Wschodnia grań Świnicy

Mapa odcinka grani od Świnicy po Krzyżne
Początkowy odcinek grani ze Świnicą po lewej stronie
Fragment grani ze Świnicą i Małym Kozim Wierchem po lewej stronie zdjęcia
Odcinek od Zamarłej Turni do Koziego Wierchu
Masyw Koziego Wierchu widziany z wierzchołka Kościelca
Buczynowe Turnie – widok z Wyżniej Kopy w Dolinie Pięciu Stawów Polskich
Panorama Granatów, Buczynowych Turni i Wołoszyna z okolic Świstowej Czuby
Koszysta i Buczynowe Turnie z doliny Pańszczycy
Masyw Wołoszyna ze Świstowej Czuby: Wielki Wołoszyn, Pośredni Wołoszyn, Skrajny Wołoszyn, Wierch nad Zagonnym Żlebem

Wschodnia grań Świnicy – boczna grań odchodząca w południowo-wschodnim, głównym wierzchołku Świnicy od grani głównej Tatr Wysokich na wschód[1].

Topografia

Jest to długi boczny grzbiet, oddzielający od siebie m.in. systemy dolin walnych: Doliny Suchej Wody Gąsienicowej i Doliny Białki[2]. Na północ od grani rozlegają się Dolina Gąsienicowa i dolina Pańszczyca, natomiast od południa podchodzą pod nią Dolina Pięciu Stawów Polskich oraz Dolina Roztoki. Nieco powyżej przełęczy Krzyżne grań rozgałęzia się na grzbiety Wołoszyna i Koszystej, pomiędzy które wcina się Dolina Waksmundzka. Wzdłuż odcinka grani biegnie Orla Perć – jedyny tak długi szlak graniowy w Tatrach Wysokich, prowadzący z przełęczy Zawrat na Krzyżne i łączący ze sobą m.in. Kozi Wierch, Granaty i Buczynowe Turnie[3].

Świnica – Kozi Wierch

W kolejności od zachodu na wschód w grani tej znajdują się[1][2]:

Od wierzchołka Zawratowej Turni grań opada na Zawrat. W punkcie tym czerwony szlak, prowadzący do tej pory południowymi stokami, zaczyna wieść szczytem grani. Jest to początek Orlej Perci, na odcinku od Zawratu do Koziego Wierchu jednokierunkowej[4]. W grani wyodrębniają się kolejne obiekty[2][5]:

Kozi Wierch – Skrajny Granat

Od wierzchołka Koziego Wierchu grań zaczyna się łagodnie załamywać i po chwili prowadzi już w kierunku północnym. Na odcinku tym oddziela od siebie Dolinkę Kozią i Dolinkę Buczynową. Znajdują się tutaj[3][5][2][6][7]:

Skrajny Granat – Krzyżne

W Skrajnym Granacie grań po raz kolejny załamuje się o 90 stopni, skręcając ponownie ku wschodowi i oddzielając Dolinkę Buczynową i Dolinę Roztoki na południu od doliny Pańszczycy na północy. Na północ odgałęzia się w tym miejscu północna grań Skrajnego Granatu, zakończona masywem Żółtej Turni[3]. Dalszy przebieg omawianej grani, nazywanej na tym odcinku Buczynową Granią lub Granią Buczynowych Turni[2], jest zaś następujący[2][8]:

Koszysta i Wołoszyn

Nieco powyżej Krzyżnego grań rozwidla się na dwie odnogi, biegnące mniej więcej równolegle na północny wschód i obejmujące Dolinę Waksmundzką. Północną z nich jest masyw Koszystej, którego grzbiet początkowo wiedzie prosto na północ, by później skręcić ku północnemu wschodowi. Znajdują się w nim trzy kulminacje:

Z Małej Koszystej grań łagodnie zbiega w kierunku Waksmundzkiej Przełęczy, która oddziela masyw od grupy Gęsiej Szyi.

Drugą odnogą powstającą powyżej Krzyżnego jest grzbiet Wołoszyna, bardziej urozmaicony pod względem topograficznym. Wznoszą się w nim[8][2]:

Od Turni nad Dziadem grzbiet stopniowo obniża się i kończy w okolicy Polany pod Wołoszynem[2].

Przypisy

  1. a b Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część I. Liliowe – Mały Kościelec. Warszawa: Sport i Turystyka, 1951, s. 53-108.
  2. a b c d e f g h Grzegorz Barczyk, Ryszard Jakubowski (red.), Adam Piechowski, Grażyna Żurawska: Bedeker tatrzański. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 59-60, 189, 194-198, 219-222. ISBN 83-01-13184-5.
  3. a b c Jarosław Januszewski, Grzegorz Głazek, Witold Fedorowicz-Jackowski: Tatry i Podtatrze, atlas satelitarny 1:15 000. Warszawa: GEOSYSTEMS Polska Sp. z o.o., 2005. ISBN 83-909352-2-8.
  4. Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27 000. Warszawa: ExpressMap Polska, 2005. ISBN 83-88112-35-X.
  5. a b Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część II. Zawrat – Żółta Turnia. Warszawa: Sport i Turystyka, 1951.
  6. a b Władysław Cywiński: Tom 18. Granaty. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2013, s. 261–262, seria: Tatry. Przewodnik szczegółowy. ISBN 978-83-7104-046-7.
  7. Orla Perć. Mapa 1:5 000. Warszawa – Zielona Góra – Zakopane: Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2009/2010/2011. ISBN 978-83-87873-42-4.
  8. a b Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część III. Granacka Przełęcz – Wołoszyn. Warszawa: Sklep Podróżnika, 1992.

Media użyte na tej stronie

Kozi Wierch a1.jpg
Autor: Opioła Jerzy, Licencja: CC BY 2.5
Zamarła Turnia, Kozia Przełęcz, Kozie Czuby, Kozia Przełęcz Wyżnia, Kozi Wierch (Tatra Mountains)
Dolina Pańszczyca- panorama.JPG
Autor: Paweł Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dolina Pańszczyca
Buczynowe Turnie z Wyzniej Kopy.jpg
Autor: Rafał Kozubek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Szczyty nad Dolinką Buczynową – widok z Wyżniej Kopy.
Woloszyn ze Swistowej Czuby podpisany.jpg
Autor: Krzysztof Dudzik (User:ToSter), Licencja: CC BY-SA 4.0
Masyw Wołoszyna ze Świstowej Czuby
Świnica a8.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok z Czarnych Ścian na szczyty w rerjonie Doliny Gąsienicowej
Panorama Buczynowych Turni 2009.jpg
Autor: Ziomek2010, Licencja: CC BY-SA 4.0
Panorama Buczynowych Turni
Kozi Wierch z Kościelca.jpg
Autor: Krzysztof Dudzik (User:ToSter), Licencja: CC BY 3.0
Kozi Wierch z Kościelca
Dolina 5 Stawów Polskich a1.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Część grani głównej od Świnicy do Zawratu i Dolinka pod Kołem. Widok z Gładkiej Przełęczy
Orla Perc - mapa.png
Autor: EMeczKa. Podziękowania za pomoc dla / Thanks for help to ToSter & Aotearoa, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa Orlej Perci (Tatrzański Park Narodowy)