rezygnując z próby przerwania blokady[9]. 26 i 27 czerwca okręt wspierał ogniem artylerii oddziały lądowe broniące wzgórz wokół Port Artur[10]. Również 3 i 4 lipca obie kanonierki ostrzeliwały oddziały nieprzyjaciela podczas rosyjskiego kontrataku mającego na celu odzyskanie górujących nad bazą wzgórz[11]. Pod koniec lipca zespół rosyjskich okrętów (w tym „Wsadnik”) wspomagał ogniem artyleryjskim broniące bazy wojska lądowe, odpierając ataki jednostek japońskich[12][13].

Zajęcie przez oddziały japońskie wzgórz wokół Port Artur umożliwił bezpośredni ostrzał znajdujących się w bazie rosyjskich okrętów przez armaty morskie kalibru 76, 120 i 152 mm oraz ciężkie haubice kalibru 280 mm[14]. 15 grudnia 1904 roku „Wsadnik” otrzymał trafienie pociskiem kalibru 280 mm i zatonął[15][16]. Jednostka została dodatkowo zniszczona przez załogę, która odpaliła głowice torped w nocy z 1 na 2 stycznia 1905 roku[1][17].

Okręt został podniesiony przez Japończyków 23 października 1905 roku i skierowany na remont do stoczni Takeshiki[18]. Po jego zakończeniu (i wymianie kotłów na Miyabara) został w 1906 roku wcielony w skład Cesarskiej Marynarki Wojennej pod nazwą „Makigumo” (巻雲)[18][19][f]. Jednostka została wycofana ze służby w 1913 roku i złomowana w roku następnym[2][19].

Uwagi

  1. ↑ Brassey 1894 ↓, s. 322 podaje, że wyporność okrętu wynosiła 500 ton, natomiast Chesneau i Kolesnik 1979 ↓, s. 202 podaje, że mieściła się między 394 a 432 tony.
  2. ↑ Brassey 1894 ↓, s. 322 i Leyland 1900 ↓, s. 276 podają, że moc maszyn wynosiła 3000 KM, zaś Olender 2012 ↓, s. 234, że 3350 KM.
  3. ↑ Brassey 1894 ↓, s. 322, Leyland 1900 ↓, s. 276 i Leyland i Brassey 1906 ↓, s. 260 podają, że okręt miał trzy wyrzutnie torped.
  4. ↑ Brassey 1894 ↓, s. 322 i Leyland 1900 ↓, s. 276 podają, że okręt uzbrojony był w cztery pojedyncze działa kalibru 47 mm i siedem kalibru 37 mm.
  5. ↑ Leyland 1900 ↓, s. 276 podaje, że załoga liczyła 172 osoby.
  6. ↑ Leyland i Brassey 1906 ↓, s. 260 podaje błędnie, że nazwę „Makigumo” Japończycy nadali „Posadnikowi”, który służył na Bałtyku.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m Gogin 2021k ↓.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m Chesneau i Kolesnik 1979 ↓, s. 202.
  3. ↑ Leyland 1900 ↓, s. 276.
  4. ↑ Dyskant 1996 ↓, s. 37.
  5. ↑ Lech Trawicki. Polacy na Rietwizanie. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 3/2004. IX (3), s. 48, maj–czerwiec 2004. ISSN 1426-529X. 
  6. ↑ Olender 2011 ↓, s. 88-89.
  7. ↑ Dyskant 1996 ↓, s. 136.
  8. ↑ Olender 2011 ↓, s. 56.
  9. ↑ Olender 2011 ↓, s. 58.
  10. ↑ Olender 2011 ↓, s. 61.
  11. ↑ Olender 2011 ↓, s. 62.
  12. ↑ Dyskant 1996 ↓, s. 149-151.
  13. ↑ Olender 2011 ↓, s. 63.
  14. ↑ Olender 2011 ↓, s. 92-95.
  15. ↑ Dyskant 1996 ↓, s. 295.
  16. ↑ Olender 2011 ↓, s. 94-95.
  17. ↑ Dyskant 1996 ↓, s. 308-309.
  18. ↑ a b Olender 2012 ↓, s. 234.
  19. ↑ a b Gogin 2021m ↓.

Bibliografia

  • T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1894. Portsmouth: J. Griffin and Co., 1894. (ang.).
  • Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 978-0-85177-133-5. (ang.).
  • Józef Wiesław Dyskant: Port Artur 1904. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1996. ISBN 83-11-08517X.
  • Ivan Gogin: KAZARSKIY torpedo cruisers (1890-1895). Navypedia. [dostęp 2021-05-19]. (ang.).
  • Ivan Gogin: MAKIKUMO torpedo gunboats (1893 / 1906). Navypedia. [dostęp 2021-05-19]. (ang.).
  • Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 2: Bitwa pod Cuszimą. Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-56-6.
  • Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 1: Port Artur. Sandomierz: Stratus, 2011. ISBN 978-83-61421-55-9.
  • The Naval Annual, 1900. J. Leyland (red.). Portsmouth: J. Griffin and Co., 1900. (ang.).
  • The Naval Annual, 1906. J. Leyland, T.A. Brassey (red.). Portsmouth: J. Griffin and Co., 1906. (ang.).
Kanonierki torpedowe typu Kazarskij
Carska MW
  • „Kazarskij”
  • „Wojewoda”
  • „Posadnik”
  • „Wsadnik”
  • „Gajdamak”
  • „Gridień”
Merivoimat

Media użyte na tej stronie

Naval Ensign of Russia.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Gaydamak&Vsadnik1904Port-Arthur2.jpg
The Imperial Russian torpedo crusiers Gaydamak and Vsadnik at Port-Arthur December 1904.
Naval ensign of Russia.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Чифу. Возвращение русского минного крейсера Всадник после стрельбы в щит 1895г 101.jpg
Чифу. Возвращение минного крейсера "Всадник" после стрельбы в щит. 1895 г. (Альбом похода в Чифу Соединённой эскадры)